Μετά τα τουρκικά F-16, F-4E 2020 Terminator και CN-235 μπήκαν στην ζωή μας και τα UAVs Anka. Η είδηση ότι η Πολεμική Αεροπορία αναγνώρισε με ζεύγος F-16 ένα τουρκικό Anka που μπήκε στο FIR Αθηνών στην περιοχή της Ρόδου δεν μας εξέπληξε. Σίγουρα δεν ήταν η πρώτη φορά και δεν θα είναι η τελευταία.
Καθώς πολύ σύντομα, προβλέπουμε ότι είναι πολύ πιθανό ακόμα και τα blogs μαγειρικής να ασχολούνται με τους τρόπους αντιμετώπισης των τουρκικών UAVs, κάνουμε μια πρώτη εκτίμηση των διαθεσίμων επιλογών αντιμετώπισης τους.
Αναγνώριση και Αναχαίτιση με τον γνωστό τρόπο
Η αναγνώριση και η αναχαίτιση ακούγονται εύκολες αλλά ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες…
Είναι το ίδιο να αναχαιτίζεις ένα τουρκικό F-16 και το ίδιο ένα υποηχητικά κινούμενο μη επανδρωμένο στόχο που προβαίνει σε παραβίαση του Εθνικού Εναέριου Χώρου (ΕΕΧ);
Έχουμε δουλέψει πάνω σε τέτοιες τακτικές;
Πως θα γίνει η αναγνώριση του κατά την διάρκεια νυκτερινών παραβιάσεων; Μήπως θα πρέπει να απογειώνονται F-16 εφοδιασμένα με το ατρακτίδιο Lantirn ή και F-4E με το ατρακτίδιο Litening II;
Τι θα γίνεται στις περιπτώσεις που τα τουρκικά drones συνεχίζουν απτόητα την πορεία τους; Θα αποχωρούν τα δικά μας, θα παραμένουν στην περιοχή μέχρι εξαντλήσεως των καυσίμων και αντικατάσταση τους από άλλα ελληνικά αεροσκάφη;
Πως θα ενημερώνεται σε real time η τουρκική πλευρά; Θα ενεργοποιείται κάθε φορά η περίφημη «κόκκινη γραμμή» μεταξύ του Εθνικού Αεροπορικού Κέντρου Επιχειρήσεων της Λάρισας και του Αεροπορικού Κέντρου Ελέγχου του Εσκί Σεχίρ ;
Αν ακολουθηθεί η ίδια στρατηγική αναχαίτισης δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αντίληψη για να καταλάβουμε το αντι-οικονομικό αδιέξοδο της όλης προσέγγισης. Σταδιακά είναι πολύ πιθανό οι Τούρκοι να στέλνουν ταυτόχρονα αρκετά UAVs σε αποστολές παραβιάσεων του ΕΕΧ με αμελητέο κόστος πτήσης γι αυτούς και με τεράστια οικονομική αιμορραγία για την ΠΑ, που μετράει και το τελευταίο ευρώ. Πιθανότατα θα αντιληφθούν και οι Τούρκοι, ότι μπορούν να οδηγήσουν με πολύ πιο εύκολο και οικονομικό τρόπο γι αυτούς, την ΠΑ στην καθήλωση περισσότερων αεροσκαφών στο έδαφος είτε λόγο συμπλήρωσης των απαιτούμενων ωρών πτήσης πριν μια επιθεώρηση είτε λόγω βλαβών.
Ένα εφιαλτικό σενάριο να αισθάνεται άβολα η ΠΑ να στείλει αεροσκάφη F-16 στην ΕΑΒ για να υποβληθούν στο πρόγραμμα εκσγχρονισμού στο πρότυπο Viper επειδή η οροφή των ικανών για πτήση αεροσκαφών θα έχει φτάσει σε επίπεδα «εγκεφαλικού», δεν νομίζουμε ότι χρειάζεται ιδιαίτερου σχολιασμού…
Ας μην ξεχνάμε ότι τα αεροσκάφη μας δεν κάνουν μόνο αναχαιτίσεις στο Αιγαίο αλλά υπάρχουν και τεράστιες ανάγκες εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σε εθνικό και συμμαχικό επίπεδο!
Διαβάζουμε τελευταία ότι πολλοί προκρίνουν την χρήση των εκπαιδευτικών αεροσκαφών T-6A Texan II για την οικονομικότερη αναγνώριση και αναχαίτιση των τουρκικών UAVs. Δεν θα ήταν άσχημη ιδέα, αν φυσικά η ΠΑ είχε προετοιμαστεί κατάλληλα γι αυτό το ενδεχόμενο. Δηλαδή, τα είχε εντάξει στους επιχειρησιακούς σχεδιασμούς της γι αυτόν τον ρόλο, αφού είχε προνοήσει για την υποστήριξη της μετεγκατάστασης ενός μικρού αριθμού εξ αυτών, σε αεροδρόμια του κεντρικού Αιγαίου (Σκύρος) είτε του Αν. Αιγαίου. Γιατί το σενάριο να απογειώνεται ελληνικό T-6A Texan II από την αεροπορική βάση της Καλαμάτας δεν είναι χρονικά βιώσιμο.
Σε κάθε περίπτωση και με βάση την εκκρεμότητα της υπογραφής σύμβασης FOS και για τα T-6A Texan II, μάλλον αυτή η επιλογή δεν υφίσταται σήμερα. Στο συγκεκριμένο ζήτημα είχαμε αναφερθεί εκτενέστερα στο άρθρο μας με τίτλο «Ηνίοχος 2018»: Καταξίωση αλλά με διαχρονικές ελλείψεις και ερωτηματικά.
Εκεί, μεταξύ άλλων, γράφαμε ότι:
«Τα αεροσκάφη αυτά και παρά τα όσα κατά καιρούς γράφονται για την μικρή επιβιωσιμότητα τους στο περιβάλλον μιας ελληνοτουρκικής σύρραξης θεωρούμε ότι ήταν ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της ΠΑ.
Ναι, δεν έχουν τα συστήματα αυτοπροστασίας των μαχητικών F-16 και Mirage 20005 MK2 και την ταχύτητα τους. Όμως από την άλλη πλευρά, η μικρότερη ταχύτητα τους, το μικρότερο οπτικό, ακουστικό, και θερμικό ίχνος, τους δίνει πλεονεκτήματα σε μια συγκεκριμένη γκάμα αποστολών όπως:
συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης (ISR),
προστασίας ελικοπτέρων σε αποστολές έρευνας και διάσωσης μάχης (CSAR),
ελαφριάς κρούσης σε αποστολές υποστήριξης μονάδων ειδικών δυνάμεων,
ενώ θεωρούμε ότι θα ήταν το ιδανικό αντίμετρο για αποστολές παρακολούθησης και κατάρριψης εχθρικών drones που εκτελούν κατασκοπευτικές αποστολές εντός του εναέριου χώρου σε Θράκη και Αιγαίο.
Ένα αντίμετρο που όχι μόνο δεν θα είχε τα χαρακτηριστικά αυξημένης κλιμάκωσης που αποτελούν τα μαχητικά αεροσκάφη αλλά θα στοίχιζε και πολύ φθηνότερα, αφού η ώρα πτήσης ενός ελικοφόρου με κινητήρα Pratt & Whitney Canada PT6A-68 των 1.100 ίππων δεν μπορεί να συγκριθεί με τον F100-PW-229 των F-16 block52, ισχύος 17.800 lbf!
Φυσικά, για να μπορούσαν τα ελληνικά T-6A NTA Texan II να επιχειρήσουν και κατά την διάρκεια της νύκτας, θα έπρεπε να γίνει τροποποίηση τους με κάποιο πυργίσκο ηλεκτροοπτικών, ώστε να έχουν την ικανότητα έρευνας και εγκλωβισμού στόχων, στα πρότυπα του επιθετικού ΑΤ-6…»
Αντιμετώπιση με μέσα ηλεκτρονικού πολέμου
Ο ηλεκτρονικός πόλεμος είναι ένα προσφιλές μέσο τόσο κατά την διάρκεια πολέμου χαμηλής έντασης όσο και στην διάρκεια κανονικών πολεμικών επιχειρήσεων. Δυστυχώς η χώρα μας δεν ανήκει στις χώρες που έχουν την τεχνολογική επάρκεια να προκαλέσουν παρεμβολές στα συστήματα πλοήγησης και αποστολής των τουρκικών drones, καθώς δεν μιλάμε για έναν απλό φθηνό παρεμβολέα του συστήματος GPS που θα ήταν ικανοποιητικός για drones εμπορικών προδιαγραφών. Τα σύγχρονα UAVs έχουν όχι μόνο κρυπτογραφημένα datalinks αλλά ενσωματώνουν και ειδικές κεραίες λήψης σήματος GPS με ενισχυμένες anti-jamming δυνατότητες. Και αυτά τουλάχιστον για την επικοινωνία του σταθμού εδάφους με το αερόχημα σε αποστάσεις μέχρι 200 km, που είναι η γνωστή μέγιστη απόσταση ελέγχου των τουρκικών Anka A/B. Γιατί στο νεότερο μέλος της οικογένειας, το Anka-S θα υπάρχει δορυφορικό datalink (SATCOM) που θα είναι εξοπλισμένο με τον δέκτη SATCOM ViaSat VR-18C Highpower ο οποίος θα επιτρέπει τον έλεγχο του Anka-S σε αποστάσεις πέραν του ορίζοντα, μέσω των σημάτων που θα ανταλάσσει ο σταθμός ελέγχου με τον τουρκικό δορυφόρο επικοινωνιών TURKSAT-4A.
Υπενθυμίζουμε ότι ο τουρκικός δορυφόρος TURKSAT-4A είναι κατασκευής Mitsubishi Electric και εκτοξεύτηκε το 2014 με ρωσικό πύραυλο Proton-M από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν.
Σε ότι αφορά τις πιθανότητες παρεμβολής του δορυφορικού σήματος ελέγχου του Αnka-S από την χώρα μας, είναι απλά θέμα επιστημονικής φαντασίας. Ελάχιστες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα και Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν το τεχνολογικό και γεωπολιτικό «ανάστημα» για να υποστηρίξουν τέτοιες προσπάθειες.
«Μαύρες» επιχειρήσεις τεχνολογικού και εμπορικού χαρακτήρα
Αν η χώρα μας είχε μια ελάχιστη (έστω) κουλτούρα εθνικής ασφαλείας και μυστικές υπηρεσίες με σοβαρότερη νοοτροπία και προυπολογισμό, θα προσπαθούσε να αποτρέψει την απόκτηση κρίσιμων υπο-συστημάτων των τουρκικών UAVs από το εξωτερικό.
Ενδεικτικά θα αναφέρουμε τα εξής:
1. Ο κινητήρας των Anka A/B/S είναι ο turbo-diesel Centurion 2.0 S με ηλεκτρονικό έλεγχο FADEC και απόδοση 155 ίππων. Κατασκευαζόταν από την κινέζικη Thielert Aircraft Engines GmbH που τώρα είναι μέλος της Continental Motors με την επωνυμία Technify Motors GmbH και έδρα την Γερμανία. Η Τουρκία έχει σε φάση ανάπτυξης από το 2012, τον ικανότερο τετρακύλινδρο κινητήρα PD170 που είναι σχεδιασμένος να παρέχει ισχύ 170 ίππων σε ύψη 20.000 ποδών και 120 ίππων σε ύψη μεγαλύτερα των 30.000 ποδών. Όμως μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες δοκιμές και πιστοποιήσεις, ο γερμανικός κινητήρας θα κινεί όποιες εκδόσεις των Anka, θα βγουν στην παραγωγή και στους ουρανούς του Αιγαίου…
2. Στις 27 Ιουλίου 2015, η αμερικανική Curtiss-Wright Corporation ανακοίνωσε ότι η Διεύθυνση Άμυνας της εταιρείας, έλαβε σύμβαση από τη Sierra Nevada Corporation (SNC) για την προμήθεια του υπολογιστή αποστολής Parvus DuraCOR 820 (φωτο) ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί στο σύστημα αυτόματης απογείωσης και προσγείωσης (ATOLS) των τουρκικών Αnka.
Φυσικά, η σύντομη έρευνα μας στο διαδίκτυο, έδειξε ότι η SNC δεν είναι μια τυχαία εταιρεία στον χώρο! Ανήκει στον Τούρκο Fatih Ozmen και την σύζυγο του, Eren Ozmen. Η συγκεκριμένη εταιρεία που έδωσε την παραγγελία στην Curtiss-Wright Corporation, έχει πολλές διακρίσεις στο ενεργητικό της, με την συνεργασία της να φτάνει μέχρι και με την NASA, στο project Dream Chaser Space System, που αφορά την κατασκευή και εκτόξευση τόσο αυτόματων όσο και επανδρωμένων επαναχρησιμοποιούμενων διαστημικών σκαφών ανύψωσης φορτίων για θέση σε χαμηλή τροχιά.
Κατάρριψη
Η απόφαση κατάρριψης των τουρκικών UAVs που θα εισέλθουν για οποιαδήποτε αιτία στον ΕΕΧ και πολλώ μάλλον αυτών που θα επιχειρήσουν να κατασκοπεύσουν είτε με ηλεκτρο-οπτικούς είτε με αισθητήρες ραντάρ, ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και πεδία ασκήσεων, σε συνδυασμό με παράνομες NAVTEX, είναι μια απόφαση η οποία πρέπει να έχει ήδη εξεταστεί από τις συναρμόδιες στρατιωτικές και διπλωματικές υπηρεσίες.
Για να είμαστε και πιο συγκεκριμένοι, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η ελληνική πλευρά θα πρέπει να έχει πάρει ήδη τις αποφάσεις της.
Το δύσκολο δεν είναι να γίνει πράξη η κατάρριψη των τουρκικών UAVs. Αν και διαθέτουν μικρότερο θερμικό ίχνος, σε σχέση με τους κινητήρες αεροσκαφών και ελικοπτέρων, η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι μπορούν άνετα να εγκλωβιστούν και να καταστραφούν από πυραύλους υπέρυθρης ακτινοβολίας (ΙR) μικρού βεληνεκούς. Το έχουν κάνει ήδη ρωσικά και Ισραηλινά μαχητικά. Επίσης, τα εποχούμενα αντι-εροπορικά μέσα στα νησιά, όπως τα ρωσικής κατασκευής ΟSA-AKM και τα γερμανικής κατασκευής ASRAD HELLAS (φωτο) με πυραύλους FIM-92C Stinger RMP, μπορούν να τα καταστρέψουν, ανάλογα φυσικά με το ύψος πτήσης τους.
Το δύσκολο είναι για την χώρα μας να πάρει απόφαση ότι η πολιτική κατευνασμού έχει ημερομηνία λήξης και πρέπει τάχιστα να απεγκλωβιστεί από αυτήν.
Φυσικά και μια τέτοια αλλαγή κατεύθυνσης δεν θα είναι χωρίς κόστος και ρίσκο. Όμως, πριν παγιωθεί η πρακτική από την πλευρά της Τουρκίας, όπως με τα επανδρωμένα μαχητικά εδώ και δεκαετίες, η κλεψύδρα του χρόνου μετράει αντίστροφα:
Θα μπορέσει η ελληνική πλευρά, να βρει αξιόπιστους ισχυρούς συμμάχους που θα την στηρίξουν πέρα από γενικόλογες ανακοινώσεις; Θα της αναγνωρίσουν δηλαδή το αυτονόητο δικαίωμα της προάσπισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της με τρόπο που οι ίδιοι αναγνωρίζουν για τον εαυτό τους σε παρόμοιες περιπτώσεις;
Μήπως η ελληνική πλευρά πρέπει να καταλάβει ότι στον ακήρυχτο πόλεμο στο Αιγαίο δεν υπάρχει πολυτέλεια για ηθική και κινήσεις ιπποτισμού αλλά στυγνός κυνισμός, όπου τα πάντα μπορούν να δικαιολογηθούν για την προάσπιση του εθνικού συμφέροντος;
Μήπως είναι μια καλή ευκαιρία να εντάξουμε τον επικοινωνιακό πόλεμο με «αληθοφανή ψέματα» στο οπλοστάσιο μας για να προετοιμάζουμε το έδαφος που θα στηρίξει την αποφασιστική αντίδραση μας;
Όπως για παράδειγμα, ότι η ρωσο-τουρκική συνεργασία ενέχει τον κίνδυνο διαρροής στρατιωτικών μυστικών του ΝΑΤΟ στην ρωσική πλευρά, μέσω των τουρκικών κατασκοπευτικών πτήσεων.
Ή ότι υπάρχουν εκθέσεις και αναφορές της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) για κίνδυνο συγκρούσεων μεταξύ αεροσκαφών εμπορικών μεταφορών και τουρκικών UAVs που εισέρχονται στο FIR Αθηνών χωρίς να καταθέτουν σχέδιο πτήσης στις ελληνικές αρχές.
Ψέματα που εύκολα θα μπορούσαμε να καταρρίψουμε μεταξύ μας αλλά θα πίεζαν την Τουρκική πλευρά σε διεθνές επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη και τα ανοικτά μέτωπα που έχει ανοίξει με ΗΠΑ, Ευρώπη και Ισραήλ.
Πλησιάζοντας στην έναρξη της τουριστικής περιόδου, είναι σχεδόν σίγουρο ότι μια τέτοια ενέργεια θα ήταν αυτοκτονική για την οικονομία μας συνυπολογίζοντας και τον οχετό των πληρωμένων αρνητικών ρεπορτάζ που θα εκτοξεύονταν εναντίον μας.
Άρα, και πάντα σε θεωρητική βάση, το παράθυρο χρόνου ανοίγει ξανά – και πιθανότατα για τελευταία φορά – τον χειμώνα του 2018.
