Στο πλαίσιο της ανακοίνωσης από την ελληνική πλευρά για την πρόθεση δημιουργίας ενός αντιαεροπορικού θόλου ικανού να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές απειλές, αλλά και κάλυψης των αναγκών που έχει η υπάρχουσα αντιαεροπορική ασπίδα της χώρας μας, η γαλλική MBDA προτείνει μια ολιστική λύση. Μια λύση η οποία καλύπτει τις ανάγκες δημιουργώντας μια σύγχρονη πολυστρωματική ασπίδα η οποία θα έρθει και θα κουμπώσει στην υπάρχουσα και θα έχει την ικανότητα αντιμετώπισης απειλών από UAV έως βαλλιστικούς πυραύλους. Η ολιστική αυτή πρόταση συμπεριλαμβάνει συστήματα μεγάλου βεληνεκούς SAMP/T με πυραύλους ASTER 30 Block1 NT, συστήματα μικρού-μέσου βεληνεκούς με πυραύλους MICA VL NG, συστήματα VSHORADS με πυραύλους Mistral 3 και το σύστημα C-UAS Sky Warden για αντιμετώπιση μη επανδρωμένων αεροχημάτων. Δηλαδή μια πρόταση η οποία καλύπτει αποστάσεις από 0 έως 150+ χιλιόμετρα και ύψη αναχαίτισης έως 25 χιλιόμετρα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες του DefenceReview.gr, οι Γάλλοι προτείνουν το αντιαεροπορικό σύστημα μεγάλου βεληνεκούς SAMP/T NG για την αντικατάστση των S-300 PMU1, το αντιαεροπορικό σύστημα μεσαίου βεληνεκούς για την αντικατάσταση των παρωχημένων αμερικανικών αντιαεροπορικών HAWK καθώς και των ανατολικής προέλευσης συστημάτων. Τέλος στη πρόταση τους προτείνουν το MISTRAL III ως δυνητικό αντικαταστάση των STINGER του Στρατού Ξηράς και της Πολεμικής Αεροπορίας. Το σύνολο των παραπάνω επιλογών είναι των εταιρειών MBDA και Thales με τη συμμετοχή και της ελληνικής εταιρείας Thales Hellas. Επίσης, η MBDA προτείνει το σύστημα τελευταίας γενιάς SKY WARDEN για την αντιμετώπιση απειλών Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών. Η πρόταση τους είναι ευθέως ανταγωνιστική της Ισραηλινής πρότασης για τον Αντιαεροπορικό Θόλο των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Όπως αναφέρεται και στη παρακάτω ανάλυση του DefenceReview.gr, προτείνονται ραντάρ της Thales τόσο για τη Πολεμική Αεροπορία όσο για το Αντιαεροπορικό Πυροβολικό του Στρατού Ξηράς. Η πρόταση των Γάλλων είναι ολιστική τόσο για τη κάλυψη των αναγκών της ΠΑ (καθολική αναβάθμιση του Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου) όσο και του ΕΣ. Σημειώνεται ότι το Σύστημα Αεροπορικού Ελέγχου, γνωστό και ως ΣΑΕ, αποτελείται από τις μονάδες ραντάρ Αεράμυνας (κυρίως επίγειες και τα ΑΣΕΠΕ) και τις μονάδες Αντιαεροπορικών όπλων. Τόσο τα ραντάρ Kasta-2E όσο και τα P-19 (όπως των παρακάτων φωτογραφιών) των Μονάδων Αντιαεροπορικού Πυροβολικού του Ελληνικού Στρατού είναι παρωχημένο υλικό περασμένων δεκαετιών του Ψυχρού Πολέμου που χρήζει άμεσης αντικατάστασης. Το ίδιο ισχύει για το σύστημα ΒΕΛΟΣ της ΠΑ.
SAMP/T NG
Το σύστημα αυτό είναι μεσαίου μεγάλου βεληνεκούς και προτείνεται για την αντικατάσταση καταρχήν των ρωσικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς S-300 PMU1 τα οποία βρίσκονται σε ελληνική υπηρεσία και καλύπτουν τη ευρύτερη περιοχή της Κρήτης και της παρακείμενης θαλάσσιας περιοχής σε εμβέλειες έως 150 χιλιόμετρα. Μία πυροβολαρχία SAMP/T αποτελείται από το πολυλειτουργικό ραντάρ μεγάλης εμβέλειας ARABEL, τον κλωβό των χειριστών του συστήματος και τους έξι εκτοξευτές πυραύλων. Στη έκδοση αυτή το ραντάρ είναι τεχνολογίας AESA ζώνης Χ και έχει εμβέλεια 100 χλμ ενώ μπορεί να παρακολουθεί μέχρι εκατό στόχους. Οι εκτοξευτές φέρουν οχτώ εγκιβωτισμένους πυραύλους Aster 15 ή Aster 30 με εμβέλεια 20 και 120 χλμ αντίστοιχα. Η κάλυψη είναι 360 μοιρών λόγω του περιστρεφόμενου ραντάρ αλλά και των κάθετα εκτοξευόμενων πυραύλων. Το σύστημα έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης 100 ιχνών και ταυτόχρονης εμπλοκής δέκα εξ αυτών με γνώμωνα αξιολόγησης απειλής. Διαθέτει υψηλή ευκινησία, μικρό χρόνο τάξης από κίνηση και απαιτεί χαμηλή επάδρωση, μόλις 20 ατόμων για μια πλήρη πυροβολαρχία με έξι εκτοξευτές των οκτώ πυραύλων έκαστος.
Από το 2021 έχει ξεκινήσει η ανάπτυξη της έκδοσης SAMP/T NG. Η νέα έκδοση θα είναι διαθέσιμη από το 2025 και θα έχει κορυφαίες δυνατότητες στην κατηγορία της. Στη νέα έκδοση ενσωματώνεται νέο ραντάρ 3D AESA τεχνολογίας νιτριδίου του γαλίου με εμβέλεια 350 χλμ και δυνατοτητα παρακολούθησης 1000 ιχνών. Στην γαλλική έκδοση το σύστημα θα φέρει το ραντάρ Ground Fire 300 και στην ιταλική το ραντάρ Kronos Grand Mobile και τα δύο με παρεμφερή τεχνικά χαρακτηριστικά. Παράλληλα αναμένεται να ενσωματωθεί και η νέα έκδοση του πυραύλου Aster 30, ο Aster 30 Block 1 NT. Η έκδοση αυτή του πυραύλου φέρει νέο ενεργό ερευνητή ζώνης Ka αντί του Ku που φέρει η έκδοση Block 1. Η έκδοση Aster Block 1 NT εξοπλισμένη με τον νέο ενεργό ερευνητή και τις βελτιώσεις στον έλεγχο του πυραύλου, σε συνδυασμό με το προηγμένο κέντρο διευθυνσης πυρός, επιτρέπει μεγαλύτερες αποστάσεις αντιμετώπισης των τακτικών βαλλιστικών πυραύλων (ΤΒΜ) και αεροσκαφών. Το SAMP/T NG, είναι σε θέση να επιτύχει εμβέλεια αναχαίτησης αεροσκαφών άνω των +150 χιλιομέτρων και την αυτόνομη αντιμετώπιση των ΤΒΜ στην κατηγορία εμβέλειας των 600+ χιλιομέτρων.
MICA VL NG
Για το δεύτερο επίπεδο αντιαεροπορικής κάλυψης η MBDA προτείνει το σύστημα MICA VL στη νέα έκδοση NG όπου θα φέρει τους νέους ικανότερους και μεγαλύτερης εμβέλειας MICA NG. Οι VL MICA NG φέρουν εξαιρετικά προηγμένα ηλεκτρονικά και διαθέτουν αξιοζήλευτες κινηματικές επιδόσεις λόγω του ότι πρόκειται για μια πολύ σύγχρονη σχεδίαση. Διακρίνονται για τη μεγάλη No Escape Zone (NEZ). Η νέα έκδοση VL MICA NG προσφέρει βελτιωμένες δυνατότητες αντιμετώπισης στόχων με μικρό ηλεκτρομαγνητικό αποτύπωμα, όπως είναι τα UAV και τα μικρά αεροσκάφη. Ταυτόχρονα, μπορεί να εμπλέκει και τυπικούς, «παραδοσιακούς» στόχους όπως αεροσκάφη, UAV, ελικόπτερα, πυραύλους τεχνολογίας Cruise, κατευθυνόμενα πυρομαχικά (Precision-guided munition) και βλήματα κατά πλοίων σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Ο πύραυλος MICA NG άρχισε να αναπτύσσεται το 2018, με σκοπό να εξοπλίσει τα Rafale της Γαλλικής Αεροπορίας. Παρότι οι εξωτερικές διαστάσεις του MICA NG είναι παρόμοιες με τον MICA, ο εσωτερικός σχεδιασμός διαφοροποιείται αρκετά. Ο MICA NG ενσωματώνει είτε υπέρυθρο ερευνητή (IR : Infra-Red), είτε ερευνητή ραδιοσυχνοτήτων (RF : Radio Frequency με τεχνολογία AESA). Ο πυροκροτητής είναι εγκύτητας ή επαφής και η γόμωση θραυσματική υψηλής εκρηκτικότητας.
Στην έκδοση IR το βλήμα καθοδηγείται παθητικά και επιτρέπει ελάχιστους τρόπους αντιμετώπισης. Ο μικρότερος όγκος ηλεκτρονικών συστημάτων επιτρέπει στον MICA NG να μεταφέρει κινητήρα με μεγαλύτερη ποσότητα καυσίμου, άρα και μεγαλύτερη εμβέλεια και βελτιωμένες κινηματικές επιδόσεις αυξάνοντας το pk (Probability of kill) του πυραύλου. Στην έκδοση επιφανείας-αέρος, ο MICA NG θα μπορεί να προσβάλει στόχους σε απόσταση έως και 40 χιλιομέτρων και σε ύψη έως εννέα χιλιομέτρων. Τελική ταχύτητα είναι τα 4 μαχ ενώ έχει δυνατότητα ελιγμών 50g. To VL MICA NG είναι ένα κορυφαίο αντιαεροπορικό σύστημα τελευταία τεχνολογίας, κατηγορίας μέσου βεληνεκούς.
Στην έκδοση IR το βλήμα καθοδηγείται παθητικά και επιτρέπει ελάχιστους τρόπους αντιμετώπισης. Ο μικρότερος όγκος ηλεκτρονικών συστημάτων επιτρέπει στον MICA NG να μεταφέρει κινητήρα με μεγαλύτερη ποσότητα καυσίμου, άρα και μεγαλύτερη εμβέλεια και βελτιωμένες κινηματικές επιδόσεις αυξάνοντας το pk (Probability of kill) του πυραύλου. Στην έκδοση επιφανείας-αέρος, ο MICA NG θα μπορεί να προσβάλει στόχους σε απόσταση έως και 40 χιλιομέτρων. To VL MICA NG είναι ένα κορυφαίο αντιαεροπορικό σύστημα τελευταία τεχνολογίας, κατηγορίας μέσου βεληνεκούς.
Από τακτικής και επιχειρησιακής πλευράς τα κύρια και αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα των VL MICA NG είναι πως πρόκειται για βλήματα αυτόνομης καθοδήγησης προς τον στόχο (της φιλοσοφίας «fire and forget»), με πολύ υψηλό ρυθμό βολής και κυρίως μπορούν να αντιμετωπίσουν ταυτόχρονες επιθέσεις κορεσμού κατά των πλοίων.
Μια τυπική πυροβολαρχία αποτελείται από ένα ραντάρ τριών διαστάσεων έρευνας και στοχοποίησης, το κέντρο διεύθυνσης πυρός και τους εκτοξευτές. Ο κάθε εκτοξευτής φέρει μέχρι τέσσερα εγκιβωτισμένα βλήματα έτοιμα για εκτόξευση και έχει δυνατότητα αυτόνομης επαναφόρτωσης βλημάτων. Η εκτόξευση των βλημάτων γίνεται κάθετα επιτυγχάνοντας κάλυψη τόξου 360 μοιρών. Όλα τα στοιχεία είναι τοποθετημένα πάνω σε σασί 20τονου φορτηγού υψηλής κινητικότητας προσδίδοντας στο σύστημα υψηλή ευκινησία. Το σύστημα έχει δυνατότητα ενσωμάτωσης εκτοξευτών Mistral 3 και είναι Ικανό να χειρίζεται και να συντονίζει εκτοξευτές MISTRAL δημιουργώντας ένα σύστημα διπλής στρώσης SHORAD-VSHORAD. Ταυτόχρονα μπορεί να έχει διαλειτουργικότητα με όλα τα Νατοϊκά ΑΑ συστήματα μέσω τακτικής ζεύξης J-REAP C. Το σύστημα προτείνεται για αντικατάσταση των υπάρχοντων συστημάτων SHORADS ρωσικής προέλευσης αλλά και των συστημάτων I-HAWK.
MISTRAL 3
Στο τρίτο επίπεδο (VSHORAD), η γαλλική εταιρία προτείνει το σύστημα MISTRAL 3. O MISTRAL 3 είναι η τελευταία έκδοση του πολύ πετυχημένου αντιαεροπορικού πυραύλου βραχέως βεληνεκούς. Στην τελευταία έκδοση ο πύραυλος επιτυγχάνει μεγαλύτερη εμβέλεια φτάνοντας τα οκτώ χιλιόμετρα και διαθέτει κεφαλή υπερύθρων με προηγμένες ικανότητες επεξεργασίας εικόνας. Αυτό επιτρέπει στον πύραυλο να αντιμετωπίζει στόχους με χαμηλή θερμική υπογραφή, όπως drones, αντιπλοϊκοθς πυραύλους (σε ναυτική χρήση), πυραύλους κρουζ και ταχέα σκάφη, με σημαντική αντοχή σε αντίμετρα. Ο πύραυλος έχει μήκος 1,88 μέτρα, διάμετρο 90 χιλιοστά και βάρος 19,7 κιλά από τα οποία τα 2,95 κιλά είναι η γόμωση. Η ταχύτητα του πυραύλου είναι 2,7 μαχ και έχει δυνατότητα ελιγμών της τάξης των 30g. Έχει δυνατότητα αναχαίτισης στόχων σε βεληνεκή 500 – 8000 μέτρα και σε ύψη μέχρι 6000 μέτρα. Είναι τύπου fire & forget και έχει πιθανότητα επιτύχους προσβολής του στόχου με ένα πύραυλο άνω του 96%. Τον Νοέμβριο του 2019, ο πύραυλος Mistral 3 έδειξε τις αυξανόμενες δυνατότητές του αναχαιτίζοντας έναν κινούμενο στόχο σε απόσταση μεγαλύτερη των 7 χιλιομέτρων. Μια πλήρης εγκατάσταση με σύστημα ραντάρ Saab Giraffe 1-X, μονάδα διοίκησης και ελέγχου LICORNE και εκτοξευτήρα ATLAS-RC χρησιμοποιήθηκε για να χτυπήσει έναν μικρό στόχο MIRACH 40 στη δοκιμή βολής.
Ο MISTRAL 3 προσφέρεται σε διάφορες διαμορφώσεις, εκτοξευτές μονούς, διπλούς, τετραπλούς ή εξαπλούς. Επανδρωμένους ή μη ανάλογα με τις απαιτήσεις και του εκάστοτε πελάτη. Όπως αναφέραμε και παραπάνω οι εκτοξευτές έχουν τη δυνατότητα να ενσωματωθούν στο αντιαεροπορικό σύστημα MICA VL NG δημιουργώντας πυκνότερο πλέγμα και δίνοντας την επιλογή στον χρήστη να διαλέξει τον κατάλληλο πύραυλο ανάλογα με τη φύση της απειλής. Τέλος δεν είναι απαραίτητα ένα σύστημα προς αντικατάσταση των ελληνικών ASRAD, αλλά μάλλον συμπληρωματικό από τη στιγμή που ο MISTRAL 3 έχει πολλαπλάσιες δυνατότητες και μεγαλύτερη εμβέλεια δημιουργώντας ένα ενδιάμεσο σκαλί μεταξύ των υπάρχοντων συστημάτων VSHORAD και των μικρής-μέσης εμβέλειας συστημάτων.
SKY-WARDEN
Το SKY-WARDEN είναι ένα σύστημα C-UAS ανοικτής αρχιτεκτονικής το οποίο έχει τη δυνατότητα να ελέγχει διαφορετικούς αισθητήρες και όπλα για την αντιμετώπιση διαφόρων τύπων μη επανδρωμένων αεροχημάτων και όχι μόνο. Αυτό το επεκτάσιμο σύστημα μπορεί να εξουδετερώσει αποτελεσματικά κάθε μορφή απειλής, από τακτικά drones έως αναγνωριστικά μίνι-drones, καθώς και άλλες παραδοσιακές απειλές. Το Sky Warden χρησιμοποιεί ένα δικτυωμένο οικοσύστημα διαρκώς εξελισσόμενων αισθητήρων και τελεστών, που προέρχονται από την ευρεία εμπειρία της MBDA στην αντιαεροπορική άμυνα και τη διαχείριση επιπτώσεων, για να αντιμετωπίζει την απειλή UAS και τις εξελίξεις της. Όντας αρθρωτό, επεκτάσιμο και εξελίξιμο, το Sky Warden μπορεί να προσαρμοστεί στις συγκεκριμένες απαιτήσεις του εκάστοτε πελάτη για να ταιριάζει αποτελεσματικά και κατάλληλα με συγκεκριμένα πολύπλοκα επιχειρησιακά σενάρια και συγκεκριμλενες ανάγκες.
Στο σύστημα μπορούν να ενσωματωθούν διάφοροι τύποι αισθητήρων όπως ραντάρ και ηλεκτροπικά συστήματα καθώς και διάφοροι τύποι παθητικών συστημάτων (jammers) ή ενεργητικών συστημάτων (VSHORADS missiles, VSHORADS guns, Laser, RWS κ.α.) για την αντιμετώπιση των απειλών. Τέλος να αναφέρουμε ότι στη γαλλική πρόταση για τον ελληνικό θόλο συνοδεύεται συνδυαστικά από τα ραντάρ Ground Master 200 και 400. Τα συγκεκριμένα ραντάρ είναι ένα νέας τεχνολογίας ραντάρ 3D AESA έρευνας μέσης και μεγάλης εμβέλειας τεχνολογίας νιτριδίου του γαλίου (GaN). Το Ground Master 200 έχει εμβέλεια 250 χιλιόμετρα και έχει την ικανότητα για παρακολούθηση όλων των απειλών ταυτόχρονα: μαχητικά αεροσκάφη, πύραυλοι, πλοία, UAV, αιωρούμενα και αναδυόμενα ελικόπτερα, πύραυλους/πυροβολικό/όλμους. Από την άλλη το Ground Master 400 στην νεότερη έκδοση Alpha, το ραντάρ έχει πενταπλάσια υπολογιστική ισχύ σε σύγκριση με το προηγούμενο μοντέλο και 10% μεγαλύτερη εμβέλεια έρευνας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η εμβέλεια έρευνας εκτείνεται στα 515 χιλιόμετρα ενώ έχει την ικανότητα αποκάλυψης μικρών UAVs που πετάνε κοντά στο έδαφος, αιωρούμενα ελικόπτερα, πυραύλους πλεύσης κ.α. Ταυτόχρονα η αύξηση της ικανότητας επεξεργασίας παρέχει επίσης την ευκαιρία να συμπεριληφθούν επερχόμενες νέες δυνατότητες χρησιμοποιώντας προηγμένους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης καθώς και βελτιωμένες δυνατότητες κυβερνοασφάλειας.
Η γαλλική Thales ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει στην αύξηση της παραγωγής των ραντάρ της οικογένειας Ground Master, λόγω της εκτόξευσης των παραγγελιών, ιδιαίτερα από το 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Σήμερα, η παραγωγική ικανότητα της Thales είναι 10 ραντάρ το έτος, ενώ ο στόχος της εταιρίας είναι ο διπλασιασμός της παραγωγής, στα 20 ραντάρ το έτος. Μέχρι σήμερα η Thales έχει παραδώσει ή πρόκειται να παραδώσει περί τα 200 Ground Master, εκ των οποίων τα 40 είναι παραγγελίες του τελευταίου χρόνου. Οι αύξηση των παραγγελιών αφορούν στα ραντάρ Ground Master-200 Multi-Mission/Compact (GM-200 MM/C) και Ground Master-400 Alpha. Το GM-200 MM/C είναι αυτοκινούμενο, λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων «S» και ενσωματώνει τεχνολογία AESA. Επιτυγχάνει μέγιστο βεληνεκές εντοπισμού 350 χιλιόμετρα σε μέγιστο ύψος 100.000 ποδιών. Το ραντάρ μπορεί να εκτελέσει πολλαπλές λειτουργίες όπως έρευνα αέρος, ανεξάρτητα ή σε συνεργασία με αντιαεροπορικά συστήματα, εντοπισμό πυρών πυροβολικού και UAV.
Το Ground Master-400 Alpha είναι αναβαθμισμένη έκδοση της αρχικής έκδοσης Ground Master-400. Μπορεί να εντοπίσει όλες τις αεροπορικές απειλές, όπως αεροσκάφη, UAV, ελικόπτερα, σε κίνηση ή σε αιώρηση, βλήματα, κατευθυνόμενα ή βαλλιστικά, βλήματα όλμων, ρουκέτες και πλοία σε μικρά, μεσαία και μεγάλα ύψη, καθώς και στην επιφάνεια της θάλασσας, κάτι που τα καθιστά ιδανικά και για παράκτια άμυνα. Το Ground Master-400 Alpha ενσωματώνει πέντε φορές μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ και ισχυρότερους αλγορίθμους, σε σχέση με την έκδοση Ground Master-300. Επίσης, επιτυγχάνει μεγαλύτερη εμβέλεια, στα 515 χιλιόμετρα.
