Εξωπραγματικό, για τα ελληνικά παραδοσιακά δεδομένα, να υπάρχουν “Ειδικές Δυνάμεις Πυροβολικού”. Και όμως, υπάρχουν στον Στρατό και τους Πεζοναύτες της Βρετανίας για τον εντοπισμό και την κατάδειξη στόχων στο πεδίο της μάχης. Στον ΕΣ και αυτή την αποστολή (και κάθε “κενό”) καλύπτουν – όπως πάντα – οι Ειδικές Δυνάμεις… Επειδή λοιπόν οι Ειδικές Δυνάμεις έχουν υπερφορτωθεί, ή το Πυροβολικό πρέπει να φτιάξει ειδικές ομάδες στοχοποίησης αναβαθμίζοντας τους σημερινούς παρατηρητές αξιωματικούς πυροβολικού (ΠΑΠ), ή να κόψει ένα κομμάτι από το παχυλό μερίδιό του στον αμυντικό προϋπολογισμό, για να εξοπλιστούν με σύγχρονα μέσα οι ομάδες αναγνώρισης των Ειδικών Δυνάμεων/ Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων του ΕΣ. Αυτή η απαίτηση γίνεται πλέον επιτακτική μετά από τους 11 μήνες πολέμου στην Ουκρανία, όπου το Πυροβολικό διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη των επιχειρήσεων, αποτελώντας στρατηγικός παράγοντας νίκης.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 το Σύνταγμα Πυροβολικού Γενικής Υποστήριξης (General Support Artillery Regiment) του βρετανικού A’ Σώματος Στρατού (I Corps) έδρευε στους πρόποδες των Ορέων Χαρτζ στην Δυτική Γερμανία, κοντά στην πόλη Hildersheim στα σύνορα με την Ανατολική Γερμανία. Επρόκειτο για το 5ο Σύνταγμα Βασιλικού Πυροβολικού (5 Regiment RA), του οποίου ο ρόλος, ως μέρος του Γενικού Σχεδίου Ανάπτυξης του ΝΑΤΟ σε περίπτωση πολέμου με το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, ήταν να συμβάλει στην καθυστέρηση των δυνάμεων εισβολής. Όμως, οι βολές πυροβολικού πίσω από τις εχθρικές γραμμές απαιτούσαν ομάδες παρατηρητών, που μπορούσαν να παραμείνουν ή διεισδύσουν και να διαβιώσουν βαθιά μέσα σε εχθρική περιοχή.

Την αποστολή αυτή αναλάμβανε η Μονάδα Περιπολιών Σώματος Στρατού (Corps Patrol Unit), η οποία συνίστατο από άνδρες του εφεδρικού (από πολίτες εθελοντές [Territorial]) 23ου Συντάγματος Special Air Service (SAS) και του εφεδρικού (από πρώην στελέχη του 22ου Συντάγματος SAS) 21ου Συντάγματος SAS, μαζί με άνδρες του Honourable Artillery Company (HAC). Το 1973 αυτή η παραδοσιακή μονάδα Πυροβολικού είχε μετατραπεί σε μονάδα εγκατάστασης Παρατηρητηρίων (Observation Post – OP) πίσω από τις εχθρικές γραμμές, διαθέτοντας τρεις Μοίρες Περιπολιών.

73 “Sphinx” Special OP Battery RA     

Το 1980 ο διοικητής του 5^th Artillery Regiment, αντισυνταγματάρχης Στόουν, συνέταξε μια λεπτομερή αναφορά στην οποία εξέθετε την ανάγκη για την οργανική ύπαρξη στο σύνταγμα ομάδων με ειδικότητα την εγκατάσταση παρατηρητηρίων πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Οι ομάδες παρατηρητών θα έσκαβαν υπόγεια παρατηρητήρια κοντά στα σύνορα, θα κρύβονταν καλά, και θα περιμέναν να τους προσπεράσουν οι δυνάμεις εισβολής. Μετά από αυτό, δύο μέλη των ομάδων παρατήρησης θα “αναδύονταν” από το έδαφος, για να κατευθύνουν τις βολές του 5ου Συντάγματος Πυροβολικού. Το 1989 ο λοχαγός Τζόουνς πρότεινε στον διοικητή του 5ου Συντάγματος Πυροβολικού να υπάρχει μόνον ένας οργανισμός ειδικής παρατήρησης, και ότι ιδανικά η μονάδα θα έπρεπε να έδρευε στο Hildersheim, κοντά στην περιοχή που θα δρούσε. Τον Απρίλιο του 1991, δύο διμοιρίες συγχωνεύτηκαν για να δημιουργήσουν την 4/73η Πυροβολαρχία Ειδικών Παρατηρητηρίων “Σφίγγα” (73 “Sphinx” Special OP Battery RA).

Εάν η όλη υπόθεση σας θυμίζει σενάρια πολέμου στον Έβρο, έχετε δίκιο. Η όλη ιδέα του 5ου Συντάγματος Πυροβολικού στον Ψυχρό Πόλεμο στην Κεντρική Ευρώπη ταιριάζει τέλεια σε ένα σενάριο τουρκικής εισβολής στην Δυτική Θράκη και προέλασης του εχθρού σε ένα σεβαστό βάθος, στην αρχική φάση της σύρραξης. Και φυσικά το να υπάρχουν κρυμμένοι παρατηρητές Πυροβολικού πίσω από τις προελαύνουσες τουρκικές δυνάμεις, οι οποίοι θα επισημαίνουν κινήσεις του εχθρού και θα καλούν πυρά εναντίον φαλαγγών ακολουθούντων δυνάμεων και ανεφοδιασμού, θα προκαλούσε βαριές απώλειες στον εισβολέα, και θα έκοβε την ταχύτητα της προέλασής του, ενώ θα τον αποδυνάμωνε στερώντας του πολύτιμα καύσιμα και πυρομαχικά για να αντιμετωπίσει την ελληνική αντεπίθεση.

Όμως, τέτοια μονάδα δεν υφίσταται στο ελληνικό Πυροβολικό. Την αποστολή θα αναλάβουν – και πάλι – οι Ειδικές Δυνάμεις, ήτοι ομάδες από τις “βόρειες” Μοίρες Καταδρομών και ίσως ομάδες του ΕΤΑ, καθώς αυτές οι μονάδες διαθέτουν τους κατάλληλα εκπαιδευμένους άνδρες για να δρουν πίσω από εχθρικές γραμμές. Πριν όμως μιλήσουμε για τι πρέπει να γίνει, ας δούμε και την περίπτωση μιας ειδικής μονάδας Πυροβολικού των Βρετανών Πεζοναυτών-Κομμάντος.

148 (Meiktila) Battery Royal Artillery

Η 148η Πυροβολαρχία Βασιλικού Πυροβολικού “Μεϊκτιλά” (148 [Meiktila] Battery Royal Artillery) ιδρύθηκε στην διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αρχικά ως κλασσική μονάδα Πυροβολικού, για να καταλήξει στην μορφή της 95ης Μονάδας Προωθημένης Παρατήρησης (95 Forward Observation Unit – 95 MOU). Το 1975 η μονάδα συρρικνώθηκε στο σημερινό της μέγεθος και εγκαταστάθηκε στην βάση Πεζοναυτών στο Poole, μαζί με τους βατραχάνθρωπους-πεζοναύτες της SBS. Αποστολή της ήταν να παράσχει ομάδες Προωθημένων Παρατηρητών Πυροβολικού (FO) στην Ταξιαρχία Πεζοναυτών-Κομμάντος, στο Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών και την SBS. Σήμερα έχει πάρει τον χαρακτηρισμό “Κομμάντο” και ονομάζεται 148 (Meiktila) Commando Forward Observation Battery, με ειδικότητα την παροχή παρατήρησης για ναυτικό πυροβολικό (πυροβόλα των βρετανικών πολεμικών πλοίων) – Naval Gunfire Support Forward Observation –, υπαγόμενη στο 29ο Κομμάντο Σύνταγμα Πυροβολικού της 3ης Ταξιαρχίας Κομμάντο – Βασιλικών Πεζοναυτών.

Και πάλι, αν η αποστολή της μονάδας σας θυμίζει σενάρια πολέμου στο Αιγαίο και εκτέλεση αμφίβιων επιχειρήσεων κάθε είδους και κλίμακος έχετε δίκιο. Η 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών, οι Μοίρες Αμφιβίων Καταδρομών και οι μονάδες της ΔΔΕΕ-ΓΕΕΘΑ που εκτελούν συμβατικές και ειδικές αμφίβιες επιχειρήσεις έχουν ανάγκη από ειδικευμένους παρατηρητές πυροβολικού για την υποστήριξή τους.

Περίπολοι STA

Οι Ειδικοί Παρατηρητές (Special Observer – SO) της  4/73 “Sphinx” Special OP Battery RA λειτουργούν ως το συγκρότημα Πληροφοριών, Επιτήρησης, Πρόσκτησης Στόχων και Αναγνώρισης (ISTAR: Intelligence, Surveillance, Target Aquisition and Reconnaissance) σε κάθε βρετανική ταξιαρχία που έχει αναπτυχθεί για επιχειρήσεις. Οι περίπολοι Surveillance and Target Acquisition (STA) που σχηματίζουν οι SO είναι ειδικευμένες στην Στατική Συγκαλυμμένη Επιτήρηση (Static Covert Surveillance – SCS) και συμπληρώνουν τις δραστηριότητες αναγνώρισης άλλων δυνάμεων Χερσαίας Επανδρωμένης Αναγνώρισης (Ground Manned Reconnaissance [GMR]) της ταξιαρχίας.

Η 4/73 Πυροβολαρχία συνίσταται από ένα Αρχηγείο Πυροβολαρχίας (Battery Headquarters) και τέσσερεις Διμοιρίες Αναγνώρισης – Δ.Α. (Patrol Troop – PT) με δύναμη έξι αξιωματικούς και 58 στελέχη όλων των βαθμών. Κάθε Δ.Α. Αποτελείται από ένα στοιχείο διοίκησης τριών ανδρών και δύο περιπόλους των έξι ανδρών. Οι τρεις από τις τέσσερεις περιπόλους παρέχουν υποστήριξη στην 3η Μηχανοκίνητη Μεραρχία, ενώ μια περίπολος βρίσκεται σε καθεστώς υψηλής ετοιμότητας για να υποστηρίξει την 16η Ταξιαρχία Αεραποβατικής Εφόδου (16 Air Assault Brigade).

Οι περίπολοι STA της 4/73 Πυροβολαρχίας διαθέτουν τις κάτωθι δεξιότητες και μπορούν εκτελέσουν ένα πλήθος αποστολών:

• Εγκατάσταση επανδρωμένων παρατηρητηρίων (Observation Post – OP).
• Μετάδοση πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.
• Τεχνική επιτήρηση με την χρήση καμερών, τηλεσκοπίων μεγάλης μεγέθυνσης και συστημάτων μεταφοράς δεδομένων.
• Ανάπτυξη ηλεκτροπτικών συστημάτων μακράς ακτίνας (Long Range Electro Optical – LREO), ήτοι κρυφές τηλεχειριζόμενες κάμερες και αισθητήρες.
• Ενεργοποίηση διακλαδικών πυρών πλήρους φάσματος (πυροβολικό, αεροπορία, επιθετικά ελικόπτερα, βαρέα όπλα πεζικού).
• Διεξαγωγή Εκτίμησης Ζημιών Μάχης (Battle Damage Assessment- BDA).
• Ικανότητες Επιβίωσης, Διαφυγής, Αντίστασης και Εξόδου (Survive, Evade, Resist, Extract – SERE). 

Fire Support Team

Η 148 (Meiktila) Battery Royal Artillery παρέχει στην 3η Ταξιαρχία Κομμάντο-Βασιλικών Πεζοναυτών Ομάδες Πυρών Υποστήριξης (Fire Support Team – FST) – πρώην Forward Observation Party – για τον έλεγχο και τον συντονισμό πυρών υποστήριξης από το Βασιλικό Ναυτικό, περιλαμβανομένων – εκτός φυσικά των ναυτικών πυροβόλων – και μαχητικών αεροσκαφών και επιθετικών ελικοπτέρων, που ενεργούν από πλοία του Βασιλικού Ναυτικού αλλά και συμμαχικών χωρών. Επιπλέον, όταν οι Πεζοναύτες βγουν στην ξηρά, οι FST συνεχίζουν να παρέχουν καθοδήγηση πυρών των πυροβολαρχιών του 29ου Συντάγματος Κομμάντο – Βασιλικού Πυροβολικού προς υποστήριξη των Πεζοναυτών-Κομμάντος.  

Οι ομάδες FST συνίστανται από στελέχη του Βασιλικού Πυροβολικού, με την ειδικότητα του προωθημένου παρατηρητή, και διαβιβαστές του Βασιλικού Ναυτικού, οι οποίοι έχουν αποφοιτήσει επιτυχώς από το Σχολείο Κομμάντο Όλων των Όπλων (All Arms Commando Course – ΑΑCS) των Πεζοναυτών. Επίσης, όλοι είναι αλεξιπτωτιστές. Η πυροβολαρχία Meiktila λαμβάνει τεχνική υποστήριξη από την Διμοιρία Εφαρμοστών Πυροβολαρχίας (Battery Fitter Section) του τεχνικού σώματος REME (Royal Electrical & Mechanical Engineer), που επίσης έχουν αποφοιτήσει από το AACS.

Ελληνικές ανάγκες

Όπως προαναφέρθηκε, στο μέτωπο του Έβρου η περίπτωση της διείσδυσης τουρκικών δυνάμεων σε ένα ικανό βάθος στα αρχικά στάδια μιας εισβολής είναι πιθανή. Η ύπαρξη ομάδων αναγνώρισης σε απόκρυψη μέσα στο κατεχόμενο έδαφος θα πρόσφερε αφενός πληροφορίες για τις κινήσεις και τις δυνάμεις του εχθρού, αφετέρου θα επέτρεπε την μετάδοση στο ελληνικό Πυροβολικό, την Αεροπορία Στρατού και την Πολεμική Αεροπορία συντεταγμένων σε πραγματικό χρόνο για τις θέσεις εχθρικών ακολουθούντων δυνάμεων, φαλαγγών ανεφοδιασμού και άλλων στόχων που θα έπεφταν στην αντίληψή τους, όπως κινητοί σταθμοί διοίκησης, αυτοκινούμενο πυροβολικό, αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά συστήματα κ.λπ.

Αλλά και σε ένα πιο “επιθετικό-αμυντικό” σενάριο, τέτοιες ομάδες θα μπορούσαν να διεισδύσουν μέσα στο τουρκικό έδαφος σε ικανό βάθος από την μεθόριο, για να εντοπίσουν συγκεντρώσεις μονάδων, σταθμούς διοίκησης, προωθημένες αποθήκες καυσίμων και πυρομαχικών, θέσεις πυροβολικού, αλλά και να επιτηρούν γέφυρες, περάσματα και οδούς μετακίνησης δυνάμεων προς το μέτωπο, για να καλούν πυρά πυροβολικού μεγάλου βεληνεκούς, και να καθοδηγούν επιδρομές από επιθετικά ελικόπτερα AH-64 Apache  και μαχητικά αεροσκάφη της ΠΑ.

Τέτοιες ομάδες, φυσικά, δεν διαθέτουν το Πυροβολικό και η Αεροπορία Στρατού, αλλά ούτε και η Πολεμική Αεροπορία (καθώς περιορίζει την 31 ΜΕΕΔ σε ρόλο καθαρά Έρευνας & Διάσωσης/ Έρευνας & Διάσωσης Μάχης – SAR/ CSAR). Την αποστολή αυτή θα επωμιστούν οι Μοίρες Καταδρομών της βορείου Ελλάδος και ομάδες του ΕΤΑ.

Στο μέτωπο του Αιγαίου, από την άλλη μεριά, υπάρχουν ποικίλες ανάλογες και άλλες ανάγκες κλήσης, καθοδήγησης και συντονισμού πυρών κάθε είδους.

• Κατά την εκτέλεση αποβατικών ενεργειών προς ανακατάληψη νήσων, ομάδες αναγνώρισης-παρατήρησης θα μπορούσαν να διεισδύσουν αρκετό χρόνο πριν την απόβαση, για να εντοπίσουν εχθρικές θέσεις, ώστε από συγκαλυμμένα παρατηρητήρια να καλέσουν πυρά ναυτικού πυροβολικού, και προσβολές από ΑΗ-64 της ΑΣ και μαχητικών της ΠΑ τόσο στην φάση της προπαρασκευής όσο και στις φάσεις της κρούσης στην ακτή και της προέλασης στην ενδοχώρα.
• Στην περίπτωση εχθρικού προγεφυρώματος, όπου ομάδες αναγνώρισης-παρατήρησης θα μπορούσαν δρουν στην γραμμή της πρόσθιας τοποθεσίας μέσα από συγκαλυμμένα παρατηρητήρια, για να καλούν πυρά Πυροβολικού, και προσβολές από την ΑΣ και την ΠΑ σε κρίσιμα σημεία της διεξαγόμενης μάχης.
• Στην περίπτωση που ο εχθρός έχει προελάσει σε βάθος στην νήσο-στόχο, ομάδες αναγνώρισης-παρατήρησης θα μπορούσαν διεισδύσουν ή θα παραμείνουν εντός του κατεχόμενου εδάφους και μέσα από συγκαλυμμένα παρατηρητήρια να καλούν πυρά Πυροβολικού, και προσβολές από την ΑΣ και την ΠΑ στα μετόπισθεν του εχθρού και στο προγεφύρωμα με στόχο σταθμούς διοίκησης, συγκεντρώσεις στρατευμάτων, αποβατικά σκάφη και αρματαγωγά στην ακτή, φάλαγγες οχημάτων και ανδρών, αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά συστήματα και αυτοκινούμενο πυροβολικό κ.λπ.

Τις αποστολές αυτές στο Αιγαίο θα αναλάβουν οι Μοίρες Αμφιβίων Καταδρομών, το ΕΤΑ και η ΔΥΚ, χωρίς καμμία συμβολή από το Πυροβολικό, την ΑΣ και την ΠΑ.

Το συμπέρασμα, επομένως, είναι: εφόσον οι Ειδικές Δυνάμεις αναλαμβάνουν αποστολές προς υποστήριξη συμβατικών δυνάμεων και επιχειρήσεων, και εφόσον λειτουργούν ως μέσα που επιτρέπουν ή έστω εξασφαλίζουν την επιτυχημένη δράση συμβατικών Όπλων και Κλάδων (“enablers” θα τους λέγαμε στην αμερικανική ορολογία), θα πρέπει να λαμβάνουν ένα ποσό από τον προϋπολογισμό του Πυροβολικού, της Αεροπορίας Στρατού και της Πολεμικής Αεροπορίας, ώστε να εξοπλίζονται με τα κατάλληλα μέσα επικοινωνίας, παρατήρησης και κατάδειξης, και να εκπαιδεύονται εντατικά στις δεξιότητες που απαιτούν οι αποστολές αυτές.

Ειδικότητα, όχι επιπλέον δεξιότητα

Η ανάθεση στις Ειδικές Δυνάμεις και της αποστολής εντοπισμού και κατάδειξης στόχων για το Πυροβολικό, τα επιθετικά ελικόπτερα της ΑΣ και τα μαχητικά της ΠΑ έχει προσθέσει μια ακόμη “δεξιότητα” σε πολλά στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι ένα στέλεχος των Ειδικών Δυνάμεων μπορεί να κατέχει πολλές ειδικότητες και δεξιότητες, γεγονός που οφείλεται στην έλλειψη προσωπικού αλλά και στην μη θέσπιση νέων ξεχωριστών ειδικοτήτων.

Η κατοχή πολλαπλών ειδικοτήτων είναι κάτι που παρατηρείται και ενθαρρύνεται σε όλες τις ΔΕΕ ανά τον κόσμο, καθώς μια μικρή ομάδα Ειδικών Αποστολών πρέπει να καλύπτει πολλές ικανότητες. Ωστόσο, υπάρχει και ένα όριο σε αυτό. Για παράδειγμα, ένας διαβιβαστής μπορεί να είναι και νοσοκόμος μάχης, ίσως και παρατηρητής πυροβολικού, αλλά μετά τις τρεις ειδικότητες είναι αμφίβολο, αν το στέλεχος μπορεί να συντηρείται σωστά και να καλύπτει όλες τις απαιτήσεις των ειδικοτήτων του σε μια πολεμική αποστολή στο επίπεδο που απαιτείται. Και δυστυχώς στις Ειδικές Δυνάμεις υπάρχουν στελέχη με περισσότερες του φυσιολογικού ειδικότητες.

Επομένως, η αποστολή του εντοπισμού και κατάδειξης στόχων για Πυροβολικό, ΑΣ και ΠΑ θα πρέπει να αποτελεί  μια δεύτερη πρόσθετη ειδικότητα μόνον για ΕΣΕΑ, ομαδάρχες, διμοιρίτες και Υποβρύχιους Καταστροφείς Ειδικών Δυνάμεων ΕΣ και Υ/Κ της ΔΥΚ του ΠΝ. Συμπληρωματικά, θα μπορούσε η ΠΑ να συνεισφέρει στις Ειδικές Δυνάμεις ομάδες JTAC που παράλληλα θα είναι και παρατηρητές Πυροβολικού, οι οποίοι θα τοποθετούνται μέσα στις ομάδες ειδικών αποστολών. Κατ’ αυτό τον τρόπο δεν θα επιβαρύνονται υπερβολικά τα στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων του ΕΣ. Όμως, η ΠΑ δεν φαίνεται να προωθεί αυτόν τον ρόλο για την 31 ΜΕΕΔ.

Η εύλογη απορία είναι γιατί το Πυροβολικό να μην αναπτύσσει τις δικές του ειδικές ομάδες παρατήρησης πίσω από εχθρικές γραμμές; Η αλήθεια είναι ότι δεν έχει επιδείξει ενδιαφέρον για το θέμα αυτό, και μάλλον θα είναι δύσκολο να βρει στελέχη σε ικανό αριθμό που θα ήθελαν να διέλθουν από την εκπαίδευση Ειδικών Δυνάμεων, ενώ η “συντήρηση” του “πνεύματος Ειδικών Δυνάμεων” μιας τέτοιας μονάδας μέσα στις τάξεις του Πυροβολικού θα ήταν πιθανότατα πολύ δύσκολη. Ωστόσο, υπάρχει η 32 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού/ Πεζοναυτών (32 ΜΠΠ/ΠΝ) της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών (32 ΤΑΞΠΝ), η οποία υποστηρίζει τους Πεζοναύτες.

Τουλάχιστον την δεκαετία του ’80, όλα τα μέλη της 32 ΜΠΠ/ΠΝ ήταν αλεξιπτωτιστές και τα στελέχη της αποφοιτούσαν από το Σχολείο Στελεχών Ετέρων Όπλων και Κλάδων του ΚΕΑΠ. Στην αποστολή της μονάδας περιλαμβανόταν η υποστήριξη και του 1ου ΣυντάγματοςΑλεξιπτωτιστών (1 ΣΑΛ) εκτός του 32 Συντάγματος (τότε) Πεζοναυτών. Σήμερα η μονάδα έχει χάσει τα ελαφρά ορειβατικά πυροβόλα της (OTO-Melara Mod 56 των 105 χλστ.), που εξυπηρετούσαν τόσο τις ανάγκες των Πεζοναυτών στα ορεινά νησιά του Αιγαίου, όσο και των Αλεξιπτωτιστών σε αερομεταφερόμενες επιχειρήσεις, και έχει μετατραπεί σε Μοίρα αυτοκινούμενου πυροβολικού με Μ-109. Διατηρεί ταυτόχρονα σε αποθήκευση και ρυμουλκούμενα Μ-101Α1 του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου…, καθώς τα Μ-109 δεν μπορούν να μεταφερθούν με ελικόπτερα στην ακτή για άμεση υποστήριξη του προγεφυρώματος ή να κινηθούν σε στενούς ορεινούς δρόμους…

Η 32 ΜΠΠ/ΠΝ – μέσα από μια θεώρηση υποστήριξης Ειδικών Επιχειρήσεων/ Επιχειρήσεων Ειδικού Σκοπού – σίγουρα θα μπορούσε να ενισχύσει δραματικά τις ικανότητες κλήσης πυρών πυροβολικού από τις Ειδικές Δυνάμεις και τις ΔΕΕ, παρέχοντας παρατηρητές αποκλειστικής απασχόλησης με το αντικείμενο, που θα ανακούφιζαν τα επιβαρυμένα με πολλές ειδικότητες στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων/ ΔΕΕ και θα πρόσφεραν μια ανώτερη ποιότητα στο αντικείμενο κλήσης-καθοδήγησης πυρών. Αλλά αυτό θα το δούμε εκτενέστερα πιο κάτω.

Η ειδικότητα του Special Observer

Στον Βρετανικό στρατό η ειδικότητα του Special Observer είναι ξεχωριστή και μοναδική. Αφού ο στρατιώτης περάσει την βασική εκπαίδευση των 14 εβδομάδων (για ενήλικες) ή των 49 εβδομάδων (για ηλικίες κάτω των 5 μηνών από τα 17 έτη), ακολουθεί η βασική εκπαίδευση πυροβολητή 15 εβδομάδων. Έπεται η εκπαίδευση Περιπόλων Επιτήρησης και Πρόσκτησης Στόχων (Surveillance & Target Acquisition Patrol – STA Patrol). Στην εκπαίδευση περιλαμβάνονται βασικές γνώσεις περιπόλου, επικοινωνίες, πρώτων βοηθειών μάχης, φυσική αγωγή, προσανατολισμός, και ατομικές τακτικές με πραγματικά πυρά. Ακολουθεί εκπαίδευση προηγμένης φωτογράφησης και κλήσης πυρών πυροβολικού. Επιπλέον, ακολουθεί εκπαίδευση στην Επιβίωση, Διαφυγή, Αντίσταση και Έξοδο (Survival, Escape, Resistance, Extraction).

Μετά την βασική εκπαίδευση STA Patrol, ο Special Observer μπορεί να ενταχθεί σε μια εξαμελή περίπολο STA της 73 “Sphinx” Special OP Battery RA, αλλά εξακολουθεί στην συνέχεια να αποκτά ένα πλήθος ικανοτήτων, όπως οδηγός ειδικών οχημάτων, γραμματικές και μαθηματικές γνώσεις, εκμάθηση γραμματικής και τεχνολογίας πληροφοριών υπολογιστών (Computer Literacy and Information Technology Stage CLAIT) Επιπέδου 1, NVQ in Learning & Development, Institute of Leadership & Management (ILM). Ωστόσο, οι πραγματικές Ειδικές Δυνάμεις Πυροβολικού στις βρετανικές ένοπλες δυνάμεις είναι οι Πυροβολητές-Παρατηρητές των Πεζοναυτών-Κομμάντος.

Πυροβολητές-Παρατηρητές Πεζοναυτών-Κομμάντος

Οι εθελοντές πυροβολητές για την 148 (Meiktila) Commando Battery RA πρέπει να αποφοιτήσουν με επιτυχία από το Σχολείο Κομμάντο Όλων των Όπλων (All Arms Commando Course – AACC) διάρκειας 13 εβδομάδων που διεξάγεται από τους Πεζοναύτες στο Κέντρο Εκπαίδευσης Κομμάντο Βασιλικών Πεζοναυτών (Commando Training Centre Royal Marines – CTCRM) στο Λίμπστοουν. Το κανονικό σχολείο Πεζοναυτών-Κομμάντος διαρκεί 32 εβδομάδες και των αξιωματικών 34 εβδομάδες. Όταν οι πυροβολητές αποφοιτήσουν, μπορούν να φοράνε τον πράσινο μπερέ των Πεζοναυτών και να φέρουν στον ώμο το μαύρο τρίγωνο με το κόκκινο στιλέτο των Κομμάντος (Commando Dagger). Η απόρριψη στο AACC φτάνει μέχρι και το 50% των υποψηφίων.

Ακολουθεί η βασική εκπαίδευση Ελέγχου Πυροβολικού (Gunnery Control) και επιχειρήσεων Παρατηρητηρίων (Observation Post – OP). Οι πυροβολητές μαθαίνουν τεχνικές διείσδυσης – απαγκίστρωσης, συγκαλυμμένη παρατήρηση, ταυτοποίηση και εντοπισμό στόχων, επικοινωνίες φωνής και δεδομένων, κανονισμό-διόρθωση πυρών επάνω από πλοία και στην ακτή, και τεχνικές Προωθημένου Αεροπορικού Ελέγχου (Forward Air Control – FAC). Με την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης ο πυροβολητής ονομάζεται Βοηθός Ναυτικών Πυρών (Naval Gunfire Assistant – NGA) και εντάσσεται σε μια ομάδα Προωθημένης Παρατήρησης (Forward Observation) για μια δοκιμαστική περίοδο.

Μόλις τελειώσει η δοκιμαστική περίοδος, ο NGA λαμβάνει επιπλέον αμφίβια εκπαίδευση, όπως διείσδυση με αλεξίπτωτο, με θαλάσσιο άλμα, χειριστής ελαστικών λέμβων, και ναυτιλία επιφανείας μεγάλης απόστασης. Η εκπαίδευση διεξάγεται ως επί το πλείστον νύκτα καθώς οι επιχειρήσεις των Πεζοναυτών-Κομμάντος διεξάγονται κυρίως υπό την κάλυψη του σκότους. Κάποιοι πυροβολητές θα εκπαιδευτούν ως νοσοκόμοι μάχης, και ως τεχνικοί περίθαλψης μάχης σε επίπεδα BATLS (Battlefield Advanced Trauma Life Support) και BART (Battlefield Advanced Resuscitation).

Η 148 (Meiktila) Commando Battery RA ακολουθεί τους Πεζοναύτες-Κομμάντος στις εκπαιδεύσεις τους σε όλα τα μήκη και πλάτη της υδρογείου: σε ερήμους, ζούγκλες, αλλά κυρίως στο ορεινό-αρκτικό περιβάλλον της Νορβηγίας, όπου η 3η Ταξιαρχία Πεζοναυτών-Κομμάντος έχει ως κύριο χώρο ευθύνης στο βόρειο πλευρό του ΝΑΤΟ. Οι πυροβολητές-παρατηρητές της πυροβολαρχίας έχουν υποστηρίξει με μεγάλη επιτυχία τους Πεζοναύτες αλλά και την SAS και SBS στον πόλεμο των Φώκλαντ (1982), στον Α’ Πόλεμο του Περσικού (1991), τον Πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας (1991-1999) και τον Β’ Πόλεμο του Ιράκ (2003), ενώ συνεχίζουν να υποστηρίζουν Ειδικές Επιχειρήσεις των Βασιλικών Πεζοναυτών, της SAS και SBS εναντίον ανταρτικών-τρομοκρατικών οργανώσεων.

Οργάνωση FST

Η 148 (Meiktila) Commando Battery RA διαθέτει έναν απροσδιόριστο επίσημα αριθμό Ομάδων Υποστήριξης Πυρών (Fire Support Team – FST), οι οποίες επιχειρούν στην ακτή ή πέραν του πρόσθιου όριου τοποθεσίας μάχης (Forward Edge of Battle Area – FEBA), για να παρατηρήσουν και να εντοπίσουν στόχους, να διεξάγουν εκτίμηση ζημιών μάχης, και να διορθώσουν πυρά ή να παρέχουν κατάδειξη στόχων με λέιζερ για βλήματα κατευθυνόμενα με λέιζερ.

Μια ομάδα FST αποτελείται από πέντε άνδρες: έναν περιπολάρχη (λοχαγό του Βασιλικού Πυροβολικού), έναν βοηθό περιπολάρχη (δεκανέα του Πυροβολικού – Bombardier RA, στην βρετανική ορολογία), έναν διαβιβαστή του Βασιλικού Ναυτικού, έναν υποδεκανέα του Πυροβολικού (Lance Bombardier RA) και έναν Πυροβολητή (Gunner). Η ομάδα μπορεί να χωριστεί σε δύο ημιομάδες, με επικεφαλής τον λοχαγό η μία και τον δεκανέα η άλλη. Όλα τα μέλη της ομάδας είναι ικανά συντονισμού αεροπορικών προσβολών και καθοδήγησης πυρών πυροβολικού.

ΕΣΕΑ-ΠΑΠ-JTAC/ Πυροβολητές Ειδικών Δυνάμεων

Οι Ελεύθεροι Σκοπευτές Ειδικών Αποστολών (ΕΣΕΑ) των Ειδικών Δυνάμεων Στρατού Ξηράς, εκ της φύσεως της αποστολής τους – κυνήγι στόχων πίσω από τις εχθρικές γραμμές και γενικότερα υποστήριξη καταδρομικών ενεργειών και Ειδικών Επιχειρήσεων – είναι ιδανικοί για να εντοπίζουν στόχους και να μεταδίδουν τις συντεταγμένες τους στο Πυροβολικό, τα επιθετικά ελικόπτερα της ΑΣ και τα μαχητικά της ΠΑ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο άλλωστε χρησιμοποιούνται όλοι οι ελεύθεροι σκοπευτές στους στρατούς και τις μονάδες Ειδικών Επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ. Κορυφαίο παράδειγμα αποτελούν οι Scout-Sniper του Αμερικανικού Σώματος Πεζοναυτών (USMC).

Η αλήθεια είναι ότι στις Ειδικές Δυνάμεις του ΕΣ υπήρχαν σκέψεις για την σύσταση ομάδων εντοπισμού-κατάδειξης στόχων πίσω από τις εχθρικές γραμμές, με πυρήνα ένα ζεύγος ΕΣΕΑ, που θα το συνόδευαν ένας διαβιβαστής και ένας παρατηρητής πυροβολικού (και οι δύο στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων). Κατ’ αυτό τον τρόπο η ομάδα αυτή “κυνηγούσε” στόχους μεγάλης αξίας (π.χ. διοικητές μονάδων, ηγήτορες, διαβιβαστές, ευαίσθητα συστήματα, όπως κεραίες και εκτοξευτές αντιαεροπορικών όπλων, προσωπικό και συστήματα πυροβολικού, ελικόπτερα σε προωθημένες βάσεις, κ.λπ.) τόσο με τα τυφέκια Μ8Α21 και τα Μ16A2 των ΕΣΕΑ όσο και με πυρά πυροβολικού και αεροπορικές προσβολές. Μια πραγματικά μεγάλη καταστρεπτική ισχύς και μεγάλη επίδραση στην μάχη, για μια μικρή ομάδα 4-5 ανδρών…

Μετά την έναρξη εκπαίδευσης στελεχών των Ειδικών Δυνάμεων στην ικανότητα (αλλά όχι ειδικότητα) του JTAC (Joint Terminal Attack Controller) – δηλαδή στην κλήση και καθοδήγηση αεροπορικών προσβολών για υποστήριξη ή καταστροφή κρίσιμων στόχων με συμβατικά και έξυπνα όπλα – η ιδέα της ομάδας ΕΣΕΑ-Παρατηρητών Πυροβολικού μπορεί να επεκταθεί στο σχήμα ΕΣΕΑ-ΠΑΠ-JTAC.  Οι ομάδες αυτές θα μπορούσαν αφενός να δρουν ως μέσα διεύρυνσης – εκμετάλλευσης της ικανότητας του Πυροβολικού (συμβατικού και πυραυλικού), στα πλαίσια υποστήριξης συμβατικών επιχειρήσεων από τις Ειδικές Δυνάμεις, και αφετέρου ως ενσωματωμένα στοιχεία υποστήριξης Επιχειρήσεων Ειδικού Σκοπού (αποβάσεις, αεραποβάσεις) ή Ειδικών Επιχειρήσεων των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων της ΔΔΕΕ-ΓΕΕΘΑ.

Ωστόσο, οι ΕΣΕΑ δεν πρέπει να “σκλαβώνονται” πάντα στην αποστολή και του παρατηρητή ή να συνιστούν πάντα αναπόσπαστο στοιχείο μιας μονάδας παρατήρησης. Μπορεί να χρειάζεται η ανάπτυξή τους σε ειδικές αποστολές που απαιτούν ακριβώς και μόνον την προσβολή σημαντικών ανθρώπινων στόχων από μεγάλη απόσταση με την μεγαλύτερη δυνατή αφάνεια, και αυτό επιτυγχάνεται με όσο λιγότερα άτομα, ήτοι με την διμελή ομάδα ΕΣΕΑ. Ως εκ τούτου, ομάδες παρατήρησης – καθοδήγησης πυρών πυροβολικού αλλά και αεροπορικών πυρών θα πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστά μέσα στις Ειδικές Δυνάμεις, και να αποδίδονται κατά περίπτωση σε μονάδες κρούσης Ειδικών Επιχειρήσεων ή Επιχειρήσεων Ειδικού Σκοπού. Σε αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει μια ειδικότερη θεώρηση της 32 ΜΠΠ/ΠΝ.

Συγκεκριμένα, εντός της 32 ΜΠΠ/ΠΝ θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια Πυροβολαρχία Παρατήρησης, της οποίας τα στελέχη θα εκπαιδεύονται στο ΚΕΑΠ στο Σχολείο Καταδρομών, το Σχολείο Αποδράσεως-Διαφυγής, το Σχολείο Αναγνωρίσεων Φίλιων-Εχθρού, και το Σχολείο Σχεδιάσεως Περιπόλων. Θα είναι όλοι αλεξιπτωτιστές, και μια ομάδα θα εκπαιδευτεί στην Στρατιωτική Ελεύθερη Πτώση (για να συνοδεύει ομάδες του ΕΤΑ), και μια ομάδα στις καταδύσεις στο Σχολείο Αυτοδυτών του ΠΝ (στις συσκευές κλειστού κυκλώματος) για να συνοδεύει ομάδες Ανιχνευτών Θαλάσσης της Ζ’ ΜΑΚ και των ΜΑΚ (ΕΤΕΘ) καθώς και ομάδες ΟΑΠ (Ομάδες Ανορθοδόξου Πολέμου) της ΔΥΚ.

Η ωφέλεια από τις ειδικές ομάδες Παρατηρητών Πυροβολικού των Ειδικών Δυνάμεων θα ήταν ειδικευμένα στελέχη του Πυροβολικού, με όλη την ολοκληρωμένη γνώση, την εκπαίδευση και την τακτική-επιχειρησιακή-στρατηγική κατανόηση χρήσης του Όπλου τους, και  ταυτόχρονα με όλες τις ικανότητες διείσδυσης, επιβίωσης, διαβίωσης, διαφυγής και μάχης των Ειδικών Δυνάμεων. Η διπλή αυτή ικανότητα θα επέτρεπε σε αυτές τις ομάδες να δρουν ακόμα και μόνες τους, ανεξάρτητα, πίσω από τις εχθρικές γραμμές για αποστολές στοχοποίησης για λογαριασμό του πυραυλικού πυροβολικού μεγάλης ακτίνας, δηλαδή των MLRS και ιδιαίτερα των ATACMS.

Πυροβολικό

Αν και οι Ειδικές Δυνάμεις/ Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων μπορούν σύμφωνα με τα ανωτέρω να παίξουν έναν καθοριστικό ρόλο ως πολλαπλασιαστές της ισχύος του Πυροβολικού, το Όπλο του Πυροβολικού δεν θα πρέπει να βασίζεται μόνον σε αυτές. Οι ΕΔ-ΔΕΕ δεν μπορεί να βρίσκονται παντού, ενώ το Πυροβολικό βρίσκεται παντού, από τον Έβρο μέχρι την Ρόδο. Ως εκ τούτου, το Πυροβολικό θα μπορούσε να εξετάσει την οργάνωση ειδικών ομάδων Παρατηρητών που θα διεισδύουν πίσω από τις εχθρικές γραμμές για να καταδεικνύουν στόχους στο πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς. Σήμερα, τα drone μπορεί να εξυπηρετήσουν αυτό τον ρόλο, αλλά οι δυνατότητές τους δεν μπορούν να ξεπεράσουν αυτές των αισθήσεων του ανθρώπου. Αν και τα drone προσφέρουν μία πανοραμική θέα από ψηλά, δύσκολα μπορούν να ανακαλύψουν κρυμμένους και καλυμμένους στόχους.

Μάλιστα, επειδή η παρατήρηση με drone βασίζεται στην όραση από μακριά/ ψηλά, μπορεί εύκολα να επιτευχθεί παραπλάνηση/ εξαπάτηση. Ένα “φουσκωτό” άρμα από ψηλά φαίνεται αληθινό, αλλά δεν μπορεί να ξεγελάσει έναν παρατηρητή που όχι μόνον το βλέπει από κοντά αλλά και επιτηρεί την “δραστηριότητά” του. Οι ειδικές ομάδες Παρατηρητών του Πυροβολικού θα ανακούφιζαν τις ΕΔ-ΔΕΕ από τον κορεσμό αποστολών και θα έδιναν σημαντική ανεξαρτησία αλλά και ενίσχυαν δραματικά τον στρατηγικό ρόλο του.

Επίλογος

Η προσβολή με ακρίβεια στόχων στα μετόπισθεν του εχθρού σε ένα πεδίο μάχης με κλασσικές γραμμές αντιπαράθεσης, όπως αυτό του Έβρου, αλλά και σε ένα ρευστό και πολύπλοκο πεδίο, όπως αυτό του Αιγαίου με τις δεκάδες βραχονησιδες, μικρονήσους και νήσους  επιτρέπει την αποδιοργάνωση, την σύγχυση, την παρεμπόδιση και εν τέλει την ακύρωση των σχεδίων του εχθρού σε συνδυασμό με συμβατικές δυνάμεις ή/ και Ειδικές Δυνάμεις. Γι’ αυτόν τον σκοπό απαιτείται εξειδικευμένο προσωπικό, όχι μόνον στην κλήση και καθοδήγηση πυρών, αλλά και στην διείσδυση και την παραμονή σε εχθρικές ή γενικά επικίνδυνες περιοχές. Τις ικανότητες αυτές διαθέτουν οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων του ΕΣ και του ΠΝ (ΔΥΚ), οι οποίες όμως θα πρέπει να ενισχυθούν οικονομικά από τα επωφελούμενα Όπλα (Πυροβολικό, Αεροπορία Στρατού) και Κλάδους (ΠΑ και ΠΝ) για να αποκτήσουν τα κατάλληλα συστήματα επικοινωνιών, επιτήρησης και κατάδειξης στόχων, αλλά και να συντηρούνται συχνά για να διατηρούν τις ικανότητές τους.