Η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται πάνω σε ένα γεωγραφικό και χρονικό σημείο που η ενεργειακή σημασία του, μπορεί να αλλάξει το πρόσωπο της Ευρασίας.
Καθώς βρισκόμαστε εν μέσω μια θερμής κατάστασης με την Τουρκία, είναι σημαντικό να έχουμε μια καλή εικόνα από μερικούς καταλυτικούς παράγοντες που μας φέρνουν σε πορεία σύγκρουσης. Με αυτό ως σκεπτικό παρακάτω παρατίθενται μερικά στοιχεία που δείχνουν πώς και τι είναι εκείνο που οδηγεί την επιθετικότητα της Τουρκίας προς τη χώρα μας.
- Η απόφαση της Γερμανίας και της Ολλανδίας να δημιουργήσουν σχέδιο που θα διαμορφώσει ένα πλωτό δίκτυο λεωφόρων logistics για εμπορεύματα μέσω των ποταμών (Δούναβης, Ρήνος, κ.α.). Το δίκτυο αυτό θα έχει ως σημείο αφετηρίας τον ΟΛΘ, στη Β. Ελλάδα. Η άνοδος της σημασίας για την περιοχή της Β. Ελλάδος αποτελεί σημαντικό δέλεαρ για αρκετούς (European Freight Leaders Forum-2017).
- Η μεθοδευμένη στόχευση και αναφορά στα κοιτάσματα ενέργειας σε Κύπρο και Ελλάδα ως σημεία συμφέροντος της ΕΕ για απεξάρτηση από το Ρωσικό αέριο. Η Τουρκία θέλει μερίδιο στα κοιτάσματα προκειμένου να είναι πλέον ενεργειακά αυτόνομη όπως έχει αναφερθεί και σε παλαιότερο σχετικό κείμενο (http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Energy_production_and_imports )
- Η συνεχής μείωση στην ισχύ της χώρας μας σε στρατιωτική ικανότητα αποτροπής, σε αντίθεση με τον προγραμματισμό που απέμεινε ως συλλογή ευχολογίων ( http://www.geetha.mil.gr/media/1.vima-ell-strat-skepsis/ell-enoples-dunameis-diakladiko-orama.pdf).
- Οι νέοι ενεργειακοί χάρτες που δείχνουν Σαμοθράκη και Θάσο με εξαιρετικά κοιτάσματα, τα οποία είναι πλέον προσβάσιμα με τις νέες τεχνολογίες γεώτρησης και εξόρυξης. Πρόκειται για περιοχή παραδοσιακής τριβής μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας ( https://www.offshore-mag.com/articles/2018/02/energean-bp-extend-offtake-agreement-for-the-prinos-oil-field-offshore-greece.html).
- Η διάθεση, επίσης, της Τουρκίας να ανταπεξέλθει σε ενεργειακές απαιτήσεις της για ανάπτυξη, καθώς το πυρηνικό εργοστάσιο της Rosatom 4800MW κόστους άνω των 20 δις δολαρίων πάει στις καλένδες και είναι άγνωστο αν θα προλάβει να είναι έτοιμο το 2023 (έτος 100ης επετείου για την Τουρκία του Ερντογάν). Γι’ αυτό και οι σχετικές δηλώσεις ακόμα και για χτίσιμο ενός μεγάλου συνόλου ΑΠΕ (ανεμόμυλοι) στα δυτικά παράλια της Τουρκίας (https://www.dewi.de/dewi_res/fileadmin/pdf/publications/Magazin_33/08.pdf).
- Η σαφέστατη αδυναμία της χώρας μας να αντεπεξέλθει διπλωματικά ακόμα και σε απλά θέματα υποκύπτοντας σε εκβιασμούς θεωρητικά ασθενέστερων κρατών σε σημαντικά εθνικά ζητήματα (χαρακτηριστικό παράδειγμα το ζήτημα της ονομασία των Σκοπίων και η παλινωδία Ζάεφ).
- Οι πιέσεις εσωτερικά της Τουρκίας, γεγονός που δείχνει κόπωση σε οικονομία, αφού ήδη το εξωτερικό χρέος της χώρας του Ερντογάν φτάνει τα 500 τρις δολάρια, ενώ ταυτόχρονα οι περικοπές σε φόρους και ο πληθωρισμός μεγιστοποιεί την διαφορά εισαγωγών/εξαγωγών για την χώρα του. Την ίδια ώρα τα περισσότερα νοικοκυριά είναι ανήμπορα να αποπληρώσουν το χρέος τους προς τις τράπεζες που ήδη υποτιμήθηκαν από τον οίκο Moodys (https://www.moodys.com/research/Moodys-downgrades-Turkeys-sovereign-ratings-to-Ba2-from-Ba1-outlook–PR_379438).
- Η αδυναμία του Ερντογάν να δείξει μια σημαντική νίκη με μεγάλο αντίκτυπο σε κάθε επίπεδο καθώς η επιχείρηση «κλάδος ελιάς» στο Άφριν έχει τραβήξει ήδη αρκετό διάστημα, μην φέρνοντας ακόμη τα προσδοκώμενα αποτελέσματα για αυτόν, παρόλο που οι Κούρδοι είναι σε υποχώρηση. Η αναζήτηση θερμών επεισοδίων με ένα αδύναμο γείτονα που θα φέρει κέρδη εντυπώσεων, είναι πολύ σημαντική για τον ίδιο καθώς η δημοτικότητα του δοκιμάζεται και μερικοί ψιθυρίζουν ακόμα και για ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στην Τουρκία (πριν δηλαδή το 2019-http://www.hurriyetdailynews.com/there-will-be-snap-elections-in-2018-iyi-party-leader-aksener-argues-124901 ).
- Η θέληση των «συμμάχων» να διατηρήσουν την Τουρκία σε τροχιά ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκής ένταξης, έτσι ώστε να μην δέσει οριστικά στον άξονα Ρωσίας-Ιράν. Αυτό δίνει μεγάλο χώρο στον Ερντογάν να λέει και να πράττει διάφορα χωρίς να έχει επί της ουσίας σημαντικές αντιδράσεις (http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/75048).
- Η αδυναμία του Ερντογάν ακόμα και τώρα να αποδείξει πώς ο ίδιος και η Τουρκία είναι σημαντικός παράγοντας ισχύος και μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο ανάμεσα σε «μεγάλους παίκτες». Η ύπαρξη της Ελλάδος που, ουσιαστικά, του απαγορεύει την επέκταση των σχεδίων του, καθώς η χώρα μας ελέγχει ακόμα και τώρα ναυτικές οδούς και κοιτάσματα ενέργειας, δημιουργεί για τον ίδιο μονόδρομο την επιλογή σύγκρουσης για να κερδίσει τα προσδοκώμενα απέναντι σε μια δύναμη που «λέει περισσότερα από το μπόι της» (όπως μας χαρακτηρίζει).
Σε όλα αυτά, είναι σημαντικό επίσης να προστεθεί η διαχρονική στάση ανοχής μας σε κάθε διάθεση παραβατικότητας της Τουρκίας, ειδικά όταν μπορούσαμε ακόμα να επιβάλουμε σοβαρά εμπόδια και να προβάλουμε σοβαρή αποτρεπτική ισχύ. Πλέον, με την Ελλάδα σε σοβαρά αποδυναμωμένη θέση λόγω οικονομίας και με στρατιωτικές δυνάμεις που έχουν καιρό να δουν αναπτυξιακό σχέδιο, τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα.
Η Ελλάδα, παρόλα αυτά, έχει στην διάθεση της ακόμα και σήμερα ορισμένα εργαλεία που οφείλει να χρησιμοποιήσει άμεσα. Ένα από αυτά είναι η μεταστροφή πολιτικής καλής θέλησης που έχει εκληφθεί ως αδυναμία αλλά και η αυστηρότερη αντιμετώπιση της ουδετερότητας των συμμάχων που αρκούνται να λένε «βρείτε τα». Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε το δόγμα Θουκυδίδη περί ισχύος και πώς αυτό επηρεάζει δυνατούς και αδύναμους.
Συντάκτης: Αλέξανδρος Νίκλαν, Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας
Πηγή: Geopolitics & Daily News
