Η εξέλιξη της τεχνολογίας και η ανάγκη της πληροφόρησης σε στρατιωτικές επιχειρήσεις οδήγησαν στην ανάπτυξη μιας νέας φιλοσοφίας πολέμου που ονομάζεται «Δικτυοκεντρικός Πόλεμος». Με την εισαγωγή του στις πολεμικές επιχειρήσεις αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό η αποτελεσματικότητα του όπλου αφού παρέχει την δυνατότητα δημιουργίας ενός ενοποιημένου περιβάλλοντος μάχης, το οποίο χαρακτηρίζεται από ασφαλή μετάδοση πληροφοριών.
Η εφαρμογή του Δικτυοκεντρικού Πολέμου στις επιχειρήσεις επιτυγχάνεται κυρίως με τα Τακτικά Δίκτυα Ζεύξης Δεδομένων ή αλλιώς Tactical Data Links. Η Ελληνική Αεράμυνα στηρίζεται στα Tactical Data Links και είναι αυτά που την καθιστούν ικανή να αξιοποιήσει πλήρως τα οπλικά συστήματα που διαθέτει. Το πιο σημαντικό από τα Δίκτυα αυτά είναι το Link 16, το οποίο αποτελεί ένα ασφαλές και ταυτόχρονα, ολοκληρωμένο δίκτυο παγκοσμίως.
Πρόκειται για έναν πολλαπλασιαστή ισχύος της Πολεμικής Αεροπορίας στο Δικτυοκεντρικό περιβάλλον που προσδίδει σημαντικές δυνατότητες για την επιτυχή διεξαγωγή των πολεμικών της επιχειρήσεων, τόσο σε εθνικό όσο και σε ΝΑΤΟϊκό επίπεδο, το οποίο με την κατάλληλη διαχείρισή του μπορεί να δώσει σημαντικό πλεονέκτημα στην έκβαση της μάχης. Λόγω της καλά σχεδιασμένης αρχιτεκτονικής του, και του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί προσφέρει μετάδοση δεδομένων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο καθώς και ασφάλεια, αφού παρουσιάζει αντοχή σε εχθρικές παρεμβολές.
Η ψηφιακή διασύνδεση για την ανταλλαγή τακτικής εικόνας έχει τεράστια πλεονεκτήματα στο σύγχρονο πεδίο μάχης, καθώς επιτρέπει την άμεση σύνθεση της επικρατούσας κατάστασης σε ξηρά, θάλασσα και αέρα από διαφορετικούς αισθητήρες. Η εικόνα αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι ενοποιείται και αποστέλλεται σε πραγματικό χρόνο σε μαχητικά αεροσκάφη, μονάδες επιφανείας, μονάδες αεράμυνας καθώς και σε Κέντρα C4I επιδρώντας καταλυτικά στην ταχύτητα λήψης αποφάσεων.
Παράλληλα όμως αλλάζει ουσιαστικά τον τρόπο διεξαγωγής μάχης ειδικά στον εναέριο πόλεμο καθώς υπάρχει αποσαφήνιση εικόνας (φίλιοι- εχθροί) με αποτέλεσμα να αυξάνεται δραματικά η αντίληψη τακτικής κατάστασης ενώ μειώνεται δραστικά η απαίτηση φωνητικής επικοινωνίας.
To Link-16 είναι μια ζεύξη δεδομένων που χρησιμοποιείται από το Πολεμικό Ναυτικό, Στρατό & Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών και τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ από το 1994 και είναι συνώνυμο του Tactical Digital Information Link – TADIL J (Δικτύου Τακτικών Ψηφιακών Πληροφοριών). Βασίζεται στα προηγούμενα Link όπως το Link 11 και Link 4A με επιπρόσθετα χαρακτηριστικά και βελτιώσεις όπως η έλλειψη κομβών, η αντίσταση στις παρεμβολές, η ασφάλεια στην μετάδοση δεδομένων, ο αυξημένος αριθμός συμμετεχόντων η διαχείριση του μεγάλου όγκου δεδομένων λειτουργίες ναυτιλίας και φωνητικές επικοινωνίες.
Τα αερομεταφερόμενα εξαρτήματα του συστήματος που απαιτούνται, αποτελούνται από τον mission computer (υπολογιστή αποστολής) ο οποίος παρέχει τα τακτικά δεδομένα που πρόκειται να μεταδοθούν, τα τερματικά του Joint Tactical Information Distribution System – JTIDS (Κοινό Σύστημα Διανομής Τακτικών Πληροφοριών) όπου με την κατάλληλη κυματομορφή παρέχουν ασφάλεια, ανθεκτικότητα σε παρεμβολές και αυξημένη χωρητικότητα και τέλος, οι κεραίες των JTIDS. Τα εξαρτήματα αυτά φέρουν τα αεροσκάφη και οι επίγειοι σταθμοί της ΠΑ που είναι εξοπλισμένοι με το Link 16.
Επιχειρησιακή αξιοποίηση του Link 16
α) Επίγνωση της επιχειρησιακής κατάστασης (Situational awareness – SA) και λήψη αποφάσεων: Mε τη χρήση του δικτύου Link-16, παρουσιάζεται σε όλους μια συνεχώς ενημερωμένη οπτική απεικόνιση της ακριβούς θέσης όλων των Α/Φ, φίλιων και εχθρικών (και ουδέτερων/αγνώστων), στον χώρο ενδιαφέροντος. Επιπλέον, η διαδικασία της δημιουργίας SA με αυτή τη μέθοδο, είναι ασύγκριτα γρηγορότερη, λεπτομερής και δεν απαιτεί νοητικούς υπολογισμούς από τον ιπτάμενο.
Αυτός ο επιπλέον χρόνος, ο οποίος αποδεσμεύεται, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σκέψη και τη λήψη απόφασης σχετικά με την τακτική, καθώς και για την εκτέλεση κάποιων άλλων από τα καθήκοντα που έχει το κάθε μέλος σε ένα σχηματισμό Α/Φ. Η μεγάλη επιτάχυνση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, καθώς και τα ακριβή δεδομένα πάνω στα οποία βασίζεται η κάθε απόφαση, επιτρέπουν την άμεση και ορθή επιλογή ή και αλλαγή τακτικής ανάλογα με τις αντιδράσεις του αντίπαλου.
Επιπλέον, τα μέλη του σχηματισμού μπορούν να κινηθούν πιο επιθετικά, έχοντας πάντα γνώση της θέσης του κάθε μέλους του σχηματισμού και διευκρινισμενη εικόνα των στόχων, με τη χρήση του Link-16, ακόμα και σε περιοχές πέραν της εμβέλιας των αισθητήρων τους. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η χρήση του Link-16 αυξάνει δραματικά την αποτελεσματικότητα και την επιβιωσιμότητα των μαχητικών Α/Φ στην εναέρια μάχη.
β) Διοίκηση και Έλεγχος (Command and Control – C2). Η δυνατότητα του Link-16, δεν περιορίζεται μόνο στο Τακτικό επίπεδο αλλά επεκτείνεται και στο επίπεδο Command and Control (Διοίκησης και Ελέγχου). Ένας διοικητής, ή αυτός που δίνει τις εντολές σε μία επιχείρηση μπορεί να βλέπει σε πραγματικό χρόνο τη θέση, ύψος, ταχύτητα, τύπο, οπλισμό, καύσιμο, κλπ, όλων των φίλιων Α/Φ που διαθέτουν Link-16, καθώς και τους στόχους που αυτά αποκαλύπτουν.
Επίσης, έχει τη δυνατότητα να τους αναθέτει αποστολές εναντίον στόχων αέρος ή εδάφους (C2 messages), καθώς και να λαμβάνει αναφορές για την έκβαση αυτών (Battle Damage Assessment messages). “Η τακτική αντίληψη της κατάστασης έχει άμεση επίπτωση στην λήψη αποφάσεων και τα δύο αυτά μαζί οδηγούν στην βελτίωση του επιπέδου C2.”
Ειδικά σε ότι αφορά την Πολεμική Αεροπορία δεν νοείται να υπάρχει μαχητικό ή σταθμός εδάφους ραντάρ χωρίς Link 16. Μαχητικό δηλαδή του οποίου το πλήρωμα να μην έχει πρόσβαση στην εικόνα οποιουδήποτε ραντάρ βρίσκεται στην ξηρά, τη θάλασσα ή τον αέρα. Μαχητικό του οποίου το πλήρωμα με κλειστό ραντάρ να μην μπορεί να λάβει στοιχεία στοχοποίησης από άλλους «σταθμούς», ιπτάμενους ή μη. Μαχητικό του οποίου το πλήρωμα να μην μπορεί να δει ποιος έχει εγκλωβίσει ποιόν και ποιος έχει «ρίξει» σε ποιόν. Μαχητικό του οποίου το πλήρωμα να μην μπορεί να εκτελέσει «συνεργατική» βολή πυραύλου, ακόμη και εναντίον απειλής που βρίσκεται πλάγια ή πίσω του…
