Σήμερα με το κόστος των οπλικών συστημάτων να είναι πολύ υψηλό και συγκεκριμένα με το κόστος ανά μονάδα ενός νέας γενιάς άρματος μάχης να υπερβαίνει κατά πολύ τα 20 εκατομύρια ευρώ είναι επιτακτική η διατήρηση και η αναβάθμιση των υπάρχοντων αρμάτων ακόμη και αν αυτά είναι της προηγούμενης γενιάς. Ειδικά όταν απέναντυ σου έχεις έναν πολύ ισχυρό οικονομικά και σρτατιωτικά αντίπαλο και ακόμη ειδικότερα όταν αναφέρεται κανείς στην Κύπρο και την Εθνική Φρουρά. Πέραν τούτων είναι ευρέως γνωστό ότι μεταχειρισμένα άρματα με πυροβόλο των 120 χιλιοστών είναι δυσεύρετα στη διεθνή αγορά αλλά και το κόστος αναβάθμισής τους είναι επίσης μεγάλο.
Το αρματικό δυναμικό της κυπριακής Εθνικής Φρουράς αποτελείται σήμερα από γαλλικής προέλευσης και κατασκευής μέσα άρματα μάχης 52 ΑΜΧ-30Β2 με πυροβόλο των 105 χιλιοστών αλλά και 82 ρωσικά Τ-80 με πυροβόλο 125 χιλιοστών. Είναι φανερό ότι τα μεν γαλλικά άρματα είναι παλαιάς τεχνολογίας και χρίζουν είτε αναβάθμισης είτε αντικατάστασης ενώ για τα μεν ρώσικα είναι αμφίβολη η συνέχιση της σωστής συντήρησης λόγω του πολέμου Ρωσίας και Ουκρανίας. Ο οποίος εάν δεν αλλάξουν τα δεδομένα σύντομα θα δυσκολεύει, συν τω χρόνω, την διατήρηση των αρμάτων αυτών στο αρματικό δυναμικό της Εθνικής Φρουράς.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και συν το ότι η Εθνική Φρουρά έχει δαπανήσει μεγάλα ποσά για την υποστήριξη, την εκπαίδευση και την αγορά πυρομαχικών για τα γαλλικά άρματα, η EODH πριν περίπου τέσσερα χρόνια πρότεινε σε συνεργασία με την DUMA, την αναβάθμιση των γαλλικών αρμάτων μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης και επάνω στο τρίπτυχο, θώρακας-ευκινησία-ισχύ πυρός. Μάλιστα σύμφωνα με την EODH, στην αναβάθμιση θα μπορούσε να συμπεριληφθεί και αριθμός από τα ήδη αποσυρμένα παλαιότερα ΑΜΧ-30G αν το επιθυμούσε η Κυπριακή πλευρά, δημιουργώντας έως και δύο επιλαρχίες με αναβαθμισμένα άρματα ΑΜΧ-30. Η πρόταση αναβάθμισης είναι τόσο ολοκληρωτική και για το λόγο αυτό δεν έχει σημασία εάν πρόκειται για τα πιο σύγχρονα ή τα παλαιότερα άρματα, από τη στιγμή που οι προτεινόμενες αλλαγές είναι τόσο δραστικές και θα φέρουν και τις εκδόσεις στο ίδιο επίπεδο.
Η πρόταση της EODH βασίζεται στο ίδιο μοντέλο με αυτή που έγινε και στους έλληνες επιτελείς για τα άρματα Leopard 1A5.
Όσον αφορά την αναβάθμιση της θωράκισης, θα τοποθετηθεί επιπρόσθετη σπονδυλωτή σύνθετη θωράκιση ASPIS NG της EODH, η οποία θα καλύπτει το πρόσθιο τόξο, τα πλαϊνά και την οροφή του πύργου, επίσης πρόσθετη θωράκιση θα μπει και στο προσθιο τόξο του σκάφους ενώ ποδιές θωράκισης θα τοποθετηθούν στο πλάι καλύπτωντας το μεγαλύτερο μέρος του συστήματος κύλισης και της ανάρτησης του άρματος. Επιπλέον προαιρετικά μπορεί να τοποθετηθεί περιμετρικά θωράκιση τύπου κλωβού (Cage Armor). Η αλλαγή αυτή θα αναβαθμίσει κάθετα τη θωράκιση του άρματος, ενός άρματος το οποίο σχεδιαστικά για την επιβίωση του βασιζόταν στην ταχύτητα και στη μικρή σιλουέτα του αλλά όχι στην θωράκιση.
Για τη διατήρηση της ευκινησίας του άρματος λόγω αύξησης του βάρους του άρματος από τα νέα συστημάτα αλλά και την επιπρόσθετη θωράκιση η EODH προτείνει την αλλαγή του κινητήρα από έναν νεότερης γενιάς με μεγαλύτερη ισχύ, χαμηλότερη κατανάλωση και ευκολία συντήρησης. Ο κινητήρας θα είναι της γνωστής Caterpillar με ονομαστική ισχύ 1000 ίππων και συζευγμένος με νέο πλήρως αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων. Η επιλογή ενός ευρέως διαδεδομένου κινητήρα έχει το πλεονέκτημα της εύκολης εύρεσης ανταλλατικών και του χαμηλού κόστους συντήρησης. Για να χωρέσει ο νέος κινητήρας στο άρμα, προτείνεται η ελαφρά επιμήκυνση του χώρου του κινητήρα του άρματος και παράλληλη ενίσχυση για να αντέξει το αυξημένο βάρος του νέου κινητήρα. Επίσης σύμφωνα με την πρόταση, πρόκειται να εγκατασταθεί στο διαμέρισμα του κινητήρα και αυτόματο σύστημα κατάσβεσης πυρκαϊάς.
Η ισχύς πυρός αναβαθμίζεται κάθετα. Γίνεται εγκατάσταση νέας γενιάς ολοκληρωμένου ΣΕΠ και σταθεροποίησης του πυροβόλου, αντικαθιστώντας το παλαιό COTAC καθώς και νέας γενιάς θερμικά περισκόπια ημέρας και νύχτας καθώς και τοποθέτηση ανεξάρτητου πανοραμικού περισκόπιου. Με αυτή την αλλαγή το άρμα αποκτάει για πρώτη φορά δυνατότητα βολής εν κινήσει. Επίσης τοποθετούνται οθόνες 17 ιντσών στον αρχηγό και στον πυροβολητή του άρματος. Η ανοιχτή αρχιτεκτονική του συστήματος δίνει τη δυνατότητα στο άρμα να μπορεί στο μέλλον να ελέγχει αναγνωριστικά ή επιθετικά drones. Παράλληλα το υδραυλικο σύστημα κίνησης του πύργου και του πυροβόλου αντικαθίσταται από ηλεκτρικό βελτιώνοντας την απόκριση και τη συντήρηση. Παρ’ όλο που το διαμέτρημα παραμένει το ίδιο, η δυνατότητα του άρματος να αποκαλύπτει και να προσβάλει στόχους σε μεγαλύτερες αποστάσεις αυξάνει τη φονικότητα του αναβαθμισμένου άρματος. Η ενεργητική άμυνα αποτελείται από δέκτη προειδοποίησης λέιζερ (LWR) και πολυφασματικούς εκτοξευτές καπνού. Ταυτόχρονα ο πυργίσκος με το αντιαεροπορικο/ εγγύς άμυνας πολυβόλο των 7,62 χιλιοστών αντικαθίσταται από ΑΑ πυροβόλο των 12,7 χιλιοστών.
Το ηλεκτρικό σύστημα αντικαθίσταται από ένα ηλεκτρονικό πακέτο που έχει δυνατότητα να ελέγχει το κύκλωμα βολής, την διανομή ισχύος και όλα τα συστήματα του πύργου. Ολόκληρο το ηλεκτρικό σύστημα αντικαθίσταται με ένα νέο ψηφιακό πακέτο vetronics που περιλαμβάνει προηγμένους αισθητήρες και διανομή ισχύος. Επίσης, εγκαθίστανται νέας γενιάς μπαταρίες με σύστημα διαχείρισης ενέργειας ενώ προαιρετικά υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης και εφεδρικής μονάδας ενέργειας APU (Auxiliary Power Unit) των 7kW.
AMX-30Β2
Το ΑΜΧ-30 είναι το αποτέλεσμα της απόσυρσης της Γαλλίας και της Γερμανίας από το πρόγραμμα ανάπτυξης ενός κοινού μέσου άρματος που θα έμπενε σε υπηρεσία με τους στρατούς των δύο χωρών. Το αποτέλσμα αυτού του διαζυγίου ήταν το Leopard 1 από μεριάς Γερμανίας και το ΑΜΧ-30 από μεριάς Γαλλίας. Το ΑΜΧ-30 μπήκε σε υπηρεσία το 1966 και βρισκόταν σε παραγωγή έως το 1994. Σήμερα βρίσκεται σε υπηρεσία σε μικρούς αριθμούς στους στρατούς μόνο τεσσάρων κρατών ένα εξ αυτών και η Κύπρος.
Σε ελληνική υπηρεσία το άρμα εντάχθηκε στον ελληνικό στρατό το 1972 με την αγορά 190 αρμάτων μάχης καθώς και δεκατεσσάρων αρμάτων περισυλλογής. Την εποχή εκείνη το ΑΜΧ-30 ήταν ότι πιο σύγχρονο υπήρχε στην περιοχή των βαλκανίων με πυροβόλο 105 χιλιοστών, σύγχρονα σκοπευτικά και συστήματα νυχτερινής όρασης. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 μεγάλος αριθμός των ελληνικών αρμάτων μαζί με ανταλλακτικά παραδόθηκε στην Κύπρο και υπηρέτησε ως ΑΜΧ-30G. Όλα τα άρματα αυτού του τύπου έχουν πλέον αποσυρθεί από την ενεργό υπηρεσία και μόνο τα 52 του εξελιγμένου μοντέλου Β2 που αποκτήθηκαν 1987 απευθείας από τη Γαλλία βρίσκονται σε υπηρεσία με την Εθνική Φρουρά.
Οι βασικές διαστάσεις του άρματος είναι μήκος 9,48 μέτρα, πλάτος 3,1 μέτρα, ύψος 2,28 μέτρα και βάρος μόλις 36 τόνοι. Το σκάφος του ΑΜΧ-30 είναι κατασκευασμένο από πλάκες ελατού χάλυβα θωρακίσεως και χυτά τεμάχια συγκολλημένα μεταξύ τους. Το μέγιστο πάχος της θωράκισης 80 χιλιοστά. Είναι χωρισμένο σε τρία τμήματα. Το διαμέρισμα του οδηγού μπροστά, το διαμέρισμα μάχης στο κέντρο και το διαμέρισμα του κινητήρα πίσω. Το πλήρωμα αποτελείται από τέσσερα άτομα, τον οδηγό ο οποίος κάθεται στο εμπρός αριστερό τμήμα του σκάφους, το αρχηγό και τον πυροβολητή οι οποίοι κάθονται στη δεξιά πλευρά του πύργου και τον γεμιστή ο οποίος κάθεται στην αριστερή πλευρά του πύργου.
Ο κινητήρας του άρματος είναι ο Hispano-Suiza HS 110 2 που αποδίσδει 680 ίππους στις 2.300 σ.α.λ. Είναι ένας πολυκαύσιμος τετράχρονος δωδεκακύλινδρος υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας με ικανότητα χρήσης καυσίμου βενζίνης, πετρελαίου ή παραφίνης. Ο κινητήρας είναι συζευγμένος με τον 5SD-200D, ένα συνδυασμένο κιβώτιο ταχυτήτων- αλλαγής πορείας μηχανικού τύπου που προσφέρει πέντε σχέσεις τόσο για κίνηση εμπρός όσο και πίσω. Το σύστημα ανάρτησης είναι τύπου ράβδων στρέψεως με πέντε διπλούς επιλαστιχωμένους εδαφιαίους τροχούς στην κάθε πλευρά. Η μέγιστη ταχύτητα του άρματος είναι τα 65 χλμ/ω και έχει εμβέλεια 600 χιλιόμετρα.
Ο κύριος οπλισμός του άρματος αποτελείται από ένα ραβδωτό πυροβόλο των 105 χιλιοστών και μήκος κάνης 56 διαμετρημάτων, τύπου CN-105-F1. Το άρμα φέρει 47 βλήματα των 105 χιλιοστών και το πυροβόλο μπορεί να βάλει τα γαλλικής σχεδιάσης πυρομαχικά OFL 105 F1 και G2 τύπου APFSDS-T, το κοίλης γώμοσης OCC 105 F1, τα εκρηκτικά OE 105 60 F1 και Obus G, τα φωτιστικά OECL 105 F1 καθώς και όλα τα νατοϊκά βλήματα των 105 χιλιοστών από άλλους κατασκευαστές. Επίσης διαθέτει το ομοαξονικό πυροβόλο των 20 χιλιοστών Model F2 και αναχορηγία 480 βλημάτων καθώς και ένα πολυβόλο των 7,62 χιλιοστών στον πυργίσκο με αναχορηγία 2070 βολίδων.
Το ΣΕΠ του άρματος είναι το COTAC το οποίο επιτρέπει στο άρμα όταν είναι ακίνητο να εμπλέκει σταθερούς ή κινούμενους στόχους, ημέρα και νύχτα χάρις στην θερμική κάμερα CASTOR. Τα βασικά συστατικά του συστήματος είναι το τηλεσκοπικού τύπου σκοπευτικό του πυροβολητή ΑΡΧ Μ544, το αποστασιόμετρο λέιζερ ΑΡΧ Μ550, το σύστημα ηλεκτρονικού ελέγχου Μ579, η μονάδα υπολογισμού γωνίας Μ421 και ένα γυροσκόπιο δύο αξόνων.
Εν κατακλείδι, το κόστος απόκτησης νέας γενιάς αρμάτων μάχης είναι απαγορευτικό και ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος ενώ ταυτόχρονα τα λειτουργικά μεταχειρισμένα άρματα σπανίζουν και όσα είναι διαθέσιμα χρειάζονται σοβαρά κονδύλια για την επαναφορά σε λειτουργική κατάσταση αλλά και την αναβάθμισή τους ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στα σημερινά και τα μελλοντικά πεδία. Ταυτόχρονα η «σύμμαχος» Τουρκία εξοπλίζεται με σταθερούς ρυθμούς ενώ τα οικονομικά μεγέθη είναι τέτοια τα οποία ούτε η Ελλάδα ούτε η Κύπρος μπορούν να ακολουθήσουν. Γι αυτό χρειάζονται έξυπνες λειτουργικές επιλογές που θα προσφέρουν το μέγιστο επιχειρησιακό αποτέλεσμα με λογικό κόστος. Τέτοιες λύσεις αναβάθμισης προσφέρει η ελληνική εταιρία EODH για το σύνολο των τεθωρακισμένων που υπηρετούν στις τάξεις του Eλληνικού Στρατού και της Εθνικής Φρουράς.
