Η παρουσία μας στο Paris Air Show 2019 μας έδωσε τη μοναδική ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με νέες τεχνολογίες και οπλικά συστήματα. Είναι γεγονός πως η τεχνολογία έχει κάνει μεγάλα άλματα τα τελευταία χρόνια και αυτό φάνηκε στο αεροπορικό σαλόνι του Λε Μπουρζέ που επιδείχθηκαν πλειάδα σύγχρονων συστημάτων. Το DefenceReview.gr βρέθηκε ένα συναρπαστικό τριήμερο δίπλα στη διεθνή αεροδιαστημική και αμυντική βιομηχανία και σας μεταφέρει τις εντυπώσεις του.
Τα UAV
Ένας τομέας στον οποίο έχει πραγματοποιηθεί πραγματική επανάσταση είναι τα UAV’s. Από μη επανδρωμένα αεροσκάφη για επίπεδο τακτικής αναγνώρισης μέχρι το Xplorer της Ιταλικής Leonardo ή το Patroller της Γαλλικής Safran. Ας τα πάρουμε από την αρχή.
Η Ιταλική Leonardo παρουσίασε δύο εξαιρετικές λύσεις στον τομέα της συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και της στοχοποίησης. Η πρώτη είναι το Falco Xplorer το οποίο φέρει το ραντάρ τύπου Gabbiano T-80 με ιδιαίτερες δυνατότητες στον τομέα ISR/ ISTAR ικανό να πετάει για πάνω από 24 ώρες με μέγιστο φορτίο 250 κιλών σε ύψη πάνω από 30.000 πόδια παρέχοντας μέσω κρυπτογραφημένων data links όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες στα κέντρα λήψης αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο. Να σημειωθεί ότι το ραντάρ που φέρει είναι συνθετικού διαφράγματος (SAR) ενώ στο εμπρόσθιο ρύγχος φέρεται και ηλεκτροπτικό σύστημα. Η ιταλική Leonardo παρουσίασε το μη-επανδρωμένο αερόχημα (UAV) Falco Xplorer, το οποίο σχεδιάστηκε με στόχο η πώληση του να μην αποτελεί αντικείμενο έγκρισης από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της αμερικανικής νομοθεσίας ITAR (International Traffic in Arms Regulations). Επιπλέον, τα τεχνικά χαρακτηριστικά του είναι εντός των προδιαγραφών «Κατηγορίας 2» της συμφωνίας MTCR (Missile Technology Control Regime). Οι δύο αυτές συνθήκες επιτρέπουν στην Leonardo να εξάγει σε τρίτες χώρες το Falco Xplorer, χωρίς να υπόκειται στην έγκριση των ΗΠΑ.
Η νομοθεσία ITAR αναφέρει ότι εάν ένα μη-αμερικανικό οπλικό ή αμυντικό σύστημα αποτελείται από αμερικανικής κατασκευής υπό-συστήματα σε ποσοστό άνω του 10%, τότε η έγκριση του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών είναι υποχρεωτική. Υπενθυμίζουμε ότι πέρσι είχε δημιουργηθεί σχετικό θέμα με την πώληση των SCALP-EG στην Αίγυπτο. Τελικά η Αίγυπτος έλαβε την αμερικανική έγκριση, αλλά η Γαλλία ανακοίνωσε, μετά το περιστατικό, ότι ξεκινά πρόγραμμα αντικατάστασης των αμερικανικών υπό-συστημάτων του SCALP-EG με γαλλικά. Το Falco Xplorer είναι το μεγαλύτερο UAV της Leonardo και μπορεί να μεταφέρει ωφέλιμο φορτίο βάρους 350 κιλών. Επίσης, μπορεί να πετά συνεχώς για πάνω από 24 ώρες, ενώ μπορεί να ελεγχθεί μέσω δορυφόρου. Η πρώτη πτήση του Falco Xplorer αναμένεται να γίνει εντός του 2019. Η έναρξη παραγωγής αναμένεται το 2020.
Μια άλλη λύση είναι το επίσης πολύ ενδιαφέρον μη επανδρωμένο ελικόπτερο AW HERO. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Leonardo, ανάδοχος εταιρία του ευρωπαϊκού προγράμματος «Ocean 2020», στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα, μέσω της Intracom, έχουν πλέον καθοριστεί οι κοινές απαιτήσεις, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως οδηγός για τις επερχόμενες τεχνικές εργασίες που απαιτούνται στο πλαίσιο της υλοποίησης του προγράμματος «Ocean 2020». Οι κοινές απαιτήσεις βασίστηκαν στις παρατηρήσεις 10 ευρωπαϊκών ναυτικών δυνάμεων. Κεντρικό στοιχείο του προγράμματος «Ocean 2020» θα είναι το μη-επανδρωμένο αερόχημα (UAV) AW HERO της Leonardo. Μέχρι σήμερα το πρόγραμμα, έχει αποσπάσει χρηματοδότηση, από την ΕΕ, ύψους € 35 εκατομμυρίων. To πρόγραμμα «Ocean 2020» είναι διετούς διάρκειας και αφορά στη δοκιμή και ολοκλήρωση μη-επανδρωμένων συστημάτων (εναέριων σταθερής πτέρυγας, εναέριων ελικοφόρων, επιφανείας και υποβρύχια) με τα συστήματα διοίκησης και ελέγχου στην ξηρά και επί πολεμικών πλοίων με στόχο την άμεση και γρήγορη ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών μέσω δορυφόρων.
Εκτός από τη Leonardo και την Intracom, στο πρόγραμμα «Ocean 2020» συμμετέχουν 42 εταιρίες από 14 χώρες-μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Λιθουανία, η Σουηδία, η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία, η Εσθονία και η Ολλανδία. Εκτός από την Indracom στο πρόγραμμα συμμετέχουν και εταιρίες όπως η ισπανική Indra, η γαλλική Safran, η σουηδική Saab και η ευρωπαϊκή κοινοπραξία MBDA. Η πρώτη επίδειξη του προγράμματος αναμένεται να πραγματοποιηθεί στη Μεσόγειο Θάλασσα, το 2019 από το Ιταλικό Ναυτικό. Μια δεύτερη επίδειξη θα ακολουθήσει το 2020 στη Βαλτική Θάλασσα, η οποία θα πραγματοποιηθεί από το Σουηδικό Ναυτικό. Τα δεδομένα που θα συλλέγουν κατά τη διάρκεια των επιδείξεων θα αποσταλούν σ’ ένα δοκιμαστικό κέντρο διοίκησης και ελέγχου στις Βρυξέλες. Το AW HERO έχει μέγιστο βάρος απογείωσης τα 205 κιλά, ενώ το ωφέλιμο φορτίο είναι 85 κιλά (καύσιμο και αισθητήρες). Η αυτονομία του είναι 6 ώρες.
Αμφότερα τα δύο συστήματα της Ιταλικής Leonardo παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον τόσο για τις Ένοπλες Δυνάμεις όσο και για τα Σώματα Ασφαλείας. Ειδικά το Λ.Σ θα μπορούσε κάλλιστα να προμηθευτεί αντίστοιχο τύπου συστήματα για επιτήρηση συνόρων και έρευνα και διάσωση στη θάλασσα.
Τα γαλλικά SMDR και Patroller
Τα ΜΕΑ Patroller, της γαλλικής SAGEM, αναπτύχθηκαν ως διάδοχο σύστημα των Le Sperwer, ενώ έχουν επιλεγεί από τη Γαλλία, ακριβώς για την αντικατάσταση των Le Sperwer. Συγκεκριμένα η Γαλλία βρίσκεται σε φάση αντικατάστασης 18 Le Sperwer με 14 Patroller. Τα Patroller αναπτύχθηκαν ως πλατφόρμες εκτέλεσης πολλών και διαφορετικών αποστολών όπως συλλογή πληροφοριών, επιτήρηση συνόρων, περιοχής και πεδίου μάχης, κατάδειξη στόχων για το πυροβολικό, περιβαλλοντολογική επιτήρηση εδάφους και θαλάσσης, επιτήρηση κρίσιμων εγκαταστάσεων κ.ά. Το αερόχημα έχει αυτονομία πτήσης 20 ωρών,ενώ είναι σπονδυλωτό και ανοιχτής αρχιτεκτονικής σύστημα με συνέπεια να εναλλάσσει συστήματα-αισθητήρες και ρόλους εύκολα.
Τα Patroller ενσωματώνει ανθεκτικούς αναδιπλούμενους τροχούς, κάτι που επιτρέπει στο σύστημα να απογειώνεται και να προσγειώνεται σε διαδρόμους μικρού μήκους και με την ελάχιστη υποδομή. Το ακουστικό και θερμικό ίχνος του συστήματος είναι μικρό, κάτι που αυξάνει την επιβιωσιμότητα του στο πεδίο της μάχης. Επίσης, έχει τη δυνατότητα αυτόματου πιλότου τόσο σε επίπεδο πτήσης, από και προς την περιοχή ενδιαφέροντος, όσο και σε επίπεδο απογείωσης και προσγείωσης.
Το Patroller μπορεί να μεταφέρει φορτίου μέγιστου βάρους 250+κιλών, ενώ μπορεί να επιχειρεί σε μέγιστο υψόμετρο 6.000 μέτρων (20.000 ποδών) με ταχύτητες από 100-200 χιλιόμετρα την ώρα, ανάλογα της αποστολής. Το αερόχημα μπορεί να δεχθεί και να διαβιβάσει πληροφορίες και δεδομένα σε αποστάσεις έως 200 χιλιόμετρα ή έως 1.000 χιλιόμετρα, μέσω δορυφορικών συστημάτων επικοινωνιών. Για αποστολές μακράς ακτίνας-δράσης ητυπική διαμόρφωση του Patroller είναι δύο ηλεκτροπτικοί-υπέρυθροι αισθητήρες και δύο εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου. Σε αποστολές επιτήρησης εδάφους η τυπική διαμόρφωση είναι ένας ηλεκτροπτικός-υπέρυθρος αισθητήρας, ένα ραντάρ συνθετικής απεικόνισης ή αισθητήρας COMINT και μια εξωτερική δεξαμενή καυσίμου. Σε αποστολές επιτήρησης θαλάσσης η τυπική διαμόρφωση είναι ένας ηλεκτροπτικός-υπέρυθρος αισθητήρας, ένα ραντάρ έρευνας επιφανείας και μια εξωτερική δεξαμενή καυσίμου. Τέλος σε πλήρη σύνθεση το Patroller μπορεί να εφοδιαστεί με έναν ηλεκτροπτικό-υπέρυθρο αισθητήρα και δύο αισθητήρες επιλογής (COMINT, ELINT, ραντάρσυνθετικής απεικόνισης ή ραντάρ επιτήρησης επιφανείας).
To Patroller το αναφέρουμε μια ενδεικτική περίπτωση ενός αξιόλογου ΜΕΑ ενώ ασφαλώς και υπάρχουν πολλές επιλογής στην αντίστοιχη κατηγορία. Ο λόγος για τον οποίο ξεχωρίσαμε το γαλλικό Patroller ήταν ο χρόνος πτήσης του και οι πολλαπλές δυνατότητες που προσφέρει από ΜΕΑ σε αποστολές ηλεκτρονικού πολέμου έως ναυτικής επιτήρησης.
Το μίνι μη επανδρωμένο αεροσκάφος SMDR είναι μια λύση για την κάλυψη αναγκών στοχοποίησης για το Πυροβολικό και τακτικής αναγνώρισης. Ζυγίζει μόλις 15 κιλά, φέρεται εύκολα σε σακίδιο πλάτης, αναπτύσσει ταχύτητα από 65 έως 90 χιλιόμετρα ανά ώρα και έχει διάρκεια πτήσης 2,5 ώρες ενώ με το ηλεκτροπτικό σύστημα που φέρει μεταδίδει σε πραγματικό χρόνο στους χειριστές του όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες που συλλέγει. Είναι μια ιδανική λύση για την κάλυψη αναγκών των ΠΑΠ του Πυροβολικού και των Μονάδων Ειδικών Δυνάμεων.
Τα ισραηλινά Hermes 45 και Skylark 3
Το νέο UAV Hermes-45 βρέθηκε για πρώτη φορά στη διεθνή έκθεση «Paris Airshow 2019» από την ισραηλινή Elbit. Το Hermes-45 είναι σύστημα μεγάλης αυτονομίας με ολοκληρωμένες ικανότητες συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης, πρόσκτησης στόχων και αναγνώρισης (ISTAR : Intelligence, Surveillance, Target Acquisition & Reconnaissance) και προορίζεται για σχηματισμούς επιπέδου Ταξιαρχίας και Μεραρχίας. Το Hermes-45 έχει αυτονομία 200 χιλιομέτρων, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για αποστολές πέρας του οπτικού ορίζοντα, με τη χρήση δορυφορικών επικοινωνιών. Οι απαιτήσεις επάνδρωσης είναι μόλις δύο άτομα.
Το skylark 3 είναι επίσης μια άλλη εντυπωσιακή επιλογή. Μπορεί να πετά 3 ώρες σε ύψος έως 15000 πόδια με μέγιστη εμβέλεια τα 40 χιλιόμετρα.
Συνεχίζοντας στον τομέα των UAV η επίσης Ισραηλινή Aeronautics παρουσίασε πολλές ενδιαφέρουσες λύσεις. Ξεκινώντας από το Pegasus, το Orbiter 4 ένα μίνι UAV αλλά που μπορεί να πετά έως και 150 χιλιόμετρα με μέγιστη ταχύτητα 70 κόμβων, το Orbiter 2 ένα UAV το οποίο χαρακτηρίζεται ως airborne jammer για τις επικοινωνίες σε μέγιστη ακτίνα έως 100 χιλιόμετρα, το Orbiter 3 επίσης ένα μικρό UAV για αποστολές ISR και τέλος το Orbiter 1Κ που ανήκει στη κατηγορία των φονικών UAV με εκρηκτική κεφαλή 3 κιλών, δύναται να επιχειρεί σε μέγιστη απόσταση έως 100 χιλιόμετρα με μέγιστη ταχύτητα 70 κόμβων.
Λύσεις Αντί – Drone
Λόγω της τεράστιας αύξησης της χρήσης των drones δύο εταιρείες, η Ισραηλινή Rafael και η Γερμανική Hensoldt επέδειξαν λύσεις για την αντιμετώπιση των drones. Τα δύο παρακάτω συστήματα αφορούν drones πολιτικού τύπου και λιγότερο στρατιωτικού αν και όπως μας εξήγησαν τα στελέχη των εταιρειών μπορούν να αντιμετωπιστούν και στρατιωτικών προδιαγραφών drones με το ύψος πτήσης να είναι καταλυτικός παράγοντας.
Τα αιωρούμενα πυρομαχικά
Πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση και πολύ πρωτοποριακή είναι τα Lethal Loitering Ammunition. Το θέμα το αναφέρουμε χωρίς επιπλέον λεπτομέρειες μιας και εντός εβδομάδας θα έχουμε ξεχωριστό αφιέρωμα. Η Ισραηλινή UVISION επέδειξε τα παρακάτω συστήματα:
Η οικογένεια βλημάτων Spike
Με έμφαση στο Spike NLOS που αποτελεί ιδανική λύση για τον ελληνικό περιβάλλον. To Spike NLOS επιτυγχάνει μέγιστο βεληνεκές άνω των 25 χιλιομέτρων, με πιθανότερη τιμή τα 30 χιλιόμετρα, ενσωματώνει διπλό ερευνητή (ηλεκτροπτικό και υπέρυθρο) και μπορεί να εφοδιαστεί με τρείς διαφορετικές πολεμικές κεφαλές: Διπλή αντιαρματική υψηλής ακρίβειας σε κάθετη διάταξη (Tandem), διατρητική θραυσμάτων και θραυσμάτων. Στη νέα έκδοση το σύστημα Spike NLOS είναι αερομεταφερόμενο, τόσο από μεταφορικά αεροσκάφη όσο και από ελικόπτερα και αναπτύχθηκε για χρήση από τις αερομεταφερόμενες δυνάμεις και τις δυνάμεις πεζοναυτών, ως ένα ταχέως αναπτυσσόμενο, ελαφρύ και ευέλικτο σύστημα παροχής αντιαρματικών και πυρών παράκτιας άμυνας.
Το ατρακτίδιο ηλεκτρονικού πολέμου Sky Shield. Το Sky Shield της ισραηλινής Rafael είναι ένα ολοκληρωμένο ατρακτίδιο παρεμβολών, ικανό να παρεμβάλει εχθρικά ραντάρ, σε φίλιο ή περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί και ως σύστημα αντιμέτρων για τις φίλιες αεροπορικές δυνάμεις. Στην ουσία το SkyShield δημιουργεί έναν ασφαλή αεροδιάδρομο, μέσα από τον οποίο περνάν τα φίλια αεροσκάφη και επιχειρούν απρόσβλητα από τα εχθρικά συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου. Το Sky Shield ενσωματώνει ψηφιακούς δέκτες οι οποίοι ανιχνεύουν πολλαπλές εκπομπές σημάτων με μεγάλη ακρίβεια εύρεσης κατεύθυνσης. Το σύστημα καλύπτει όλο το τόξο των 360ο συνεπώς μπορεί να προστατεύσει έναν ολόκληρο σχηματισμό. Σύμφωνα με την Rafael το Sky Shield λειτουργεί ως σύστημα καταστολής αεράμυνας για σύγχρονα αντιαεροπορικά συστήματα όπως το FN-16, το Igla-S, τα HQ-9/12/16, τα Pantsir, τα Buk, τα S-300 και τα S-400.
Bλήματα Stand Off και συλλογές μετατροπής ρουκετών σε κατευθυνόμενες.
Πρόκειται για τη συλλογή GATR της ΕLBIT systems και το βλήμα
Rampage. Οι ισραηλινές εταιρίες IAI (Israel Aerospace Industries) και IMI (Israel Military Industries) παρουσίασαν το κοινής ανάπτυξης βλήμα προσβολών ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς Rampage. Το βλήμα αναπτύσσεται ως μέσο προσβολής στρατηγικής σημασίας στόχων όπως σταθμοί διοίκησης και ελέγχου, αεροπορικές βάσεις και εγκαταστάσεις, κέντρα ανεφοδιασμού και υποστήριξης και άλλες υψηλής αξίας και σημασίας εγκαταστάσεις. Το Rampage είναι ένα υπερηχητικό βλήμα, το οποίο μπορεί να επιχειρεί ημέρα και νύχτα, υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες σε μεγάλες αποστάσεις («αρκετών εκατοντάδων χιλιομέτρων» σύμφωνα με τον Boaz Levy, Γενικό Διευθυντή και Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο του Τμήματος Πυραύλων και Διαστήματος της IAI). Το βλήμα συνδυάζει σύστημα GPS και αδρανειακό σύστημα πλοήγησης με το σύστημα αντί-αντιμέτρων ADA της IAI. Οι συντεταγμένες του στόχου διαβιβάζονται από το αεροσκάφος-φορέα στο βλήμα, το οποίο μετά την εκτόξευση λειτουργεί αυτόνομα (fire-and-forget).
Εϊναι σαφές οτι η ΠΑ σε περίοδο επιχειρήσεων θα κληθεί να εξουδετερώσει αντίστοιχες απειλές όπως και η IAF. Εφόσον μάλιστα μιλάμε για ένα περιβάλλον διαδοχικών επιπέδων – στην κορυφή του οποίου θα βρίσκεται το S-400- τότε η απόκτηση ικανότητας Stand Off από το στόλο των F-16C/D Block 52+ και Block 52+ Advanced που θα αναβαθμιστούν σε επίπεδο Viper είναι κυριολεκτικά μονόδρομος. Και αυτό διότι οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση για καταστροφή τους με συμβατικά πυρομαχικά όπως βόμβες λέιζερ GBU ή βλήματα AGM-65G, θα είναι ισοδύναμη με αυτοκτονία, αφού τα μαχητικά φορείς θα είναι εκτεθειμένα στην εχθρική αεράμυνα πολύ πρίν – μπορέσουν καν – να πλησιάσουν το στόχο τους. Ακόμη και η χρήση Stand Off πυρομαχικών όπως τα AGM-154 JSOW και οι βόμβες GBU-31 JDAM που είναι σήμερα διαθέσιμες στο οπλοστάσιο της ΠΑ (αποκλειστικά όμως για τα 30 Block 52+ Advanced της 116ΠΜ) δεν θα φέρει κανένα αποτέλεσμα απέναντι σε μια αεράμυνα αυτής της μορφής, αφού και πάλι τα βεληνεκή άφεσης δεν είναι αρκετά για να κρατήσουν τα αεροσκάφη φορείς – εκτός του φακέλου εμπλοκής του S-400.
Kινέζικα ραντάρ: Πρόκειται για τα JH-18 και JYL-1A στη πρώτη φωτογραφία και ακολούθως τα ραντάρ JY-27A και JY-26.
Πολύ χρήσιμα συστήματα εντοπισμού χειριστών της ΠΑ σε χερσαίο ή υδάτινο περιβάλλον:
Το αναβαθμισμένο ατρακτίδιο ναυτιλίας και στοχοποίησης από την Rafael Litening New Generation
Το νέο ελικόπτερο από την Airbus Military H160M με βλήματα κατά στόχων επιφανείας Sea Venom της MBDA.
To νέο αεροσκάφος DA62-MSA (Maritime Surveillance Aircraft) προϊόν συνεργασίας μεταξύ της Leonardo και της Diamond με ραντάρ επιφανείας Gabbiano Ultra-Light TS και FLIR.
Το σύστημα ASTER 30-SAMP/T της MBDA.
Tέλος, η Rafael παρουσίασε το Ισραηλινό Shorad I-Dome με ραντάρ IAI ELM-2138 και το SkyCeptor.
Λόγω όγκου του άρθρου θέλαμε να μείνουμε στα κυριότερα εκθέματα. Στις εξελίξεις των μαχητικών έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές με ξεχωριστά αφιερώματα. Επίσης, αφήνουμε εκτός το σκέλος της Πολιτικής Αεροπορίας λόγω θεματολογίας του DefenceReview.gr.
Προσπαθήσαμε να συμπτύξουμε τα θέματα και τις φωτογραφίες δίνοντας βάση στα κυριότερα εκθέματα πολλά εκ των οποίων παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά. Ανανεώνουμε το ραντεβού μας για το Λονδίνο και την έκθεση DSEI 2019, 10 με Σεπτεμβρίου 2019 με το DefenceReview.gr!
Κείμενο – Φωτογραφίες: Γιάννης Νικήτας
