Μολονότι το ενδιαφέρον κεντρίζουν τα προγράμματα απόκτησης νέων μαχητικών αεροσκαφών ή άλλων προγραμμάτων οπλικών συστημάτων, εντούτοις στις βασικές προτεραιότητες τόσο για Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις όσο και για τη Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) παραμένει η αναβάθμιση του Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ). Το θέμα έχει θιχθεί κατ’ επανάληψη από τον γράφων και το DefenceReview.gr σε μια προσπάθεια να επισημάνουμε πως υφίστανται σημαντικές ελλείψεις στο ΣΑΕ της ΠΑ με στόχο να γίνει μια ορθολογική κατανομή των διαθέσιμων οικονομικών πόρων βάση μια προσέγγισης η οποία θα ιεραρχεί τις ανάγκες και τις προτεραιότητες για τη ΠΑ. Θέτοντας όσο πιο απλουστευτικά μπορούμε το ΣΑΕ είναι τα «μάτια» και ο «εγκέφαλος» της ΠΑ.

Η επίδραση της σφαρικότητας της Γης στις επιδόσεις των χερσαίων ραντάρ, σε συνδυασμό με την ύπαρξη ορεινών όγκων σε κοντινές αποστάσεις.

Ανασκόπηση απειλών

Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) έχουν αναβαθμίσει την υλικοτεχνική τους υποδομή με έμφαση στα παρακάτω οπλικά συστήματα: βλήματα (stand off) μακράς ακτίνας τύπου SOM, ενισχυμένο βαλλιστικό οπλοστάσιο διαφόρων τύπων όπλων, μεγάλος αριθμός οπλισμένων Μη Επανδρωμένων Αεροσκάφων (UCAV).

Ταυτοχρόνως, με στόχο να λαμβάνει χώρα μια ακριβής στοχοποίηση οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) έχουν επενδύσει σημαντικά σε ένα μεγάλο όγκο μέσων συλλογής πληροφοριών και στοχοποίησης εναντίον των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ειδικότερα, τα νέα μέσα περιλαμβάνουν:

Τα νέα συστήματα και δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου (επίγεια και χερσαία), τη πλειάδα των τουρκικής προέλευσης και σχεδίασης UAV (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη, ΜΕΑ) και ασφαλώς τα εθνικά δορυφορικά προγράμματα (Göktürk).

Ο συνδυασμός υψηλών και τεχνολογικώς προηγμένων ικανοτήτων επιτήρησης και συλλογής πληροφοριών εναντίον των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων καθώς και της μεγάλης πλειάδας όπλων και φορέων δημιουργεί μια πολυδιάστατη απειλή ικανή να προσβάλει τα κέντρα βάρους των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Το παραπάνω γράφημα είχε δημοσιευτεί σε ετήσιο ισοζύγιο ισχύος του περιοδικού Ελληνική Άμυνα και απεικονίζει ενδεικτικές θέσεις μονάδων Αεράμυνας

Παράλληλα, το τουρκικό οπλοστάσιο έχει αναβαθμιστεί καταλυτικά τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, αποτελούμενο από μεγάλο αριθμό σύγχρονων όπλων κρούσης από ασφαλείς αποστάσεις και παράλληλα μεγάλο αριθμό μέσων – φορέων εκτόξευσης (μαχητικά, UAV).

Σύμφωνα με πληροφορίες από ανοικτές πηγές η Τουρκική Αεροπορία διαθέτει περί τους 300-400 πυραύλους κατηγορίας stand off τύπου SOM (διαφόρων τύπων και εκδόσεων) με δυνατότητα εξαπόλυσης από τα τουρκικά F-16 και τα F-4 ενώ προσεχώς θα ολοκληρωθεί και στα τουρκικά UAV AKINCI. Εδώ να τονίσουμε πως η Τουρκική Αεροπορία έχει πετύχει να διαθέτει εκτός από ικανοποιητικές ποσότητες όπλων κρούσης και ένα σημαντικό αριθμό από εναέριες πλατφόρμες, ικανές να αναλάβουν αποστολές βομβαρδισμού κατά των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Εδώ να τονίσουμε πως η Τουρκική Αεροπορία έχει πετύχει να διαθέτει εκτός από ικανοποιητικές ποσότητες όπλων κρούσης και ένα σημαντικό αριθμό από εναέριες πλατφόρμες, ικανές να αναλάβουν αποστολές βομβαρδισμού κατά των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Ακολούθως το τουρκικό βαλλιστικό οπλοστάσιο διαρκώς ενισχύεται και αυξάνεται ποσοτικός αλλά και ποιοτικός. Το βαλλιστικό οπλοστάσιο της γείτονας χώρας αποτελείται από τους βαλλιστικούς J-600T Yıldırım Ι βεληνεκούς 150 χιλιομέτρων, Yıldırım ΙΙ ή BORA βεληνεκούς 280 χιλιομέτρων (η σχεδίαση των BORA βασίζεται στους Yıldırım ΙΙ), βαλλιστικά βλήματα Tayfun βεληνεκούς 700 χιλιομέτρων τα οποία επίσης έλκουν τη σχεδίαση τους από τους Yıldırım ΙΙ. Ενδεχομένως η Τουρκία να μην αποκαλύπτει τα πραγματικά βεληνεκή για προφανείς λόγους.

Η τουρκική Roketsan τον Οκτώβριο του 2023 ανακοίνωσε, ότι παράλληλα με την ανάπτυξη του βαλλιστικού πυραύλου Tayfun, εργάζεται για την ανάπτυξη κι άλλων βαλλιστικών πυραύλων, με έμφαση την αύξηση του μέγιστου βεληνεκούς και την δυνατότητα ενσωμάτωσης διαφορετικών πολεμικών κεφαλών. Στόχος είναι ο Tayfun να αποτελέσει μια οικογένεια βαλλιστικών πυραύλων σε υπηρεσία από όλα τα Όπλα των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (Στρατός, Ναυτικό, Αεροπορία).

Παραμένει βασικό ζητούμενο για τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις το ζήτημα της ακρίβειας των βαλλιστικών πυραύλων αλλά αφενός η ποσότητα και αφετέρου η τεχνολογική πρόοδος της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας και των τουρκικών επιστημονικών ιδρυμάτων δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.

Το τακτικό βλήμα εδάφους-εδάφους Bora-1 μέγιστου βεληνεκούς 280 χιλιομέτρων βρίσκεται σε υπηρεσία από τον Τουρκικό Στρατό, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα ανάπτυξης της έκδοσης Bora-2 με μεγαλύτερο βεληνεκές.

Κλείνοντας, σημείο άξιο αναφοράς είναι ο μεγάλος αριθμός τουρκικής προέλευσης και σχεδίασης UAV (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη, ΜΕΑ), ο αριθμός των οποίων αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο ενώ τα όπλα που φέρουν και μπορούν να εξαπολύσουν διαρκώς αναβαθμίζονται. Τις κυριότερες απειλές σε στρατηγικό και επιχειρησιακό επίπεδο αντιπροσωπεύουν, τα Aksungur, τα AKINCI (και δευτερευόντως τα Bayraktar TB2 σε τακτικό επίπεδο. Αμφότερα, τόσο τα UAV Aksungur όσο και τα UAV AKINCI είναι προς το παρόν σε μικρούς αριθμούς περί τις 20 – 30 μονάδες συνολικά. Να σημειωθεί πως κατά τον παρόντα χρόνο δεν έχει ολοκληρωθεί η ενσωμάτωση των τουρκικής σχεδίασης βλημάτων SOM, εντούτοις στο άμεσο μέλλον θα λάβει χώρα. Μολονότι, σήμερα τα κύρια όπλα των παραπάνω Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών είναι οι λεγόμενες «έξυπνες» βόμβες και τα βλήματα MAM σχετικά μικρού βεληνεκούς, εντούτοις η αύξηση τους δημιουργεί μια πλειάδα μέσων ικανών να εξαπολύουν επιθέσεις κορεσμού.

To Anka-2 (Aksungur) της TAI μπορεί να μεταφέρει δύο πυρομαχικά MAM-L, δύο κατευθυνόμενες βόμβες Mk.82 των 500 λιβρών με συλλογή τροποποίησης TEBER και δύο κατευθυνόμενες βόμβες Mk.82 με συλλογή τροποποίησης KGK.
To Bayraktar Akıncı

Συνοψίζοντας, οι κύριες απειλές είναι τρεις: το τουρκικό βαλλιστικό οπλοστάσιο, τα βλήματα κρούσης κατηγορίας stand off τύπου SOM καθώς και ο μεγάλος αριθμός οπλισμένων UAV.

Στις 30 Μαΐου 2023 στη διάρκεια συνέντευξης του στο «CNN Turk», ο Πρόεδρος της Προεδρίας Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας (SSB), İsmail Demir, δήλωσε ότι η σειριακή παραγωγή των βαλλιστικών πυραύλων Tayfun ξεκίνησε, αμέσως μετά τη δεύτερη επιτυχημένη δοκιμή, η οποία πραγματοποιήθηκε μια εβδομάδα πριν. Όπως δήλωσε ο Demir, η τελευταία δοκιμή δεν ήταν μια απλή δοκιμή, όπως προβλέπεται κατά τη διαδικασία ανάπτυξης, αλλά ήταν δοκιμή πιστοποίησης βλήματος σειριακής παραγωγής. Ως προς τις επιδόσεις του πυραύλου ο Demir δήλωσε ότι η Πιθανότητα Κυκλικού Σφάλματος (CEP) είναι της τάξεως των 5 μέτρων, στο μέγιστο βεληνεκές και ότι το μέγιστο βεληνεκές του Tayfun Block.1 είναι της τάξεως των 1.000 χιλιομέτρων, ενώ οι πύραυλοι της έκδοσης Block.2 θα είναι της τάξεως των 1.500 χιλιομέτρων.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, η κυριότερη απειλή είναι το οπλοστάσιο βαλλιστικών όπλων, το οποίο είναι ικανό να πραγματοποιήσει επιθέσεις κατά των Αεροπορικών Βάσεων της ΠΑ (112 Πτέρυγα Μάχης, 113 Πτέρυγα Μάχης, 114 Πτέρυγα Μάχης, 110 Πτέρυγα Μάχης, 111 Πτέρυγα Μάχης). Το ίδιο ισχύει και με πλειάδα μονάδων υψηλής αξίας (στρατηγεία, μονάδες αεράμυνας) των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων καθώς και στρατηγικών εγκαταστάσεων πολιτικού χαρακτήρα.

Ανασκόπηση κατάστασης Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων

Την αποστολή αεράμυνας της χώρας και τωνΕλληνικών Ενόπλων Δυνάμεων εξασφαλίζει το Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας (ΑΤΑ) το οποίο είναι υπεύθυνο για την επιχειρησιακό και τακτικό έλεγχο των μονάδων αεράμυνας, όπως αυτές εντάσσονται και αναφέρονται στο Σύστημα Αεροπορικού Ελέγχου. Στο ΣΑΕ διοικητικά εντάσσονται και οι μονάδες αντιαεροπορικών όπλων του Στρατού Ξηράς (Μοίρες HAWK, Μοίρες Αντιαεροπορικού Πυροβολικού σε Δ Σώμα Στρατού και ΑΣΔΕΝ).

Ευθύς εξ αρχής, οφείλουμε να σημειώσουμε δύο βασικές (βασικότατες για την ακρίβεια των γραφομένων μας) παραδοχές:

Πρώτον: το βασικότερο για τις μονάδες αεράμυνας είναι να μπορούν να εντοπίσουν τις απειλές με ακρίβεια και από μεγάλες αποστάσεις ώστε να εξασφαλίζεται χρόνος αντίδρασης και

Δεύτερον: οι μονάδες αεράμυνας να διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα προσβολής και εξουδετέρωσης των απειλών (βλήματα (stand off) μακράς ακτίνας τύπου SOM, βαλλιστικό οπλοστάσιο).

Παρούσα σύνθεση Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ). 

Το ΣΑΕ αποτελείται από τις χερσαίες μονάδες ραντάρ (Σταθμοί Αναφοράς, Μοίρες Ελέγχου και Προειδοποίησης και τα Αεροπορικά Κέντρα Ελέγχου (AKE) 1ο και 2ο,  (παλαιότερα αναφέρονταν ως Κέντρα Ελέγχου Περιοχής). Επίσης στο ΣΑΕ εντάσσονται οι μονάδες αεράμυνας της ΠΑ και συγκεκριμένα η 350 Πτέρυγα Κατευθυνόμενων Βλημάτων, μονάδες αντιαεροπορικού πυροβολικού του Πυροβολικού του Στρατού Ξηράς και η 380 Μοίρα Αεροφερόμενου Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης & Ελέγχου (380 Μ. ΑΣΕΠΕ).

Το ραντάρ της Πάρνηθας.

Όλες οι πληροφορίες από τα ραντάρ και τους λοιπούς αισθητήρες χερσαίων, επίγειων και εναέριων μέσων της ΠΑ και διακλαδικά των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) συγκεντρώνονται και αξιολογούνται στο Εθνικό Κέντρο Αεροπορικών Επιχειρήσεων υπό τον διοικητικό και επιχειρησιακό έλεγχο του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας και κατ’ επέκταση του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΘΚΕΠΙΧ/ ΓΕΕΘΑ).

Η πλέον αναγκαία κατά τη παρούσα φάση απαίτηση είναι η ικανότητα η εικόνα που λαμβάνουν τα προαναφερθέντα μέσα και δομές διοικήσεως να μοιράζεται μέσω τακτικών ζεύξεων δεδομένων ώστε οποιαδήποτε πληροφορία εξ ανατολών να φτάνει έγκαιρα και έγκυρα. Σε γενικές γραμμές η εικόνα είναι ικανοποιητική αφού το Link 16 αξιοποιείται από τις Μοίρες Patriot, τα ιπτάμενα ραντάρ της 380 Μοίρας και τα Αεροπορικά Κέντρα Ελέγχου. Δυνατότητες προσφέρει και το Link 11 αλλά πλέον θεωρείται ξεπερασμένο μέσο τακτικών επικοινωνιών.

Τα περιθώρια βελτίωσης είναι τεράστια αφού η δικτύωση όλων των μονάδων αεράμυνας Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας αποτελεί μια εθνική αδήριτη ανάγκη.

Επιπροσθέτως, για τη συλλογή, ανάλυση και εκτίμηση των πληροφοριών κομβικός είναι ο ρόλος της 140 Σμηναρχίας Επιχειρησιακών Πληροφοριών – Ηλεκτρονικού Πολέμου και η οποία διαθέτει επιμέρους μονάδες ανά την επικράτεια.

Κύρια σημεία προβληματισμού για την ελληνική αεράμυνα:

Το σημείο το οποίο οφείλει να μας ανησυχήσει περισσότερα είναι η παρούσα κατάσταση του ΣΑΕ και γενικότερα των μέσων και δυνατοτήτων της ελληνικής αεράμυνας.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στα παρωχημένα χερσαία ραντάρ της ΠΑ (των ΜΣΕΠ και των ΣΑ) τα οποία έχουν τα εξής βασικά μειονεκτήματα λόγω παλαιότητας: δεν παρουσιάζουν τακτική και επιχειρησιακή ευελιξία και υψηλή κινητικότητα όντας σταθερές μονάδες ραντάρ και συνεπώς στοχοποιούνται και βάλλονται σχετικώς εύκολα, δεν δύναται να διακρίνουν στόχους χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους (Radar Cross Session, RCS), διαθέτουν εγγενή μειονεκτήματα στον εντοπισμό βαλλιστικών απειλών, είναι ευάλωτα στον ηλεκτρονικό πόλεμο ενώ διαθέτουν οριακές ικανότητες δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων και διασύνδεσης με το υπόλοιπο ΣΑΕ.

Επίσης, οι Μοίρες Patriot διαθέτουν αντιβαλλιστικές ικανότητες αλλά όχι τις επιθυμητές δεδομένων των απειλών ενώ τα αντιαεροπορικά συστήματα μέσου βεληνεκούς της ΠΑ (σύστημα SkyGuard, «ΒΕΛΟΣ») και του Στρατού (HAWK) διαθέτουν παρωχημένες ικανότητες. Τα HAWK λόγω του εκσυγχρονισμού τους είναι σαφώς καλύτερη τεχνολογική κατάσταση έναντι των «ΒΕΛΟΣ» αλλά τόσο τα ραντάρ τους όσο και τα βλήματα τους είναι παρωχημένα. Και τα δύο συστήματα σχεδιάστηκαν για την αντιμετώπιση αεροπορικών απειλών περασμένων δεκαετιών.

Η Π.Α. στις αεροπορικές βάσεις της χρησιμοποιεί από τα μέσα του 1980 το σύστημα «Skyguard» της Oerlicon Contraves νυν Rheinmetall ή «ΒΕΛΟΣ» σε ελληνική υπηρεσία. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας η Π.Α. προμηθεύτηκε 20 μονάδες εκτόξευσης των τεσσάρων πυραύλων RIM-7M Sparrow έκαστη με απόθεμα 280 πυραύλων περίπου, 44 μονάδες δίδυμων πυροβόλων Oerlicon GDF-002A, 12 μονάδων ελέγχου πυρός skyguard και έξι ραντάρ αποκάλυψης στόχων μεσαίων αποστάσεων Super Giraffe της σουηδικής SAAB. Η κάθε μονάδα ελέγχου πυρός μπορεί να ελέγχει μέχρι τέσσερις μονάδες πυρός, 2 μονάδες πυροβόλων και δύο μονάδες εκτοξευτών Α/Α πυραύλων, και να αντιμετωπίζει μέχρι έξι στόχους ταυτόχρονα. Τέσσερις με πυραύλους και δύο με τα πυροβόλα. Τα 12 συστήματα Skyguard είναι χωρισμένα σε έξι σμήνη και παίρνουν εικόνα από τα έξι ραντάρ Super Giraffe. Οπότε προφανώς τα έξι σμήνη αυτά καλύπτουν τις έξι κύριες αεροπορικές βάσεις που εδρεύουν τα μαχητικά αεροσκάφη της Π.Α.
Στις αρχές του 2000 η Π.Α. προχώρησε στην πλήρη ανακατασκευή και αναβάθμιση των συστημάτων αυτών σε δύο φάσεις, συνολικού κόστους 163.190.416 ευρώ. Κατά την αναβάθμιση έγινε βελτιστοποίηση του ραντάρ παρακολούθησης στόχων, ψηφιοποίηση των εκτοξευτών πυραύλων ώστε να μπορούν αυτόνομα να αναλαμβάνουν την εμπλοκή ενός στόχου που τους έχει μεταβιβάσει η μονάδα ελέγχου πυρός, έγινε αναβάθμιση των πυροβόλων σε GDF-005 με προσθήκη μαγνητικών επαγωγικών πηνίων και δυνατότητα χρήσης των πυρομαχικών AHEAD και τέλος προσθήκη ζεύξης δεδομένων Link 11B για διασύνδεση με το υπόλοιπο σύστημα αεράμυνας. Μετά την αναβάθμιση το σύστημα μπορούσε να αντιμετωπίσει βλήματα αεροδυναμικής πτήσης, Μη-επανδρωμένα Εναέρια Οχήματα (UAV) και βλήματα αντι-ραντάρ υψηλής ταχύτητας.

Από πλευράς, Στρατού Ξηράς ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει και στα απαρχαιωμένα συστήματα OSA και κυρίως τα ραντάρ P-19 και Kasta 2E. Και τα δύο αποτελούν τα «μάτια» της ΑΣΔΕΝ για το Ανατολικό Αιγαίο και είναι αυτά που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν πρώτα τις τουρκικές απειλές των UAV.   

Οι Μοίρες Patriot και S-300PMU1 είναι σε ένα αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο αλλά με εγγενή μειονεκτήματα.

Οφείλουμε να τονίσουμε πως τα μοναδικά οπλικά συστήματα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που διαθέτουν ικανότητα έγκαιρου εντοπισμού των απειλών που αναφέρθηκαν παραπάνω και ταυτόχρονα δυνατότητα εμπλοκής τέτοιων στόχων, είναι οι τρεις νέες γαλλικές φρεγάτες FDI ΗΝ για το Πολεμικό Ναυτικό. Ο συνδυασμός ενός ραντάρ τελευταίας τεχνολογίας με 32 υπερσύγχρονους αντιαεροπορικούς πυραύλους ASTER 30 εξασφαλίζει στο ΣΑΕ εξαιρετικές δυνατότητες αεράμυνας, συμπληρωματικές με τις υφιστάμενες.

Ως εκ τούτων, αντιλαμβάνεστε πως οι νέες γαλλικές φρεγάτες FDI ΗΝ θα προσδώσουν τις αναγκαίες δυνατότητες για την Ελληνική Αεράμυνα καθώς θα μπορούν να εντοπίζουν τις απειλές από ασφαλείς αποστάσεις (μεταδίδοντας την «εικόνα» των μέσω Link 16) σε όλο το ΣΑΕ. Το ίδιο ισχύει και με τα αεροσκάφη ΑΣΕΠΕ Erieye EMB-145H AEW&C της 380 Μοίρας.

Καρδιά των S-300 PMU-1 είναι το ραντάρ 64N6 Big Bird καθώς και το κέντρο Διοίκησης και Ελέγχου 83M6E.

Προτάσεις:

Όπως αντιλαμβάνεστε θα απαιτούνταν, χιλιάδες λέξεις για αναλύσουμε τη κάθε δυνητική πρόταση, οπότε θα προσπαθήσουμε να είμαστε σύντομοι και περιεκτικοί. Συνεπώς, όπως προαναφέρθηκε απαιτούνται σύγχρονα ραντάρ και αισθητήρες για τον έγκαιρο και ακριβή εντοπισμό στόχων και ακολούθως τα κατάλληλα μέσα για τη προσβολή και αναχαίτιση τους τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.

Να αναφέρουμε πως τα κύρια χαρακτηρηστικά μιας σύγχρονης αεράμυνας, είναι η αλληλεπικαλυψη, η πολυστρωματική και πολυεπίπεδη αεράμυνα.

Πρωταρχικά είναι η απαίτηση αναφορικά με την απόκτηση νέων χερσαίων ραντάρ των μονάδων ραντάρ της ΠΑ, των ΜΣΕΠ και των ΣΑ. Το ίδιο ισχύει για τα ραντάρ των Μοιρών του Αντιαεροπορικού Πυροβολικού του Στρατού Ξηράς, κυρίως για το Ανατολικό Αιγαίο..

Μοίρα Patriot στη Σκύρο με ενδεικτικούς τομείς αποκάλυψης και εμπλοκής εναερίων στόχων.

Εκσυγχρονισμός των Μοιρών Patriot. Εδώ να αναφέρουμε πως το κόστος εκσυγχρονισμού των συστημάτων Patriot, (απόκτηση νέων βλημάτων με ενισχυμένες αντιβαλλιστικές δυνατότητες και νέων ραντάρ με στόχο να επιτευχθεί μια 360 μοιρών δυνατότητα) είναι ιδιαίτερα υψηλό (με βάση σχετικές αναφορές τρίτων χωρών) και πρέπει να εξεταστεί σοβαρά και η απόκτηση νέων συστημάτων.

Ακολούθως, αντικατάσταση των S-300PMU1 με ένα δυτικής γενιάς νέο σύστημα. Ως φαβορί προβάλει το SAMP/T NG. Τα S-300PMU1 είναι πλήρως αξιόμαχα και λειτουργικά, εγείρεται όμως το ζήτημα της αντικατάστασης τους.

Επιπροσθέτως, επιβεβλημένη είναι η ανάγκη για την αντικατάσταση των αντιαεροπορικών συστημάτων «ΒΕΛΟΣ» της ΠΑ με ένα νέο σύγχρονο δυτικό σύστημα μέσου βεληνεκούς. Σε πρώτο χρόνο, των αντιαεροπορικών συστημάτων, της ΠΑ και εν συνεχεία σε μεσοπρόθεσμο διάστημα, των αντιαεροπορικών HAWK του Στρατού Ξηράς δεδομένου πως το κόστος είναι υψηλό.

Εκ των ων ουκ άνευ είναι το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, των ΑΣΕΠΕ προκειμένου να διαθέτουν αυξημένες δυνατότητες εντοπισμού και προσδιορισμού βαλλιστικών απειλών και απειλών μικρής ραδιοτομής (RCS).

Αντικατάσταση, των παρωχημένων OSA-ΑΚ με ένα νέο σύστημα μέσου βεληνεκούς. Δεδομένου πως οι απειλές αυξάνονται και τα βεληνεκή άφεσης όπλων έχουν διπλασιαστεί (τουλάχιστον) απαιτείται ένα αντιαεροπορικό σύστημα μέσου βεληνεκούς και όχι βραχέως. Ιδανικό θα ήταν να υπήρχε και ένας μικρός αριθμός αντιαεροπορικών βραχέως βεληνεκούς συνδυαστικά με ένα αντιαεροπορικό σύστημα μέσου βεληνεκούς.

Aκόμη, είναι δεδομένο πως για τη προστασία των Αεροπορικών Βάσεων της ΠΑ θα απαιτούνταν ένα αντιπυραυλικό σύστημα τερματικής άμυνας προκειμένου να αναχαιτίζονται στόχοι όπως βλήματα SOM ή άλλες απειλές.

Επιπλέον, ένα δίκτυο παθητικών ραντάρ συνδυαστικά με υπέρυθρα συστήματα έρευνας και ανίχνευσης (IRST : Infrared Search and Track System), τουλάχιστον για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Το Vera-NG είναι σύστημα παθητικής παρακολούθησης στόχων χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους, συμπεριλαμβανομένων και UAV. Το μεγάλο πλεονέκτημα των παθητικών αισθητήρων ότι δεν εκπέμπουν, άρα είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν και να πληγούν από βλήματα αντί-ραντάρ. Μπορεί να εντοπίζει στόχους σε απόσταση έως και 400 χιλιόμετρα και δυνατότητα ανίχνευσης 500 στόχων ταυτόχρονα (η βάση δεδομένων του συστήματος μπορεί να αποθηκεύσει έως και 10.000 στόχους). Έχει το εξαιρετικό γνώρισμα πως είναι πλήρως ευέλικτο ενώ οι συχνότητες στις οποίες λειτουργεί είναι μεταξύ 50 MHz-18 GHz. Κάθε σύστημα αποτελείται από τέσσερις (4) σταθμούς εκ των οποίων τρεις (3) παθητικούς αισθητήρες και μια (1) κεντρική μονάδα ελέγχου και συγκέντρωσης των πληροφοριών. Το Vera-NG λειτουργεί πλήρως παθητικά άρα δεν μπορεί να δεχθεί και εναντίον του αεροπορικές προσβολές. Εκτός του εντοπισμού, το Vera-NG εκτελεί και λειτουργίες ηλεκτρονικού πολέμου (ELINT).

Πρόσκτηση, νέας γενιάς συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου.

Από πλευράς, Πολεμικού Ναυτικού επιβάλλεται να αποκτηθεί και η 4η FDI προκειμένου το Πολεμικό Ναυτικό να διαθέτει τέσσερις φρεγάτες με ενισχυμένες αντιβαλλιστικές δυνατότητες και ικανότητα αεράμυνας περιοχής. Το σύνολο των τεσσάρων φρεγατών κάλλιστα μπορεί να είναι πλήρως διασυνδεδεμένο με το υπόλοιπο δίκτυο του ΣΑΕ της ΠΑ προκειμένου να ανταλλάσσει πληροφορίες (τακτική κατάσταση) και να γίνεται η κατανομή των εμπλοκών αξιοποιώντας τακτικά δίκτυα (Link 16).

Τέλος, επιβάλλεται η ελληνική αμυντική βιομηχανία να διαθέσει ένα δίκτυο ανταλλαγής τακτικών δεδομένων και πληροφοριών μάχης, αντίστοιχης φιλοσοφίας με το Link 16, προκειμένου να είμαστε αυτάρκεις και πλήρως ανεξάρτητοι, έστω και σε ένα βαθμό. Ελληνικές εταίρες όπως η Scytalys του ομίλου EFA Group, διαθέτουν εξαιρετική τεχνογνωσία και εμπειρία, έχοντας πραγματοποιήσει ανάλογα έργα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Τα παρακάτω γραφήματα είναι εξαιρετικά κατατοπιστικά και αξίζει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή.

Στο συγκεκριμένο γράφημα παρουσιάζεται η ευρεία κάλυψη ενός ιπτάμενου ραντάρ συγκριτικά με ενός σταθερού χερσαίου σταθμού ραντάρ τα οποία εκτός των αντικειμενικών γεωγραφικών τους περιορισμών λόγω νεκρών γωνιών απόρροια του ανάγλυφου του εδάφους, παρουσιάζουν κυρίως αυξημένη τρωτότητα.
Τα κύρια σημεία του εκσυγχρονισμού των ελληνικών ΑΣΕΠΕ. Όπως μας επισημαίναν τα στελέχη της σουηδικής εταιρείας η εμβέλεια του ραντάρ αυξάνεται κατά 50% και όχι 30% όπως είχαμε αναφέρει σε προγενέστερη ανάλυση μας ενώ βασική έμφαση δίνεται στον εντοπισμό στόχων μικρού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους και ανίχνευσης βαλλιστικών απειλών. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων τα αεροσκάφη διαθέτουν ήδη LINK 11 & LINK 16 πλην όμως στα πλαίσια του προγράμματος εκσυγχρονισμού αναβαθμίζονται τα τερματικά τους στη πλέον σύγχρονη έκδοση. Το ίδιο ισχύει και με το ΙFF το οποίο αναβαθμίζεται στο επίπεδο Mod 5.

Αντί επιλόγου:

Όπως αντιλαμβάνεστε, η έκταση του παρόντος θέματος, δεν μπορεί να αναλυθεί σε ένα άρθρο των 2000 λέξεων, αφού θα απαιτούνταν πολλές σελίδες, προκειμένου να επέλθει μια ολοκληρωμένη τεχνοοικονομική μελέτη. Στόχος μας ήταν, να θίξουμε το θέμα σε γενικές γραμμές και να αντιληφθούμε τη διάσταση της τουρκικής απειλής, προκειμένου να προβούμε σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες, προκειμένου να μπορεί να αντιμετωπιστεί. Αδιαμφισβήτητα, η ελληνική αεράμυνα συγκαταλέγεται στις κορυφαίες των κρατών – μελών του ΝΑΤΟ. Δεν πρέπει όμως αυτό να μας εφησυχάζει, δεδομένου πως η απειλή αποκτά ισχυρή ποσοτική και ποιοτική διάσταση. Το ζήτημα της αεράμυνας είναι αμιγώς διακλαδικό και απαιτούνται ενέργειες σε οργανωτικό, διοικητικό και εξοπλιστικό επίπεδο από το σύνολο των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.

Θέλουμε να επισημάνουμε πως η αεράμυνα από τη φύση της έχει αμυντικό χαρακτήρα. Δεν αρκεί όμως μόνον οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, να διαθέτουν μια ισχυρή αεράμυνα προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις απειλές σε αμυντικογενές επίπεδο. Απαιτείται, η απόκτηση ανάλογης φιλοσοφίας, οπλικών συστημάτων προκειμένου εκτός από άμυνα, να μπορούμε να «παίξουμε» και επίθεση. Αυτό όμως θα μας απασχολήσει σε μελλοντική μας ανάλυση. Τοιουτοτρόπως, διαρκώς τονίζουμε πως οι πλατφόρμες επιβάλλεται να συνοδεύονται και από τα κατάλληλα όπλα και μέσα κρούσης είτε είναι χερσαίες είτε ναυτικές είτε αεροπορικές.

Καλά Χριστούγεννα και Χρόνια Πολλά με υγεία, ευτυχία σε όλους τους φίλους αναγνώστες.