Ιδιαίτερα υψηλό είναι το κόστος του ισραηλινής προέλευσης αντιαεροπορικού «θόλου» για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Ο ισραηλινής προέλευσης «θόλος» όπως έχει σχεδιαστεί σε επιτελικό επίπεδο από το ΓΕΕΘΑ και τα αρμόδια Γενικά Επιτελεία Στρατού και Αεροπορίας προβλέπει την απόκτηση νέας γενιάς αντιαεροπορικών συστημάτων για τη κάλυψη των αναγκών του Στρατού Ξηράς και της Πολεμικής Αεροπορίας. Ειδικότερα προβλέπεται η αντικατάσταση των αντιαεροπορικών συστημάτων βραχέως και μέσου βεληνεκούς του Αντιαεροπορικού Πυροβολικού του Στρατού Ξηράς καθώς και των αντιαεροπορικών συστημάτων μέσου και μεγάλου βεληνεκούς της Πολεμικής Αεροπορίας.
Πρωταρχική απαίτηση είναι η προμήθεια ισραηλινής προέλευσης αντιαεροπορικών συστημάτων βραχέως βεληνεκούς για την αντικατάσταση των σοβιετικής προέλευσης αντιαεροπορικών συστημάτων TOR-M1 και OSA AK/ AKM καθώς και των αντιαεροπορικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς S-300 PMU1 της Πολεμικής Αεροπορίας. Δευτερευόντως, προβλέπεται η προμήθεια επιπλέον αντιαεροπορικών συστημάτων μέσου βεληνεκούς του Αντιαεροπορικού Πυροβολικού του Στρατού Ξηράς (πρόγραμμα αντικατάστασης HAWK) και των αντιαεροπορικών συστημάτων βραχέως βεληνεκούς (σύστημα «ΒΕΛΟΣ) της ΠΑ. Το τελικό κόστος για την αντικατάσταση όλων των προναφερθέντων οπλικών συστημάτων είναι ιδιαίτερα υψηλό καθώς περιλαμβάνει πολλά επιμέρους συστήματα (σταθμούς ραντάρ, εκτοξευτές αντιαεροπορικών πυραύλων, κέντρα διοίκησης και ελέγχου, οχήματα υποστήριξης) και ασφαλώς ολοκληρωμένο πακέτο τεχνικής υποστήριξης καθώς και ικανούς σε αριθμό φόρτους όπλων. Από τους Ισραηλινούς έχει ζητηθεί επίσης και η απόκτηση κινητών ραντάρ για το Σύστημα Αεροπορικού Ελέγχου του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας. Την ίδια στιγμή σε επίπεδο Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας ανοικτό παραμένει το ζήτημα του εκσυγχρονισμού των PATRIOT και το οποίο επίσης πρέπει να υπολογιστεί στην εξίσωση.
Σύμφωνα με πληροφορίες το κόστος της ισραηλινής πρότασης ξεπερνά τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ και συγκεκριμένα ανέρχεται στα 6.7 δισ. ευρώ για τη κάλυψη όλων των παραπάνω αντιαεροπορικών συστημάτων. Το τελικό κόστος είναι παραπάνω από τριπλάσιο των διατιθέμενων κονδυλίων τα οποία έχουν προβλεφθεί στο Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας δεδομένου πως οι πιστώσεις που έχουν προβλεφθεί (σε πρώτη φάση) κυμαίνονται περί τα 2 με 2.5 δισ. ευρώ.
Ως εκ τούτων, ο σχεδιασμός για τον ισραηλινής προέλευσης αντιαεροπορικό θόλο των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων χωρίζεται σε δύο φάσεις εκ των οποίων η πρώτη έχει χρονικό ορίζοντα υλοποίησης ως το 2030 ενώ η δεύτερη μεταξύ 2030 – 2036. Είναι σαφές πως σε πρώτη φάση κυρίαρχη προτεραιότητα θα δοθεί στην αντικατάσταση των σοβιετικής προέλευσης αντιαεροπορικών συστημάτων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Αξίζει να σημειωθεί πως σε επίπεδο ανώτατης πολιτικής ηγεσίας και Μεγάρου Μαξίμου καταγράφεται έντονος προβληματισμός απόρροια των δηλώσεων του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια αναφορικά με τις διαρκείς αναφορές στον ισραηλινής προέλευσης αντιαεροπορικό θόλο δίχως να λογίζονται ζητήματα χρηματοδότησης και δημοσιονομικών δεδομένων της κυβέρνησης. Και τούτο διότι πολλές φορές ανακοινώνονται και εξαγγέλλονται προγράμματα από τον ΥΕΘΑ Νίκο Δένδια με καθαρά επικοινωνιακό χαρακτήρα και πρόσημο όντως εν πολλοίς επικοινωνιακά αφηγήματα.
Παράλληλα πρέπει να επισημανθούν τα εξής δεδομένα: για την αντικατάσταση των αντιαεροπορικών TOR-M1 και OSA AK/ AKM ως επικρατέστερες προβάλουν οι ισραηλινές επιλογές των αντιαεροπορικών συστημάτων SPYDER-AiO (All-in-One) ή εναλλακτικά BARAK MX ή του SPYDER SR/ MR ή συνδυασμού αυτών των δύο παραπάνω συστημάτων. Για την αντικατάσταση των αντιαεροπορικών HAWK προβάλει ως επιλογή η προμήθεια των αντιαεροπορικών BARAK MX ενώ για τη περίπτωση των αντιαεροπορικών S-300 PMU1 της Πολεμικής Αεροπορίας ως βασικές επιλογές προβάλουν τα ισραηλινά αντιαεροπορικά David’s Sling (πρώτιστη επιλογή του ΓΕΑ) ή τα BARAK MX (εναλλακτικά) εξοπλισμένα με πυραύλους βεληνεκούς 150 χιλιομέτρων.
Αξίζει επίσης να τονιστεί το γεγονός πως σε επίπεδο πρωθυπουργού υπάρχουν πρωτοβουλίες για την οικοδόμηση ενός ευρωπαϊκής προέλευσης αντιαεροπορικής ασπίδας για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις γεγονός που τονίζεται διαρκώς από τον ίδιο τον πρωθυπουργό στα πλαίσια ενίσχυσης των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων ενώ από πλευράς πολιτικής ηγεσίας Υπουργείου Εθνικής Άμυνας δίνεται το στίγμα για έναν ισραηλινής προέλευσης αντιαεροπορικό θόλο, ο οποίος μάλιστα διαφημίζεται σε τακτική βάση. Ακόμη και σε επίπεδο διαπραγμάτευσης η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ έχει υποπέσει σε κρίσιμα σφάλματα αφού στρέφεται απευθείας (στη προκειμένη περίπτωση στο Ισραήλ) στη προμήθεια ενός ισραηλινού πακέτου αντιαεροπορικών αντί της αξιολόγησης όλων των υπολοίπων επιλογών.
Δεν υπάρχει φυσικά καμία αμφιβολία πως οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν σε επίπεδο Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών & Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) και τον ίδιο των πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Σε κάθε περίπτωση καταλύτης εξελίξεων αναμένεται να είναι ο ανασχηματισμός μετά την ορκωμοσία του νέου προέδρου στις 13 Μαρτίου. Και τούτο διότι το πολιτικό τοπίο είναι ιδιαίτερα ρευστό λόγω των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων και δεν δύναται να αποκλειστούν εκπλήξεις στα πλαίσια ενός ανασχηματισμού.
