Στις 4 Νοεμβρίου του 2024 κατά τη διάρκεια της διεθνούς ναυτικής έκθεσης Euronaval 2024 στο Παρίσι, οι τρεις ευρωπαϊκοί ναυπηγικοί κολοσσοί, Navantia (Ισπανία) και η γαλλοϊταλική σύμπραξη Naviris (Naval Group – Γαλλία & Fincantieri – Ιταλία), εδραίωσαν τη συνεργασία τους υπογράφοντας την εκκίνηση της δεύτερης φάσης ανάπτυξης και σχεδιασμού της ευρωκορβέτας MMPC (Modular & Multirole Patrol Corvette). Στη δεύτερη αυτή φάση ονομαζόμενη Call 2, αναμένεται να συμμετέχει και η ελληνική ναυπηγική εταιρεία HYDRUS Engineering Ltd με μεγάλη εμπειρία στη σχεδίαση και μελέτη ναυτικών μονάδων. Ήδη από τον Μάιο του 2024 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εγκρίνει τη δεύτερη φάση ανάπτυξης της MMPC απελευθερώνοντας κονδύλια ύψους 154,5 εκατομυρίων ευρώ προς την κατεύθυνση αυτή.
Αυτή η φάση, έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει από το 2025 έως το 2029 και περιλαμβάνει τον λεπτομερή σχεδιασμό και την αρχική παραγωγή δύο πρωτοτύπων: μιας κορβέτας της έκδοσης LRM (Long Range Multipurpose) και μιας κορβέτας της έκδοσης FCM (Full Combat Multipurpose). Η Γαλλία και η Ισπανία ενδιαφέρονται για την έκδοση LRM, κατάλληλη για εκτεταμένες περιπολίες και υπερπόντιες επιχειρήσεις, ενώ η Ελλάδα και η Ιταλία ενδιαφέρονται για την πιο πλήρη έκδοση τύπου FCM, σχεδιασμένη για επιχειρήσεις στη Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων αεροναυτικών επιχειρήσεων υψηλής έντασης. Η έκδοση LRM, που επικεντρώνεται σε περιπολίες μεγάλης εμβέλειας, θα διαθέτει προηγμένο ραντάρ, σύστημα διαχείρισης μάχης, αντιαεροπορικούς πυραύλους μικρής έως μεσαίας εμβέλειας και μέγιστη ταχύτητα 24 κόμβων. Ενώ αντίστοιχα, η έκδοση FCM θα περιλαμβάνει επιπλέον εξοπλισμό όπως αντιπλοϊκούς πυραύλους, αντίμετρα κατά τορπιλλών και drones, φτάνοντας ταχύτητες έως και 26 κόμβους. Και οι δύο εκδόσεις θα έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν ελικόπτερο μεσαίου μεγέθους, όπως το NH-90 ή το S-70, και θα διαθέτουν χώρους πολλαπλών αποστολών για να επιτρέπουν την προσαρμογή με βάση τις απαιτήσεις της εκάστοτε αποστολής. Οι διαφορές μεταξύ των εκδόσεων LRM και FCM επεκτείνονται στην πρόωση, τους αισθητήρες και τις διαμορφώσεις οπλισμού, προσαρμοσμένες στις συγκεκριμένες εθνικές αμυντικές ανάγκες.
Το πρόγραμμα MMPC (Multi Modular Patrol Corvette) ξεκίνησε ως EPC (European Patrol Corvette), ένα έργο σχεδίασης καινοτόμων πλοίων που αναπτύσσεται με συνεργατικό τρόπο από Πολεμικά Ναυτικά και μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό τη σημαία του PeSCo (Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία). Η πρωτοβουλία, γεννήθηκε μετά την υπογραφή τον Ιουνίο του 2019 μιας επιστολής προθέσεων μεταξύ του Ιταλικού και του Γαλλικού Ναυτικού. Ακολούθως, προσέλκυσε το ενδιαφέρον και άλλων κρατών που σταδιακά εντάχθηκαν στην κοινοπραξία ως Συμμετέχοντα Κράτη Μέλη (Ελλάδα, Ισπανία και Ρουμανία).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2021 ξεκίνησε τις διαβουλεύσεις εκδίδοντας μιας πρόσκληση προς τις ενδιαφερόμενες εταιρίες η οποία αναφέρεται ως «MMPC CALL 1» για την οποία η εταιρεία IT-FR Naviris αποτέλεσε την ηγέτιδα εταιρεία η οποία συντόνισε και ολοκλήρωσε τη ναυπηγική πρόταση (σχέδια) συγκεντρώνοντας τη τεχνογνωσία της Ευρωπαϊκής Κοινοπραξίας. Εν συνεχεία, η πρόταση αυτή επιλέχθηκε τον Ιούλιο του 2022 λαμβάνοντας την επιχορήγηση του EDF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας) και εθνική συγχρηματοδότηση των Συμμετεχόντων Κρατών για μια διετή αρχική φάση σχεδιασμού, ανάπτυξης τεχνολογιών και καθορισμού κοινών μεθοδολογιών εργασίας, κανόνων και προτύπων.
Τον Ιούλιο του 2021 η πρόταση κατακυρώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) και τον Δεκέμβριο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Occar (Organisation for Joint Armament Cooperation – Οργανισμός Κοινής Συνεργασίας Εξοπλισμών) υπέγραψαν συμφωνία με την ονομασία «Συμφωνία Συνεισφοράς» για να αναθέσουν στην Occar τη φάση προετοιμασίας, την υπογραφή και τη διαχείριση της συμφωνίας επιχορήγησης (σύμβαση μεταξύ της OCCAR και μιας βιομηχανικής ευρωπαϊκής κοινοπραξίας που συντονίζεται από τη Naviris).
Μετά την υπογραφή του προγράμματος PMA (Programme Management Authorization) τον Οκτώβριο του 2022, ο Οργανισμός Κοινής Συνεργασίας Εξοπλισμών (Occar) ξεκίνησε τη διαδικασία ολοκλήρωσης του Προγράμματος MMPC προκειμένου να διαχειριστεί το σύνολο του προγράμματος, ενεργώντας ως εταιρεία συντονιστής του έργου, κατόπιν εντολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και Αναθέτουσα Αρχή και κατά συνέχεια κατόπιν συνεννόησης των πέντε εθνών (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία Ελλάδα και Νορβηγία) που μετέχουν στο πρόγραμμα.
Η συνολική αξία του MMPC CALL 1 (πρώτη φάση) ήταν 87 εκατ. € και το συμβατικό πλαίσιο αποτελείται από δύο επιμέρους συμβάσεις: μια συμφωνία επιχορήγησης (GA), που χρηματοδοτείται με 60 εκατ. € από την Ευρωπαϊκή Ένωση με τη μορφή «επιχορηγήσεων» και μια Συνδεδεμένη Σύμβαση Προμήθειας (LPC), που χρηματοδοτήθηκε με 27 εκατ. € από τα συμμετέχοντα έθνη.
Οι σχετικές συμβάσεις (GA και LPC) υπογράφηκαν στις 24 Οκτωβρίου 2023 μεταξύ της Occar και της Κοινοπραξίας, με συντονισμό από τη Naviris που συγκεντρώνει τρία από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά ναυπηγεία, Fincantieri, Naval Group, Navantia και άλλους υπεργολάβους με συνολικά 39 εταιρείες από 12 διαφορετικές χώρες (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Ελλάδα, Νορβηγία, Δανία, Γερμανία, Πορτογαλία, Σουηδία, Βέλγιο, Ολλανδία και Εσθονία). Στον πυρήνα των βασικών εταιριών του προγράμματος συμμετέχουν έξι ελληνικές εταιρίες. Η συνολική επιδότηση που έχουν λάβει οι ελληνικές εταιρίες από τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα μέχρι σήμερα είναι 3,365 εκατ. ευρώ. Τον κύριο όγκο της χρηματοδότησης έχουν λάβει τα τρία μεγάλα ναυπηγεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, Naval Group, Fincantieri, Navantia και η Naviris συνολικού ύψους 55,37 εκατ. ευρώ. Οι ελληνικές εταιρίες που συμμετέχουν σε αυτή τη φάση του προγράμματος είναι οι: ISD INTEGRATED SYSTEMS DEVELOPMENT SA, HYDRUS ADVANCED CONSOLIDATED ENGINEERING SERVICES, INTRACOM DEFENCE SA, TERRA SPATIUM AE, PRISMA ELECTRONICS ABEE και FEAC ENGINEERING PRIVATE COMPANY.
Η πρώτη φάση του προγράμματος, διάρκειας 24 μηνών, στοχεύει στην παροχή μελετών ιδεών/σκοπιμότητας και αρχικού σχεδιασμού για μια κλάση πλοίων εκτοπίσματος κορβέτας νέας γενιάς που θα υλοποιηθεί σε διαφορετικές εκδόσεις, προσθέτοντας οπλικά συστήματα πλατφόρμας σε μια ανοικτής αρχιτεκτονικής ναυπηγική ιδέα όπου ο κάθε χρήστης θα διαμορφώνει τη σχεδίαση αναλόγως των επιχειρησιακών του αναγκών. Ο σχεδιασμός στοχεύει να είναι ευέλικτος, ενεργειακά αποδοτικός, φιλικός προς το περιβάλλον, ασφαλέστερος, διαλειτουργικός και ασφαλής από κυβερνοεπιθέσεις.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άνοιξε το 2023 όπως αναφέραμε παραπάνω για τη δεύτερη φάση του έργου, η οποία αναφέρεται ως «MMPC CALL 2», για να συνεχιστεί το έργο που έχει ήδη αναφερθεί στην αρχική φάση η οποία λέγεται «MMPC CALL 1», με στόχο, αυτή τη φορά, να ολοκληρώσει την Κριτική Επισκόπηση Σχεδιασμού (CDR) και να ξεκινήσει τη φάση ανάπτυξης με την παραγωγή, τουλάχιστον, των πλατφορμών διαφορετικών εκδόσεων ως πρωτότυπων και, τουλάχιστον, μίας ανά έκδοση (Full Combat Multipurpose και Long Range Multipurpose). Η Κοινοπραξία υπέβαλε νέα πρόταση τον Νοέμβριο του 2023, η οποία θα αξιολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα επιβεβαιωθεί από τα Έθνη στη Συγχρηματοδότηση, για μια πιθανή νέα σύμβαση συνεργασίας που θα οριστικοποιηθεί από την OCCAR εντός του 2025.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό πρόκειται να υπάρξουν δύο διαφορετικές εκδόσεις της κορβέτας που θα βασίζονται στο ίδιο σκάφος αλλά με διαφορετικά επιχειρησιακά χαρακτηριστικά.
- Έκδοση Full Combat Multipurpose (FCM), εξοπλισμένη με μια ποικιλία συστημάτων που προβλέπονται για την εξασφάλιση επαρκούς αυτοάμυνας σε όλα τα ήδη ναυτικών επιχειρήσεων και ικανή να αποκτήσει ορισμένες πρόσθετες δυνατότητες χρησιμοποιώντας ευέλικτες διαμορφώσεις ανάλογα με τις απαιτήσεις του κάθε Ναυτικού.
- Έκδοση Long Range Multipurpose (LRM), με εκτεταμένη αντοχή εξοπλισμένη με μια ποικιλία συστημάτων που προορίζονται να εξασφαλίσουν επαρκή αυτοάμυνα σε επιλεγμένες ήδη ναυτικών επιχειρήσεων και ικανή να αποκτήσει ορισμένες δυνατότητες χρησιμοποιώντας ευέλικτες διαμορφώσεις ανοικτής αρχιτεκτονικής.
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα η ευρω-κορβέτα θα είναι ένα πλοίο μήκους 100-110 μέτρων με συνολικό εκτόπισμα 3000 τόνους. Ο κύριος αισθητήρας θα είναι ένα ραντάρ ερεύνας αέρος τριών διαστάσεων νέας γενιάς και θα έχει μέγιστη ταχύτητα γύρω στους 26 κόμβους για την πλήρη έκδοση και 24 κόμβους για την έκδοση εκτεταμένης εμβέλειας ενώ η δεύτερη έκδοση αναμένεται να έχει εμβέλεια γύρω στα 10000 ναυτικά μίλια. Η πρόωση του σκάφους θα είναι συνδυασμός ντίζελ και ηλεκτροπρόωσης CODLAD. Θα διαθέτει ελικοδρόμιο και υπόστεγο ικανό να φιλοξενήσει ένα ναυτικό ελικόπτερο 10 τόνων και ενός UAV. Ειδικότερα τα συστήματα που θα φέρει η μελλοντική κορβέτα είναι τα συστήματα που προτείθεται να ενσωματώσει το ιταλικό ναυτικό στις δικές του κορβέτες. Αυτά είναι:
Μια έκδοση του τακτικού συστήματος μάχης SADOC 4 CMS που θα διαχειρίζεται μια σουίτα αισθητήρων με επίκεντρο το ραντάρ Leonardo Kronos Grand Naval 3D με ενσωματωμένο IFF, ένα ραντάρ επιτήρησης αέρος/επιφανείας και το υπέρυθρο ηλεκτροπτικό σύστημα Leonardo SASS IRST μαζί με ένα ραντάρ ελέγχου πυρός IR NA-30S Mk2/EO για το κύριο πυροβόλο όπως επίσης και το Leonardo Medusa Mk 4 FCS για μικρότερα πυροβόλα. Η σουίτα ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων της Leonardo θα περιλαμβάνει ένα σόναρ ειδοποίησης απειλών (MOAS) και ένα σύστημα παραπλάνησης επερχόμενων τορπιλών. Το σύστημα RESM/CESM/RECM αναμένεται να είναι μια διαφορετική έκδοση της ενσωματωμένης σουίτας της Elettronica που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ανανέωσης του στόλου της Legge Navale. Η διαμόρφωση των οπλικών συστημάτων θα περιλαμβάνει έως και δύο οκταπλούς κάθετους εκτοξευτές A50 VLS για πυραύλους επιφανείας-αέρος, ένα κύριο πυροβόλο Leonardo Super Rapido 76mm και δύο τηλεχειριζόμενα πυροβόλα 25mm, δύο εκτοξευτές DLS 20 επίσης της Leonardo για διανομείς παραπλάνησης εισερχόμενων απειλών (decoys) έναντι εχθρικών βλημάτων επιφανείας και τορπιλών, μη θανατηφόρα όπλα, πολυβόλα, δύο διπλούς εκτοξευτές για ανιπλοϊκούς πυραύλους Teseo και τέλος ένα ελικόπτερο NH90.
