Τα F-16 αποτελούν την ραχοκοκκαλιά της ΠΑ και τον σημαντικότερο παράγοντα αποτροπής από οποιαδήποτε εξωτερική απειλή, τόσο σήμερα όσο και για τα επόμενα 25-30 χρόνια. Ως εκ τούτου, το πρόγραμμα αναβάθμισης του στόλου των F-16 της ΠΑ αποτελεί τη σημαντικότερη, ανελαστική και άμεση επιχειρησιακή προτεραιότητα των ΕΔ, ενώ η λήψη απόφασης για το πρόγραμμα εκκρεμεί από το 2009.
Η ελληνική πλευρά έχοντας πολυετή εμπειρία στα μαχητικά F-16 γνωρίζει πολύ καλά όλες τις ιδιάζουσες απαιτήσεις του προγράμματος και ελπίζει ότι εντός των επομένων δυο μηνών θα έχει καταλήξει σε ένα κοινά αποδεκτό σχέδιο LOA που θα ικανοποιεί πλήρως τις επιχειρησιακές απαιτήσεις της ΠΑ με το μικρότερο δυνατό κόστος
Οι παρατηρήσεις της ελληνικής πλευράς έχουν ήδη κοινοποιηθεί στην USAF και οι διαπραγματεύσεις είναι ακόμα σε εξέλιξη. Στο μεταξύ σύμφωνα με εκπροσώπους της κατασκευάστριας εταιρίας των F-16, Lockheed Martin, η καθυστέρηση έναρξης του προγράμματος έχει στοιχίσει στην ΠΑ τόσο επιχειρησιακά όσο και στη διαθεσιμότητα, αξιοποίηση και υποστήριξη των Α/Φ.
Επιπλέον η καθυστέρηση έναρξης του προγράμματος έχει σημαντικά ανεβάσει τις τιμές κυρίως των ηλεκτρονικών συσκευών.Κίνδυνος που υπάρχει σε πολλαπλάσιο βαθμό αν η τελική υπογραφή της σύμβασης παραταθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Άμεσα επιβεβλημένο βήμα στην αντιμετώπιση της απειλής
Σϋμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας, η μαχητική ικανότητα της ΠΑ πρόκειται να μειωθεί τα επόμενα χρόνια στο 50% της υφιστάμενης, λόγω της επερχόμενης απόσυρσης μαχητικών Α/Φ. Αντίθετα, η Τουρκική Αεροπορία (ΤΑ) στα επόμενα έτη και λαμβάνοντας υπόψη τα εξοπλιστικά της προγράμματα (προμήθεια F-35 και αναβαθμίσεις F-16), αναμένεται να αυξήσει την μαχητική της ικανότητα κατά 50%.
Η Τουρκική Αεροπορία (ΤΑ) ως γνωστόν έχει ήδη ολοκληρώσει την αναβάθμιση του στόλου των F-16 και προχωρά στην απόκτηση μαχητικών 5ης γενιάς (F-35), περί τα 30-35 μέχρι το 2025. Κατα συνέπεια η ποιοτική αναλογία αεροπορικών δυνάμεων αναμένεται να ανατραπεί στο άμεσο μέλλον υπέρ της ΤΑ, εάν δεν ενισχυθεί άμεσα η μαχητική ικανότητα της ΠΑ.
Ειδικότερα η εξέλιξη της Αναλογίας Αεροπορικών Δυνάμεων από 8:10 το 2010 στα αμέσως επόμενα χρόνια διαμορφώνεται σε λιγότερο από 4:10 εφόσον δεν προχωρήσουμε σε καμία αναβάθμιση μαχητικών. Στο μεταξύ προβλήματα διαθεσιμότητας των αεροσκαφών της ΠΑ θα οξυνθούν λόγω παλαιότητας των συστημάτων τους με ταυτόχρονη αύξηση του κόστους συντήρησης. Σε κάθε περιπτωση η αιχμή του δόρατος και συγχρόνως ο βασικός κορμός της ΠΑ είναι ο στόλος των F-16 (155 Α/Φ).
Οι στόχοι για τη διατήρηση μιας ικανοποιητικής ισορροπίας δυνάμεων συνίστανται σε:
- Απόλυτη ανάγκη και προτεραιότητα να διαμορφωθεί η αναλογία δυνάμεων στο Αιγαίο στα σημερινά επίπεδα (2017) τουλάχιστον, δηλαδή μεταξύ 5 έως 6:10
- Μεγιστοποίηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων για την αντιμετώπιση των νέων απειλών
- Επίτευξη ομοιοτυπίας του στόλου και αύξηση διαθεσιμότητας
- Μαχητικά με χαμηλό κόστος λειτουργίας και υποστήριξης σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους
- Μαχητικά που μπορούν να ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες, για να είναι απόλυτα διαλειτουργικά με τα αεροσκάφη F-35 5ης γενιάς που μπορεί να αποκτηθούν στο μέλλον όταν το επιτρέψει η οικονομική κατάσταση της χώρα μας
Γιατί η αναβάθμιση των Α/Φ F-16 είναι η βέλτιστη επιλογή για την ΠΑ
Η ενίσχυση της μαχητικής ικανότητας της ΠΑ μπορεί να υλοποιηθεί σε βάθος χρονικού ορίζοντα δεκαετίας, με κατάλληλη σχεδίαση, διατηρώντας τις ισορροπίες δυνάμεων στο Αιγαίο. Η ΠΑ έχει εξετάσει πολλά σενάρια για την αντιμετώπιση της απειλής. Το πλέον οικονομικά αποδοτικό πρόγραμμα που συνδυάζει και μεγάλη αύξηση των επιχειρησιακών ικανοτήτων της ΠΑ είναι αυτό της αναβάθμισης των Α/Φ PX III & IV (σύνολο 85 Α/Φ).
Η επιλογή αναβάθμισης των Α/Φ F-16 είναι η βέλτιστη επιλογή για την ΠΑ διότι εξασφαλίζει συνδυαστικά σε βάθος χρόνου:
- Τη βέλτιστη ποιοτική αναλογία αεροπορικών δυνάμεων μεταξύ ΠΑ και ΤΑ.
- Το μικρότερο λειτουργικό κόστος.
- Τη μικρότερη σε βάθος χρόνου επένδυση
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι οι περισσότερες χώρες που διαθέτουν ήδη μαχητικά F-16, τα οποία έχουν ήδη αναβαθμίσει ή πρόκειται να το κάνουν σύντομα (σε διαμορφώσεις ανάλογες με την ελληνική), έχουν ως σκοπό να τα διατηρήσουν στο οπλοστάσιο τους παράλληλα με την απόκτηση μαχητικών 5ης γενιάς.
Κατά συνέπεια το μοντέλο συνεργασίας αναβαθμισμένων F-16V και F-35 θα αποτελέσει στο άμεσο μέλλον την πλέον προηγμένη επιχειρησιακή λύση.
Οικονομικά Πλεονεκτήματα Αναβάθμισης F-16
Σε όλες τις επίσημες ενημερώσεις τονίζεται από τη Lockheed Martin οτι η αναβάθμιση των F-16 δεν προσφέρει μόνον επιχειρησιακά πλεονεκτήματα, αλλά και οικονομικά:
- Οικονομίες κλίμακος λόγω κοινής διαμόρφωσης
- Αποτελεσματική υποστήριξη και σημαντική μείωση κόστους συντήρησης σε βάθος δεκαετιών
- Επίτευξη υψηλής διαθεσιμότητας των αεροσκαφών με το μικρότερο δυνατό κόστος
- Βέλτιστη σχέση κόστους / αποτελεσματικότητας
- Αύξηση επιχειρησιακού χρόνου ζωής για 30 ακόμα χρόνια
- Προστασία αρχικής επένδυσης της χώρας
Παράλληλα δίνεται ο απαραίτητος χρόνος στη χώρα να σχεδιάσει με προσοχή την απόκτηση μαχητικών 5ης γενιάς στο εγγύς μέλλον όταν έχουν βελτιωθεί οι οικονομικές συνθήκες.
Η εγχώρια βιομηχανία θα διασφαλίσει έργο πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων από την ενεργό συμμετοχή της στο πρόγραμμα. Επιπλέον είναι γνωστό οτι ότι η ΕΑΒ με την τεχνική υποστήριξη της Lockheed Martin πραγματοποίησε την αναβάθμιση 90 περίπου αεροσκαφών F-16 της USAF μέσω των οποίων αποκτήθηκε και η σχετική εμπειρία / τεχνογνωσία.
Επιπλέον πλην της ΕΑΒ, αρκετές ελληνικές βιομηχανίες αμυντικού υλικού πρόκειται να εμπλακούν ενεργά στο πρόγραμμα προσφέροντας υπο-κατασκευαστικό έργο υποστήριξης της εν λόγω αναβάθμισης (σχεδίαση και κατασκευή καλωδιώσεων, σχεδίαση και κατασκευή δομικών τμημάτων υποστήριξης, ειδικών εργαλείων, κ.α.).
Αντισταθμιστικά Ωφελήματα (ΑΩ)
Στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16 της ΠΑ, η βιομηχανική συμμετοχή που υλοποιείται μέσω των ΑΩ έχει τονιστεί επανελλειμένως οτι θα συμβάλει στην επιβίωση και ενίσχυση πολλών ελληνικών βιομηχανιών αμυντικού υλικού, συμπεριλαμβανομένης και της ΕΑΒ τόσο για την δημιουργία νέων όσο και για την διατήρηση υφιστάμενων θέσεων εργασίας.
Δεδομένου ότι η σχετική σύμβαση κάτω από την οποία έχουν γίνει οι τελευταίες δύο αγορές των αεροσκαφών F-16 είναι ακόμη σε ισχύ, η νέα συμφωνία θα λάβει τη μορφή παραρτήματος – προσθήκης (amendment) έτσι ώστε να διασφαλισθεί και κατοχυρωθεί η υποχρέωση της αναδόχου εταιρείας να προσφέρει ΑΩ.
Τα ΑΩ που θα προταθούν από την κατασκευάστρια εταιρεία θα ικανοποιούν τις βασικές κατευθυντήριες οδηγίες ως προς τον θεσμό των αντισταθμιστικών ωφελημάτων ΑΩ (δημιουργία θέσεων εργασίας, μεταφορά τεχνολογίας, ανάπτυξη υποδομών, βελτίωση επιχειρησιακών δυνατοτήτων και διαθεσιμότητας οπλικών συστημάτων, εκπαίδευση προσωπικού, προώθηση εξαγωγών και παροχής κοινωνικού έργου).
Με δεδομένο οτι οι όποιες εναλλακτικές λύσεις που εμφανίστηκαν ξαφνικά το τελευταίο διάστημα (με αποδέκτες το ΥΠΕΘΑ), κρίνονται ως κενές περιεχομένου και μη ρεαλιστικές για μια σειρά από λόγους που έχουν κυρίως να κάνουν με την ικανότητα εκτέλεσης του έργου με αποδεκτό ρίσκο, η λήψη της τελικής απόφασης για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού πρέπει επιτέλους να εισέλθει στην τελική ευθεία.
Έγκυρες πηγές σημειώνουν οτι η τελική υπογραφή της σύμβασης, αναμένεται να γίνει προς τα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου. Οι τελικές διαπραγματεύσεις αναφέρεται οτι έχουν αντικείμενο το οικονομικό σκέλος καθώς η αμερικανική πλευρά ζητάει την καταβολή του μεγαλύτερου ποσοστού στα πρώτα 3 χρόνια υλοποίησης του προγράμματος καθώς απαιτείται η παραγγελία των υλικών και απαρτίων που θα τοποθετηθούν στα F-16 της ΠΑ.
Από την άλλη πλευρά οι οικονομικές δυνατότητες που προέρχονται από τον προυπολογισμό του ΥΠΕΘΑ είναι δεδομένες και καταβάλεται προσπάθεια να βρεθεί ώστε να συμβιβαστική λύση με την υποστήριξη της αμερικανικής πλευράς. Ελπίζεται πάντως η τελική διαμόρφωση της τιμής να μην επιτευθεί με περικοπές απαρτίων και εξοπλισμού ή ακόμη και της αρχικής ποσότητας ανταλλακτικών που είναι απαραίτητα για την ομαλή επιχειρησιακή υποστήριξη των μαχητικών της ΠΑ..
