Η εισβολή που διέταξε ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία έχει θέσει τη Ρωσία σε μια πορεία προς την αναταραχή που ενδέχεται να οδηγήσει στην ανατροπή του ηγέτη του Κρεμλίνου, να προκαλέσει εμφύλιο πόλεμο ή ακόμη και να διαλύσει τελικά τη χώρα, δήλωσε ένας Ρώσος διπλωμάτης που παραιτήθηκε λόγω του πολέμου.
Ο Μπόρις Μπόνταρεφ, μέλος της μόνιμης ρωσικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ στην Γενεύη, παραιτήθηκε τον Μάιο επειδή ένιωθε ότι ο πόλεμος έδειξε πόσο καταπιεστική και στρεβλή είχε γίνει η πατρίδα του. «Στα είκοσι χρόνια της διπλωματικής μου καριέρας, είδα διάφορες στροφές στην δική μας εξωτερική πολιτική, αλλά ποτέ δεν ένοιωσα τέτοια ντροπή για την χώρα μου, όσο την 24η Φεβρουαρίου αυτού του έτους», δήλωνε τότε ο Ρώσος διπλωμάτης. «Ο επιθετικός πόλεμος που εξαπέλυσε (ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ) Πούτιν κατά της Ουκρανίας, αλλά στην ουσία εναντίον όλου του δυτικού κόσμου, δεν αποτελεί μόνο έγκλημα κατά του ουκρανικού λαού, αλλά θα έλεγα μάλιστα ειδεχθές έγκλημα εναντίον του λαού της Ρωσίας, που με το παχύ γράμμα Ζ διέγραψε όλες τις ελπίδες και προοπτικές για μια ευημερούσα και ελεύθερη κοινωνία στην χώρα μας», γράφει στην ανάρτηση του.
«Δυστυχώς είμαι αναγκασμένος να επισημάνω ότι αυτά τα είκοσι χρόνια το επίπεδο του ψέματος και του ψευτοεπαγγελματισμού στο έργο του υπουργείου Εξωτερικών συνεχώς μεγάλωνε. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια αυτό έγινε καταστροφικό», είχε πει. Τώρα, σε ένα επικριτικό του άρθρο 6.500 λέξεων για τη Ρωσία του Πούτιν, ο Μπόνταρεφ υπογραμμίζει ότι το κράτος έχει μολυνθεί από δουλοπρεπείς «αυλοκόλακες», επιτρέποντας στον Πούτιν να παίρνει μεγάλες αποφάσεις σε έναν αντίλαλο της ίδιας του της προπαγάνδας.
«Αν ο Πούτιν εκδιωχθεί από το αξίωμα, το μέλλον της Ρωσίας θα είναι εξαιρετικό αβέβαιο», έγραψε στο Foreign Affairs ο Μπόνταρεφ, ο οποίος εργάστηκε στο υπουργείο Εξωτερικών από το 2002 έως το 2022. «Είναι απολύτως πιθανό ο διάδοχός του να προσπαθήσει να συνεχίσει τον πόλεμο, λαμβάνοντας ειδικά υπόψη ότι οι βασικοί σύμβουλοι του Πούτιν προέρχονται από τις υπηρεσίες ασφαλείας. Αλλά κανείς στη Ρωσία δεν έχει το ανάστημά του, επομένως η χώρα πιθανότατα θα εισέλθει σε μια περίοδο πολιτικής αναταραχής. Μπορεί ακόμη να βυθιστεί στο χάος».
Το υπουργείο Εξωτερικών δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο σχετικά με το άρθρο του Μπόνταρεφ. Το Κρεμλίνο έχει απορρίψει τέτοιες απόψεις ως βαθιά λανθασμένες και υποστηρίζει ότι η δημοτικότητα του επιδεικνύεται επανειλημμένα στις κάλπες. Ο Πούτιν δήλωσε την Παρασκευή ότι δεν μετανιώνει για την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», την οποία παρουσιάζει ως μια υπαρξιακή μάχη απέναντι σε μια επιθετική και αλαζονική Δύση που, όπως λέει, θέλει να καταστρέψει και να διαμελίσει τη Ρωσία.
Αλλά σχεδόν οκτώ μήνες μετά τον πόλεμο που έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη αντιπαράθεση με τη Δύση μετά από την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας το 1962, ακόμη και οι πιο βασικοί στόχοι της Ρωσίας απέχουν πολύ από το να επιτευχθούν. Ο τεράστιος στρατός μιας πρώην υπερδύναμης έχει ταπεινωθεί στο πεδίο της μάχης από μια πολύ μικρότερη ουκρανική δύναμη που υποστηρίζεται με όπλα, πληροφορίες και συμβουλές από τις δυτικές δυνάμεις με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεκάδες χιλιάδες έχουν σκοτωθεί και από τις δύο πλευρές, σύμφωνα με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.
Κατάρρευση της Ρωσίας;
Ο Μπόνταρεφ, ο οποίος αυτοπαρουσιάζεται ως «εξόριστος διπλωμάτης» που ξεπήδησε από το «τρελό τρένο», είναι γιος ενός οικονομολόγου στο υπουργείο εξωτερικού Εμπορίου και μιας καθηγήτριας Αγγλικών στο διακεκριμένο Κρατικό Ινστιτούτο Εξωτερικών Σχέσεων της Μόσχας (MGIMO). Στο άρθρο του αναλύει πώς ανταμείφθηκαν διπλωμάτες που έστελναν πίσω στη Μόσχα τηλεγραφήματα με επινοημένες επαναλήψεις της ρωσικής προπαγάνδας. «Οι διπλωμάτες που έγραψαν τέτοιες μυθοπλασίες έλαβαν χειροκροτήματα από τα αφεντικά τους και είδαν τις πιθανότητες ανέλιξης της καριέρας τους να αυξάνεται», είπε ο Μπόνταρεφ.
«Η Μόσχα ήθελε να ακούει τι ήλπιζε ότι είναι αληθινό-όχι τι συνέβαινε στην πραγματικότητα. Οι πρεσβευτές παντού πήραν το μήνυμα και διαγωνίστηκαν για να στείλουν τα πιο παραφουσκωμένα τηλεγραφήματα». Οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, τόνισε, θα έδινε χρόνο στον Πούτιν. «Οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός θα δώσει απλώς στη Ρωσία την ευκαιρία να επανεξοπλιστεί πριν επιτεθεί εκ νέου», είπε. «Υπάρχει μόνο ένα πράγμα που μπορεί πραγματικά να σταματήσει τον Πούτιν, και αυτό είναι μια ολοκληρωμένη κατατρόπωση».
Όμως, όπως ανέφερε ο Ρώσος πρώην διπλωμάτης, όσοι ονειρεύονται την ενδόρρηξη της Ρωσίας ίσως θα πρέπει να σκεφτούν τις συνέπειες. «Οι Ρώσοι μπορεί να συνενωθούν πίσω από έναν ακόμη πιο φιλοπόλεμο ηγέτη από τον Πούτιν, προκαλώντας έναν εμφύλιο πόλεμο, περισσότερη επιθετικότητα στο εξωτερικό ή και τα δύο», είπε. «Εάν η Ουκρανία κερδίσει και ο Πούτιν πέσει, το καλύτερο που μπορεί να κάνει η Δύση είναι να μην επιφέρει ταπείνωση».
Οι ταπεινώσεις που υπέστησαν οι Ρώσοι μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 θα έπρεπε, σύμφωνα με τον Μπόνταρεφ, να αποτελέσουν ένα μάθημα για τη Δύση. «Η παροχή βοήθειας θα επέτρεπε επίσης στη Δύση να αποφύγει την επανάληψη της συμπεριφοράς τους από τη δεκαετία του 1990, όταν οι Ρώσοι ένιωθαν ότι εξαπατήθηκαν από τις ΗΠΑ, και θα διευκόλυνε τον πληθυσμό να αποδεχτεί τελικά την απώλεια της αυτοκρατορίας τους».
