Ο Eλληνικός Στρατός και πιο συγκεκριμένα η αεροπορία στρατού απέκτησε τα κορυφαία επιθετικά ελικόπτερα AH-64 Apache μέσα από τρεις διαφορετικές διαφορετικές παραγγελίες. Αποκτήθηκαν 12 + 8 ΑΗ-64Α+ με τις παραγγελίες LOA GR-B-XDU (24/12/1991) και LOA GR-B-JAS (5/8/1993) αντίστοιχα με παράδοση το δεύτερο μισό του 1995 και 12 AH-64D Block II μέσω της παραγγελίας LOA GR-B-XMJ (28/8/2003) και παράδοση το 2007. Τα επιθετικά ελικόπτερα είναι ένα ιπτάμενο μέσο που το δημιούργησε η ανάγκη της αντιμετώπισης των τεθωρακισμένων σχηματισμών του αντιπάλου. Όσο και αν το σύγχρονο πεδίο έχει αλλάξει με την είσοδο σε χρήση των μη επανδρομένων αερονημάτων και των περιφερόμενων πυρομαχικών, η ανάγκη για επιθετικά ελικόπτερα φαίνεται ότι συνεχίζει να υπάρχει. Τούτο γίνεται εμφανές από το γεγονός ότι σειρά χωρών μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας προχώρησαν στην παραγγελία νέων σύγχρονης τεχνολογίας επιθετικών ελικοπτέρων. Ταυτόχρονα όμως το επιθετικό ελικόπτερο σαν όπλο συνεχίζει να εξελίσσεται προσπαθώντας να είναι μπροστά στις τεχνολογικές και επιχειρησιακές εξελίξεις.
Ο ελληνικός στρατός διαθέτει σήμερα 19 AH-64A+ με ηλικία 30 ετών και εννιά από τα μόλις δώδεκα AH-64D που παρελήθφησαν το 2007. Για την ιστορία, το 2008 η αεροπορία στρατού αποφάσησε να αναβαθμίσει με ένα πρόγραμμα μέσης ζωής τα πρώτα AH-64A+ στο επίπεδο των νεοπαραληφθέντων AH-64D μεταξύ των ετών 2010-2012, κάτι το οποίο δεν προχώρησε με την είσοδο της Ελλάδας στο καθεστώς οικονομικής επιτήρησης. Με αυτό το πρόγραμμα η αεροπορία στρατού θα εξασφάλιζε τρία πράγματα. Το πρώτο ήταν η ομοιοτυπία μεταξύ των ελικοπτέρων, δεύτερον την εξάλειψη του προβλήματος των ανταλλακτικών για τα παλαιά ελικόπτερα και τρίτον την αναβάθμιση των ικανοτήτων τους.
![](https://defencereview.gr/wp-content/uploads/19_okt_022_APACHE_KIOWA-1024x768.jpg)
Η Boeing υποστήριζε τότε ότι τα ελικόπτερα Delta ήταν 400% πιο καταστροφικό και είχε 720% μεγαλύτερη επιβιωσιμότητα από το προηγούμενο μοντέλο. Η οικονομική κρίση δεν επέτρεψε την εφαρμογή του προγράμματος αναβάθμισης, όπως και πολλά αλλα προγράμματα για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, με αποτέλεσμα να κλείσει η γραμμή παραγωγής για τα απάρτια του ελικοπτέρου AH-64D Block II και να μετατραπεί σε Block IIΙ κάνοντας ασύμφορη την αναβάθμιση των παλαιών ελικοπτέρων. Το πρόβλημα δεν ήταν μόνο ικανοτήτων των ελικοπτέρων αλλά και διαθεσιμότητας ανταλλακτικών και απαρχαιομένων συστημάτων. Κάτι το οποίο θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε και με τα Delta από τη στιγμή που η γραμμή παραγωγής βγάζει μόνο AH-64E και όλοι οι χρήστες αναβαθμίζουν σιγά σιγά τα δικά τους Delta σε Echo.
Ευτυχώς προς το παρόν η αεροπορία στρατού κατάφερε και εξασφάλισε μεγάλες ποσσότητες ανταλλακτικών και για τις δύο εκδόσεις από τα ΗΑΕ και την Σαουδική Αραβία μιας και τα δικά τους ελικόπτερα έχουν αναβαθμιστεί σε νεότερες εκδόσεις. Επίσης πολύ σημαντικό ήταν το πρόγραμμα μερικής αναβάθμισης που συμβασιοποιήθηκε το 2021 με την ισραηλινή Elbit όπου καίρια υποσυστήματα των ελικοπτέρων AH-64A+ θα αντικατασταθούν φέροντας το ελικόπτερο επιχειρησιακά στο σήμερα ενώ παράλληλα η προσθήκη σε αυτά της δυνατότητας βολής των Spike NLOS θα τα μετατρέψει σε game changer. Με τον ισραηλινό πύραυλο στη φαρέτρα τους θα μπορούν να πλήξουν στόχους σε αποστάσεις 24-35 χιλιόμετρα μακριά. Η μίνι αναβάθμιση θα περιλαμβάνει την αντικατάσταση του Η/Ο συστήματος TADS/PNVS που βρίσκεται στο ρύγχος από ένα 3ης γενιάς της Elbit. Το TADS/PNVS είναι τεχνολογίας του 1980 και έχει περιορισμένες επιδόσεις ενώ και η συντήρηση είναι πλέον δύσκολη.
![](https://defencereview.gr/wp-content/uploads/bereg-apache-ah-64-apache-shassi-udarnyi-vertoliot-kokpit-he-1-1024x585.jpg)
![](https://defencereview.gr/wp-content/uploads/apache-ah-64a-hellenic-1024x585.jpg)
Με το νέο σύστημα το ελικόπτερο θα αποκτήσει δυνατότητα αποκάλυψης και στοχοποίησης στόχων εφάμιλλες με το μοντέλο Delta. Επίσης θα αντικατασταθεί το σύστημα απεικόνισης επί κάσκας IHADSS (Integrated Helmet and Display Sighting System) από σύγχρονο της Elbit και θα εγκατασταθεί σύγχρονο σύστημα αυτοπροστασίας. Το επόμενο κύριο ζήτημα είναι τι μέλλει γενέσθαι για τα πιο σύγχρονα AH-64D όπου και αυτά πρέπει να περάσουν ένα πρόγραμμα αναβάθμισης μέσης ζωής γιατί σε λίγα χρόνια θα αρχίσουν και αυτά να αντιμετωπίζουν προβλήματα εύρεσης ανταλλακτικών. Το 2020 υπήρξε η πρόθεση για την αναβάθμιση των εννέα Delta σε ΑΗ-64Ε και παράλληλη αγορά ακόμη εννέα νέων ελικοπτέρων από τη γραμμή παραγωγής για τη συμπλήρωση του αριθμού τους. Εδώ τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν είναι δύο.
Το ένα είναι το κόστος της αναβάθμισης των AH-64D και το κόστος της απόκτησης εννέα νεών ελικοπτέρων. Τα ΑΗ-64Α+ είναι ήδη τριάντα ετών και ακόμη και με την μίνι αναβάθμιση έχουν άλλη μία γεμάτη πτητική δεκαετία πριν την σταδιακή απόσυρση. Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν γίνει κάτι με την συμπλήρωση του αριθμού των AH-64D με παράλληλη αναβάθμιση στα μέσα της επόμενης δεκαετίας ο αριθμός των επιθετικών ελικοπτέρων θα αρχίσει να παίρνει την κατιούσα. Η απόκτηση των OH-58D ήταν μια μικρή ανάσα υλικό αλλά τα ελικόπτερα αυτά εκτός του ότι είναι και αυτά είναι μεγάλης ηλικίας δεν μπορούν επιχειρησιακά να συγκριθούν με ένα πάνοπλο ΑΗ-64.
![](https://defencereview.gr/wp-content/uploads/AH-64E-1.jpg)
Η λύση λοιπόν είναι μία. Αναβάθμιση των ΑΗ-64D σε ΑΗ-64Ε Guardian και συμπλήρωση του αριθμού τους για την δημιουργία ενός πλήρους τάγματος επιθετικών ελικοπτέρων. Να συμπληρώσουμε εδώ ότι η Ολλανδία το 2019 προχώρησε στην αναβάθμιση 28 ΑΗ-64D Block II σε ΑΗ-64Ε v6.0 το πρόγραμμα πρόκειται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2025 και κόστισε λίγο πάνω από ένα δισεκατομύριο δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι ένα ανάλογο πρόγραμμα για τα ελληνικά Apache θα κόστιζε γύρω στα 350 εκατ. δολάρια. Το ΑΗ-64Ε v6.0 είναι η πιο σύγχρονη έκδοση του ελικοπτέρου που βρίσκεται σήμερα σε παραγωγή. Η επόμενη έκδοση η v6.5 ουσιαστικά είναι μια αναβάθμιση λογισμικού που θα μετατρέψει όλες τις υποεκδόσεις του ΑΗ-64Ε Guardian σε μια κοινή έκδοση.
Η διαμόρφωση V6 αφορά στην συνολική αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας και της μαχητικής ικανότητας του ελικοπτέρου, κυρίως μέσω της αύξησης του μέγιστου βεληνεκούς του ραντάρ χιλιομετρικού κύματος Longbow από τα 8 στα 16 χιλιόμετρα και της προσθήκης της ικανότητας εντοπισμού και στόχευσης θαλάσσιων στόχων. Μια άλλη βελτίωση αφορά στην επέκταση της ικανότητας MUMT-X (Manned-Unmanned Teaming-Extended), η οποία επιτρέπει στα Apache να συνεργάζονται με UAV αλλά και να έχουν βελτιωμένες ικανότητες πλοήγησης και επικοινωνιών.
![](https://defencereview.gr/wp-content/uploads/AH-64DHA.jpg)
Επίσης, μέσω της αξιοποίησης του δεύτερου καναλιού του συστήματος ζεύξης δεδομένων Link-16 (υπάρχουσα υποδομή) το Apache της διαμόρφωσης Version.6 έχουν αυξημένη δυνατότητα ανταλλαγής δεδομένων εικόνας και ήχου με στρατιώτες στο έδαφος. Ένας νέος ισχυρότερος και με περισσότερους πυρήνες επεξεργαστής προσφέρει στον κεντρικό ηλεκτρονικό υπολογιστή του ελικοπτέρου περισσότερη μνήμη και ταχύτερη επεξεργασία δεδομένων. Οι δύο χειριστές έχουν στη διάθεση τους και ένα σύστημα υποβοήθησης λήψης αποφάσεων, κάτι που σημαίνει μείωση του χρόνου λήψης των αποφάσεων, άρα στη μείωσης του χρόνου απόκρισης του ελικοπτέρου στην εμφάνιση της απειλής.
![](https://defencereview.gr/wp-content/uploads/product.jpg)