Συνεχίζοντας τα αφιερώματα μας στις δυνητικές επιλογές του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) ως προς το ραντάρ των νέων φρεγατών, το άρθρο εξετάζει την περίπτωση του ευρωπαϊκού APAR και APAR Block.2, το οποίο όμως βρίσκεται υπό ανάπτυξη και αναμένεται να χαρακτηριστεί επιχειρησιακό το 2028. Το ραντάρ αποτελεί πρόταση των Γερμανών, για τις φρεγάτες MEKO A300 και των Ολλανδών για τις φρεγάτες SIGMA. Στο προηγούμενο μας άρθρο («Πολεμικό Ναυτικό: Σύγκριση μεταξύ των ραντάρ TRS-4D και Sea Fire για τις νέες φρεγάτες»), το οποίο δημοσιεύσαμε στις 5 Μαρτίου, αναφερθήκαμε στις επιλογές του TRS-4D, από τη Γερμανία, και του Sea Fire, από τη Γαλλία. Η επιλογή μας να παρουσιάσουμε τις δυνητικές επιλογές των ραντάρ, συνάδει, πιστεύουμε, με την αξία τους ως κύρια συστήματα μιας σύγχρονης φρεγάτας, οι δυνατότητες και ικανότητες των οποίων συμπαρασύρουν όλο το πλοίο σε θετικές ή αρνητικές κρίσεις.
Το ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών APAR Block.2 (Active Phased Array Radar) λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων «Χ» και αποτελεί εξέλιξη του APAR. Το APAR, το οποίο χαρακτηρίστηκε επιχειρησιακό το 2002, αποτελείται από τέσσερα (4) πάνελ, έκαστο με 3.424 στοιχεία μετάδοσης-λήψης (TRM : Transmit/Receive Modules). Μπορεί να ανιχνεύσει πάνω από 200 στόχους αέρος σε αποστάσεις έως και 150 χιλιόμετρα και πάνω από 150 θαλάσσιους στόχους σε αποστάσεις έως 32 χιλιόμετρα. Εκτός της λειτουργίας έρευνας το APAR, όπως και το APAR Block.2, λειτουργεί και ως σύστημα ελέγχου πυρός των πυροβόλων του πλοίου. Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία (Thales) το APAR καθοδηγεί τα βλήματα με τη μέθοδο ICWI (Interrupted Continuous Wave Illumination). Σύμφωνα πάντα με την κατασκευάστρια εταιρία το APAR μπορεί να καθοδηγήσει έως 32 βλήματα με σύστημα καθοδήγησης ημί-ενεργού ραντάρ, εκ των οποίων 16 στην τερματική φάση της πτήσης.
Το APAR Block.2 κατασκευάζεται από Νιτρίδιο του Γαλλίου και σχεδιάστηκε έτσι ώστε να αντιμετωπίζει μια σειρά απειλών και κυρίως απειλές κορεσμού της άμυνας του πλοίου. Το APAR Block.2 βρίσκεται υπό ανάπτυξη και αναμένεται να γίνει επιχειρησιακό το 2028 (έχει επιλεγεί για τον εξοπλισμό των γερμανικών φρεγατών MKS-180). Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία το APAR Block.2 είναι πλήρως συμβατό με τα βλήματα αντιαεροπορικής άμυνας SM-2 και ESSM (Evolved Sea Sparrow Missile). Το APAR, πιθανότατα και το APAR Block.2 συνδυάζεται με το ραντάρ SMART-L τεχνολογίας PESA (Passive Electronically Scanned Array), επίσης της Thales, το οποίο λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων «D» και επιτυγχάνει μέγιστη εμβέλεια 480 χιλιόμετρα περίπου. Να σημειωθεί ότι στο πρόγραμμα ανάπτυξης του APAR, στη δεκαετία του 1990, συμμετείχε και ο Καναδάς, εκτός της Γερμανίας και της Ολλανδίας (η συνδρομή του Καναδά ήταν $ 50 εκατομμύρια). Ομοίως, ο Καναδάς, μέσω της Sanmina, συμμετέχει και στην ανάπτυξη του APAR Block.2.
Όπως προείπαμε το APAR έχει εμβέλεια 150 χιλιόμετρα για εναέριους στόχους ή 32 χιλιόμετρα για στόχους επιφανείας. Επίσης έχει εμβέλεια 75 χιλιομέτρων για έρευνα του ορίζοντα, δηλαδή του ακρότατου ορίου όπου η θάλασσα «εφάπτεται» με τον ουρανό. Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία η έκδοση APAR Block.2 θα έχει σημαντικά αυξημένες δυνατότητες ως προς το μέγιστο βεληνεκές, χωρίς ωστόσο να έχει δημοσιεύσει ακόμα αριθμούς. Το ραντάρ SMART-L, χρησιμοποιεί 16 στοιχεία κεραιών για εκπομπή/λήψη ανακλώμενου κύματος συν άλλα οκτώ (8) επιπλέον στοιχεία αποκλειστικά και μόνο για λήψη ανακλώμενου κύματος. Το SMART-L παράγει 16 δέσμες κύματος ταυτόχρονα με τη διαδικασία του ψηφιακού σχηματισμού δέσμης (Beam Forming). Η κάθετη καθοδήγηση των δεσμών, καθώς και η διαδικασία σταθεροποίησης της εκπομπής ενάντια στην απότομη αλλαγή πορείας του πλοίου επιτυγχάνονται ηλεκτρονικά, ενώ ο οριζόντιος έλεγχος των δεσμών επιτυγχάνεται μηχανικά.
Οι διαστάσεις του SMART-L (μήκος x ύψος x πλάτος ) είναι 8,4 μέτρα x 4 μέτρα x 4,4 μέτρα, ενώ το εύρος της δέσμης κυμαίνεται από 2,2ο (οριζόντια) και από 0-70ο (κάθετα). Η πόλωση του κύματος της δέσμης είναι κάθετη. Το ραντάρ ενσωματώνει και σύστημα αναγνώρισης φίλου ή εχθρού (IFF : Identification Friend or Foe), ενώ το APAR ενσωματώνει και σύστημα ηλεκτρονικών αντιμέτρων, έτσι ώστε να παραμένει λειτουργικό σε περιβάλλον έντονων ηλεκτρονικών παρεμβολών. Η μέγιστη εμβέλεια εντοπισμού του SMART-L ανέρχεται στα 85 χιλιόμετρα για βλήματα τεχνολογίας πλεύσης (Cruise), στα 400 χιλιόμετρα για στόχους επιπέδου μαχητικού αεροσκάφους ή στα 480 χιλιόμετρα με τη χρήση του βελτιωμένου λογισμικού ELR (Extended Long Range) ή στα 600 χιλιόμετρα για στόχους επιπέδου αεροσκάφους ναυτικής συνεργασίας και διαστάσεων του P-3 Orion. Τέλος, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το SMART-L μπορεί να ιχνηλατήσει έως 1.000 εναέριους και 100 θαλάσσιους στόχους ταυτόχρονα.
Ανακεφαλαιώνοντας, πρόκειται για ένα εξαιρετικών δυνατοτήτων και επιδόσεων ραντάρ, το οποίο σε συνδυασμό με βλήματα ενεργού καθοδήγησης όπως είναι τα ESSM Block.2 και τα SM-2 της έκδοσης Block IIIC δύναται να αξιοποιείται στο έπακρο. Σε κάθε περίπτωση κλειδί της επιτυχίας για τις ναυτικές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις αντιαεροπορικής άμυνας, περιοχής ή σημείου, είναι η συνέργεια μεταξύ του ραντάρ και των βλημάτων, τα οποία πρέπει να είναι ενεργού καθοδήγησης προς τον στόχο έτσι ώστε να είναι εφικτή η πολλαπλή και ταυτόχρονη εμπλοκή εναέριων στόχων σε μεγάλες αποστάσεις.
Η σειρά παρουσιάσεων σχετικά με τις δυνητικές επιλογές ραντάρ του ΠΝ θα συνεχιστεί και με νέα άρθρα-παρουσιάσεις.
