Η 50^η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού «Αψός» (50 Μ/Κ ΤΑΞ «Αψός») φυλάει Θερμοπύλες, κυριολεκτικά! Ανήκει στη δύναμη του 4^ου Σώματος Στρατού (4 ΣΣ), το οποίο έχει αναλάβει την άμυνα του Έβρου και της Θράκης. Πρόκειται για έναν από τους ισχυρότερους σχηματισμούς του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) με Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) το κεντρικό τμήμα του Έβρου, μεταξύ του Ερυθροπόταμου και του Ποτιστικού Ρέματος με δύναμη (κατά προσέγγιση) τέσσερα Μηχανοκίνητα Τάγματα Πεζικού (Μ/Κ ΤΠΖ), μία Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων (ΕΜΑ) και μια Αυτοκινούμενη Μοίρα Πυροβολικού (Α/Κ ΜΠΒ).

Το συμπέρασμα ότι η 50 ΤΑΞ ΠΖ αμύνεται επί ενός από τα πλέον κρίσιμα σημεία του μετώπου του Έβρου δεν είναι ούτε τυχαία, ούτε δημοσιογραφική υπερβολή. Προκύπτει σύμφωνα με το μόνο τουρκικό επιχειρησιακό σχέδιο που έχει δει το φως της δημοσιότητας, δηλαδή το «Σχέδιο Βαριοπούλα». Το «Σχέδιο Βαριοπούλα» είδε το φως της δημοσιότητας στην Τουρκία το 2010 και σύμφωνα μ’ αυτό γνωρίζουμε ότι η 50 Μ/Κ ΤΑΞ θα ήταν ή θα είναι στο μέλλον ένας από τους σχηματισμούς που θα δεχόταν ή θα δεχτεί την πίεση των τουρκικών δυνάμεων.

Συγκεκριμένα, το «Σχέδιο Βαριοπούλα» σχεδιάστηκε το 2003, από ομάδα Τούρκων ανώτατων αξιωματικών, με στόχο την αποσταθεροποίηση και τελικά την πτώση της κυβέρνησης Ερντογάν. Σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, που είδαν το φως της δημοσιότητας, μια από τις παραμέτρους του «Σχεδίου Βαριοπούλα» ήταν και ένας πόλεμος με την Ελλάδα. Τα όσα αποκαλύφθηκαν, σχετικά με τις επιχειρησιακές παραμέτρους του «Σχεδίου Βαριοπούλα», ουσιαστικά επαλήθευσαν τη γενικότερη εκτίμηση της ελληνικής στρατιωτικής ηγεσίας ότι η κύρια προσπάθεια της Τουρκίας στον Έβρο θα γινόταν στον κεντρικό και βόρειο τομέα του μετώπου, με δύο ταυτόχρονες επιθετικές επιχειρήσεις.

Η μία επιθετική ενέργεια θα είχε ή θα έχει ως στόχο τη διείσδυση των τουρκικών δυνάμεων στην περιοχή μεταξύ του Ερυθροποτάμου και του Ποτιστικού Ρέματος, δηλαδή στη ΖΕ της 50 Μ/Κ ΤΑΞ (πρόκειται για ένα στενό μέτωπο, μήκους 16 χιλιομέτρων, στον άξονα Διδυμότειχο-Μάνδρα). Η συγκεκριμένη περιοχή έχει το πλεονέκτημα για την Τουρκία, και το μειονέκτημα για την Ελλάδα, ότι δεν έχει στρατηγικό βάθος, δεδομένου ότι από τα σύνορα της Ελλάδας με τη Βουλγαρία, στον αυχένα του κεντρικού Έβρου, έως τον Έβρο ποταμό η απόσταση είναι μόλις 20 χιλιόμετρα, άρα βρίσκεται εντός του βεληνεκούς οποιουδήποτε πυροβόλου, και σίγουρα των τουρκικών T-155 Firtina των 155 χιλιοστών.

Σε περίπτωση επιτυχίας, οι τουρκικές δυνάμεις θα έχουν καταφέρει αφενός να αποκόψουν εντελώς την 16 Μ/Κ ΜΠ, που είναι ταγμένη βόρεια του Διδυμότειχου, αφετέρου να δυσκολέψουν μια πιθανή ελληνική αντεπίθεση από το νότο, καθώς θα μεσολαβεί το Ποτιστικό Ρέμα, δηλαδή μια φυσική αμυντική τοποθεσία.

Ταυτόχρονα, πάντα σύμφωνα με το «Σχέδιο Βαριοπούλα», μια δεύτερη τουρκική επιθετική ενέργεια θα εκδηλωνόταν ή θα εκδηλωθεί με στόχο την καθήλωση της 16 Μ/Κ ΜΠ, βόρεια του Διδυμοτείχου, την φθορά της και τελικά την καταστροφή ή την παράδοση της, πάντα σε σχέση και συνάρτηση με την πρόοδο και την επιτυχία της επιθετικής ενέργειας στο κεντρικό τομέα του μετώπου.

Η ιστορία της 50 ΤΑΞ ΠΖ είναι μακρά και έλκει την καταγωγή της από το 50^ο Συντάγματος Πεζικού (50 ΣΠ), το οποίο συγκροτήθηκε στην Ανδριανούπολη το 1919. Το 1940 έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις του Ελληνοιταλικού Πολέμου, στη Δυτική Μακεδονία και τη Βόρεια Ήπειρο, όπου διακρίθηκε στις επιχειρήσεις κατάληψης των υψωμάτων ΜΑΛΙ ΣΠΑΝΤΑΡΙΤ και ΚΑΛΑ στην κοιλάδα του Αψού ποταμού, στις 25 Ιανουαρίου του 1941. Μετά τον πόλεμο και μέχρι το 1988 εγκαταστάθηκε στην Ελευθερούπολη Καβάλας, ενώ τον Οκτώβριο του 1988 εγκαταστάθηκε οριστικά στο Σουφλί.

Το έμβλημα της Ταξιαρχίας είναι η Σφίγγα, ένα μυθολογικό τέρας της Βοιωτίας, με σώμα λιονταριού, πρόσωπο γυναίκας, πτέρυγες όρνιθας και ουρά φιδιού. Τέκνο, του Τυφώνα και της Έχιδνας, η Σφίγγα κοσμούσε τις εισόδους των ναών και των ανακτόρων παριστάνοντας συμβο­λικά την πάλη και τη νίκη του φωτός κατά του σκότους. Το ρητό της Ταξιαρχίας, «ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑΝ ΤΟ ΘΑΡΡΕΙΝ», σημαίνει «Αρχή της Νίκης είναι το Θάρρος» και αποδίδεται στον ποιητή Πίνδαρος, ο οποίος το είπε εξυμνώντας τη νίκη του Αθηναϊκού στόλου κατά του Περσικού στο Αρτεμίσιο το 480 π.Χ.