Για το ζήτημα της δυνητικής ευκαιρίας απόκτησης μεταχειρισμένων αυτοκινούμενων πυροβόλων PzH-2000 είχαμε αναφερθεί και στο παρελθόν, σε δύο (2) περιπτώσεις: Η πρώτη ήταν με το άρθρο «81 μεταχειρισμένα PzH-2000 μας περιμένουν, θα ενδιαφερθούμε;» (δημοσιεύτηκε στις 17 Απριλίου του 2018) και η δεύτερη με το άρθρο «Η Ολλανδία αναβαθμίζει PzH-2000 και CV-90, Ολλανδία και Γερμανία διαθέτουν 81 PzH-2000 προς πώληση» (δημοσιεύτηκε στις 17 Οκτωβρίου του 2018). Επανερχόμαστε στο θέμα, ευκαιρίας δοθείσης από το δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας «Welt» (στις 4 Μαΐου) σύμφωνα με το οποίο η Γερμανία έχει αποφασίσει να παραδώσει στην Ουκρανία επτά (7) πυροβόλων PzH-2000. Είχε προηγηθεί (στις 2 Μαΐου) η επιβεβαίωση, από το Ολλανδικό Υπουργείο Άμυνας, της αποστολής «περιορισμένου αριθμού» πυροβόλων PzH-2000 στην Ουκρανία, όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση.
Δεδομένου ότι Γερμανία και Ολλανδία είναι οι μόνες χώρες στον κόσμο με PzH-2000 σε αποθήκευση και, όπως αποδεικνύεται από τις περιπτώσεις της Κροατίας, της Λιθουανίας και τώρα της Ουκρανίας, είναι πρόθυμες να συζητήσουν την περίπτωση πώλησης τους, επανερχόμαστε στο ζήτημα, με ανανεωμένα στοιχεία και δεδομένα, και καταθέτουμε την άποψη μας ότι η Ελλάδα θα πρέπει άμεσα να βολοδοσκοπήσει τη Γερμανία και την Ολλανδία προκειμένου να «σκουπίσει» κάθε μεταχειρισμένο PzH-2000 που είναι διαθέσιμο. Πιστεύουμε ότι τώρα είναι η ευκαιρία να επιδιώξουμε την ενίσχυση του αριθμού των PzH-2000 στο οπλοστάσιο μας, διότι πρόκειται για ένα από τα ικανότερα και αποτελεσματικότερα αυτοκινούμενα πυροβόλα στον κόσμο. Επίσης, καταθέτουμε και την παράμετρο της αναβάθμισης τους, σύμφωνα με το πρόσφατο ιταλικό πρόγραμμα, αλλά και το ευρύτερο, κοινό πρόγραμμα που έχουν αποφασίσει Γερμανία και Ολλανδία.
Εκτός της ευκαιρίας άμεσης ενίσχυσης που προσφέρουν τα μεταχειρισμένα PzH-2000, ένας άλλος λόγος που συνηγορεί υπέρ της προσπάθειας απόκτησης τους είναι και το οικονομικό κόστος ενός καινούργιου PzH-2000. Η τελευταία είδηση κόστους που ακούσαμε για τα PzH-2000 ήταν στις 9 Απριλίου, όταν σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Welt» η γερμανική KMW (κατασκευάστρια εταιρία του πυροβόλου) δήλωσε θετική στην προοπτική πώλησης στην Ουκρανία 100 PzH-2000 με δυνητικό κόστος, μαζί με ανταλλακτικά και υπηρεσίες υποστήριξης και εκπαίδευσης, € 1,7 δισεκατομμύρια (δηλαδή € 17 εκατομμύρια ανά πυροβόλο) και έναρξη παραδόσεων 30 μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης. Σε αντιδιαστολή, υπενθυμίζουμε ότι το 2015 η Ουγγαρία αγόρασε 16 μεταχειρισμένα πυροβόλα από τη Γερμανία με κόστος € 54 εκατομμύρια, δηλαδή € 3,44 εκατομμύρια ανά πυροβόλο ή στο 1/5 του κόστους ενός νέου πυροβόλου.
Μέχρι σήμερα το PzH-2000 έχει αποσπάσει παραγγελίες για 384 πυροβόλα, τα οποία υπηρετούν σε οκτώ (8) χώρες (την Ελλάδα, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Κατάρ, την Κροατία, τη Λιθουανία, την Ολλανδία και την Ουγγαρία), εκ των οποίων η Κροατία και η Λιθουανία έχουν αποκτήσει μεταχειρισμένα συστήματα από τη Γερμανία. Η Γερμανία παράλαβε συνολικά 185 πυροβόλα την περίοδο 1998-2000 (το συμβόλαιο υπογράφηκε το 1996), έναντι αρχικής πρόθεσης για απόκτηση 594 πυροβόλα που στη συνέχεια μειώθηκε στα 450, μετά στα 260 και τελικά κατέληξε στα 185 συστήματα. Από τα 185 πυροβόλα τα 21 αγοράστηκαν από τη Λιθουανία, 16 αγοράστηκαν από την Κροατία, επτά (7) θα αποσταλούν στην Ουκρανία και 121 θα αναβαθμιστούν και θα παραμείνουν σε υπηρεσία από το Γερμανικό Στρατό. Συνεπώς, η Γερμανία έχει αποθηκευμένα 20 PzH-2000.
Από το οπλοστάσιο της Γερμανίας προέκυψαν και τα οπλοστάσια της Κροατίας και της Λιθουανίας. Όπως προαναφέραμε, το 2014 η Κροατία προχώρησε στην αγορά 16 μεταχειρισμένων PzH-2000 από τη Γερμανία έναντι € 54 εκατομμυρίων. Από τα 16 πυροβόλα τα 12 εντάχθηκαν σε υπηρεσία, ένα (1) χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση και τρία (3) χρησιμοποιήθηκαν ως πηγή άντλησης ανταλλακτικών (πριν από την παράδοση τους υποβλήθηκαν σε πρόγραμμα γενικής επιθεώρησης και επισκευής). Οι παραδόσεις ξεκίνησαν το 2015 και ολοκληρώθηκαν το 2016. Η Λιθουανία αγόρασε 21 PzH-2000 από τη Γερμανία, οι παραδόσεις των οποίων ξεκίνησαν το 2015 και ολοκληρώθηκαν το Μάρτιο του 2022, αφού πρώτα υποβλήθηκαν σε πρόγραμμα σε πρόγραμμα γενικής επιθεώρησης και επισκευής. Από τα 21 πυροβόλα, τα 16 είναι επιχειρησιακά, δύο (2) χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση και τρία (3) ως πηγή άντλησης ανταλλακτικών.
Το 2002 η Ολλανδία προχώρησε στην προμήθεια 57 πυροβόλων τα οποία παρέλαβε την περίοδο 2004-2009. Εξ αυτών αποφάσισε να αναβαθμίσει και θα διατηρήσει σε υπηρεσία 25 πυροβόλα (18 επιχειρησιακά και επτά εκπαιδευτικά). Συνεπώς, η Ολλανδία διατηρεί αποθηκευμένα 32 PzH-2000 μείον όσα έχει στείλει στην Ουκρανία. Την ίδια χρονιά με την Ολλανδία, η Ιταλία προχώρησε στην προμήθεια 70 πυροβόλων, τα οποία παρέλαβε την περίοδο 2004-2008. Σήμερα σε υπηρεσία παραμένουν 68 πυροβόλα, εκ των οποίων 54 εντεταγμένα σε τρία (3) Συντάγματα Πυροβολικού και 14 που βρίσκονται στη Σχολή Πυροβολικού και χρησιμοποιούνται για εκπαίδευση (τα δύο PzH-2000 της προ-παραγωγής, τα οποία κατασκευάστηκαν στη Γερμανία, έχουν αποσυρθεί). Ουγγαρία και Κατάρ διατηρούν σε υπηρεσία 24 πυροβόλα η κάθε χώρα, νέας κατασκευής. Τέλος, η χώρα μας διαθέτει 24 PzH-2000 νέας κατασκευής.
Το συμβόλαιο για την προμήθεια των 24 ελληνικών PzH-2000 υπογράφηκε τον Ιούλιο του 2001, με συνολικό κόστος € 191 εκατομμύρια, δηλαδή € 8 εκατομμύρια ανά πυροβόλο. Οι παραδόσεις ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2003 και ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 2004. Τα ελληνικά PzH-2000 εξοπλίζουν την 156η και την 163η Αυτοκινούμενη Μοίρα Μέσου Πυροβολικού, οι οποίες επιχειρούν ως Μοίρες Γενικής Υποστήριξης της 12ης και της 16ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού αντίστοιχα. Η προμήθεια των 24 PzH-2000 έγινε στο πλαίσιο την κάλυψης επειγουσών αναγκών και ως προπομπός του προγράμματος προμήθειας 193 νέων αυτοκινούμενων πυροβόλων προϋπολογισμένου κόστους € 964 εκατομμυρίων, το οποίο εντάχθηκε στο ΕΜΠΑΕ 2005-2010. Ωστόσο, απόφαση για μείωση των αμυντικών δαπανών, σε συνδυασμό με την απόκτηση των 223 μεταχειρισμένων M-109A3GE2 από τη Γερμανία, οδήγησε τελικά σε ακύρωση του προγράμματος.
Από τα παραπάνω δεδομένα προκύπτει ότι η Γερμανία και η Ολλανδία μαζί έχουν σε αποθήκευση 52 PzH-2000 (εκτός όσων πυροβόλων έχει στείλει η Ολλανδία στην Ουκρανία). Άποψη μας είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει άμεσα να βολιδοσκοπήσει τις δύο (2) χώρες και να συζητήσει μαζί τους την προοπτική αγορά τους. Δεν έχουμε να χάσουμε απολύτως τίποτα από μια τέτοια κίνηση. Στη χειρότερη περίπτωση η απάντηση τους θα είναι αρνητική. Στην καλύτερη όμως περίπτωση θα αποκτήσουμε λίγο λιγότερα από 52 PzH-2000 στο 1/5 του κόστους αγοράς ενός PzH-2000 νέας κατασκευής (αν λάβουμε υπόψη μας το κόστος που κατέβαλε η Κροατία για τα 16 μεταχειρισμένα PzH-2000 και το δυνητικό κόστος των 100 νέων PzH-2000 που η KMW είναι διατεθειμένη να πουλήσει στην Ουκρανία). Τα 52(-) PzH-2000 από Γερμανία και Ολλανδία, μαζί με τα 24 που έχουμε, επαρκούν για τον εξοπλισμό 3-4 Μοιρών με 24 ή 18 πυροβόλα αντίστοιχα.
Εκτός της δυνητικής ευκαιρίας για μεταχειρισμένα PzH-2000, η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν αποφασίσει και υπογράψει κοινό πρόγραμμα αναβάθμισης για τα 146 PzH-2000 που έχουν αποφασίσει να διατηρήσουν σε υπηρεσία. Το σχετικό συμβόλαιο υπογράφηκε το Δεκέμβριο του 2020 και είναι ένα πρόγραμμα που πρέπει να αξιολογήσει η Ελλάδα καθώς στόχος του είναι θα διατηρήσει τα πυροβόλα ικανά και σύγχρονα μέχρι το 2040. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την αντικατάσταση όσων υπό-συστημάτων δεν υποστηρίζονται πλέον λόγω παλαιότητας. Η αναβάθμιση θα επιφέρει αλλαγή της αρχιτεκτονικής του συστήματος, κατά την τοποθέτηση των νέων ηλεκτρονικών συστημάτων. Επίσης, θα εγκατασταθεί νέο κλιματιστικό σύστημα, νέο σύστημα παροχής ενέργειας, βελτιωμένο σύστημα όρασης για τον οδηγό και επιπλέον θωράκιση για την αύξηση του επιπέδου προστασίας (το πρωτότυπο θα πρέπει να είναι διαθέσιμο για δοκιμές μέχρι το 2025).
Εκτός του γερμανικού και ολλανδικού προγράμματος, το οποίο είναι εκτεταμένο, πρόγραμμα αναβάθμισης των PzH-2000 ολοκλήρωσε πρόσφατα και η Ιταλία. Ωστόσο, το ιταλικό πρόγραμμα είναι μικρότερης έκτασης, σε σχέση με το πρόγραμμα της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Το ιταλικό πρόγραμμα έδωσε έμφαση στην αύξηση του επιπέδου ασφαλείας για το πλήρωμα και την ικανότητα των πυροβόλων να επιχειρούν σε περιβάλλον πολύ έντονων καιρικών συνθηκών, ιδιαίτερα σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, μέσω της ενσωμάτωσης των συστημάτων GCS (Generator Cooling Systems) και CCCS (Charge Compartment Cooling Systems). Η ασφάλεια του πληρώματος ενισχύθηκε με την προσθήκη νέο πυροσβεστικού συστήματος εντός του πυροβόλου και κιτίου εργαλείων για την συντήρηση και τον καθαρισμό του μηχανισμού βολής, στο πεδίο της μάχης.
Για το μέλλον, και πέρα των συγκεκριμένων αναβαθμίσεων, το Δεκέμβριο του 2019 η Rheinmetall ανακοίνωσε ότι θα αναπτύξει μια νέα έκδοση του PzH-2000 με μακρύτερη κάννη, μήκους 60 διαμετρημάτων, στο πλαίσιο του γερμανικού προγράμματος πυροβολικού ZSIF (Zukünftiges System Indirektes Feuer : Μελλοντικό Σύστημα Έμμεσων Πυρών). Το πρόγραμμα έχει θέσει ως στόχο/απαίτηση μέγιστο βεληνεκές της τάξεως των 75 χιλιομέτρων, αλλά η Rheinmetall έχει θέσει ως στόχο τα 83 χιλιόμετρα. Λίγο νωρίτερα, το Νοέμβριο του 2019 έγινε γνωστό ότι η νοτιοαφρικανική Denel πραγματοποίησε δοκιμαστικές βολές από πυροβόλα PzH-2000 και G6-52 με πυρομαχικό σχεδίασης και ανάπτυξης της κοινοπραξίας RDM (Rheinmetall Denel Munition). Σύμφωνα με τη Denel επιτεύχθηκε μέγιστο βεληνεκές 67 χιλιομέτρων (PzH-2000, κάννη μήκους 52 διαμετρημάτων) και 76,2 χιλιομέτρων (G6-52, κάννη μήκους 52 διαμετρημάτων).
Οι δοκιμές πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του Νατοϊκού προγράμματος JBMoU (Joint Ballistics Memorandum of Understanding) ανάπτυξης νέων πυροβόλων και πυρομαχικών μέγιστου βεληνεκούς άνω των 80 χιλιομέτρων, δηλαδή ενός προγράμματος αντίστοιχου του γερμανικού ZSIF. Στις βολές χρησιμοποιήθηκαν βλήματα της οικογένειας VLAP (Velocity Enhanced Artillery Projectile). Η σχετική ανακοίνωση της Denel δεν αναφέρει τον ακριβή τύπο του πυρομαχικού, αλλά το Νοέμβριο του 2017 η κοινοπραξία RDM ανακοίνωσε ότι αναπτύσσει μια νέα έκδοση μεγάλου βεληνεκούς του πυρομαχικού Assegai (155 χιλιοστών), της οικογένειας VLAP, που θα έχει μέγιστο βεληνεκές άνω των 70 χιλιομέτρων και θα είναι πλήρως συμβατό με όλα τα πυροβόλα που έχουν κατασκευαστεί με νατοϊκά πρότυπα. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό ότι οι βολές αυτές πραγματοποιήθηκαν με το συγκεκριμένο πυρομαχικό.
Οι παραπάνω εξελίξεις, δηλαδή η δυνητική διάθεση μεταχειρισμένων PzH-2000, τα προγράμματα αναβάθμισης της Ιταλίας, Γερμανίας και Ολλανδίας, η προοπτική ανάπτυξης νέας έκδοσης με κάννη μήκους 60 διαμετρημάτων και το πυρομαχικού που αποδίδει μέγιστο βεληνεκές 67 χιλιομέτρων με την υφιστάμενη κάννη, είναι εξελίξεις που ενδιαφέρουν άμεσα την Ελλάδα. Τα χαρακτηριστικά και οι επιδόσεις του PzH-2000 (αυτόματη τάξη, ταχυβολία, υψηλός βαθμός προστασίας πληρώματος και μεταφερόμενων πυρομαχικών, σύστημα αυτόματης γέμισης, υψηλή κινητικότητα και ευκινησία, αυτονομία πλοήγησης και μεγάλη αναχορηγία) το καθιστούν ένα από τα καλύτερα και ικανότερα αυτοκινούμενα πυροβόλα των 155 χιλιοστών στον κόσμο. Σίγουρα πάντως είναι το ικανότερο πυροβόλο σε υπηρεσία από τον Ελληνικό Στρατό (ΕΣ). Δυστυχώς όμως είναι μικρός ο αριθμός τους στο ελληνικό οπλοστάσιο.
Δεδομένου ότι το κόστος απόκτησης νέων PzH-2000 είναι ιδιαίτερα υψηλό (€ 17 εκατομμύρια στην περίπτωση της Ουκρανίας), πιστεύουμε ότι ο ΕΣ θα πρέπει άμεσα να έρθει σε επαφή με Γερμανία και Ολλανδία και να διερευνήσει την περίπτωση απόκτησης όσο το δυνατό περισσότερων μεταχειρισμένων PzH-2000 γίνεται. Θα είναι ένα καλό πρώτο βήμα το οποίο θα ενισχύσει σημαντικά τις ικανότητες πυροβολικού του Δ’ Σώματος Στρατού (Δ’ ΣΣ). Στη συνέχεια, αν και εφόσον τελεσφορήσει το πρώτο βήμα, μπορούμε να δούμε και το επόμενο βήμα που είναι η αναβάθμιση τους, γιατί όχι με συμμετοχή στο κοινό γερμανικό και ολλανδικό πρόγραμμα το οποίο είναι ευρύτερο του ιταλικού και έχει σχεδιαστεί να διατηρήσει τα πυροβόλα ικανά μέχρι το 2040. Είναι μια ευκαιρία που πιστεύουμε ότι αξίζει τον κόπο να διεκδικήσουμε πριν από άλλους, διότι αν όντος τα πυροβόλα διατίθενται προς πώλησης δεν θα είμαστε οι μόνοι που θα τα θέλουν.
