Υπάρχει ή δεν υπάρχει αναθεωρητική τουρκική απειλή κατά παράβαση των προνοιών του διεθνούς δικαίου; Μήπως αντίστροφα υπάρχει και ελληνική απειλή κατά της Τουρκίας με την έννοια μοναχοφάηδων αξιώσεων κάποιων κατά τα άλλα ακατανόμαστων Ελλήνων; Πως αυτά σχετίζονται με τις συμβάσεις, το Δίκαιο της Θάλασσας και το εθιμικό δίκαιο;
Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ για το SL PRESS
Είναι ή δεν είναι υποχρέωση όλων των πολιτικών και κρατικών αρμοδίων αφενός να εκπληρώσουν τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου, αφετέρου να αρνηθούν να κατευνάσουν τις παράνομες αξιώσεις του γειτονικού αναθεωρητικού κράτους; Ποιες είναι εν τέλει οι κύριες, σημαίνουσες και δεσμευτικές πρόνοιες του διεθνούς δικαίου; Γιατί η Ελλάδα θα πρέπει να αρνηθεί σθεναρά οτιδήποτε τις θολώνει ή ακυρώνει;
Η Ελλάδα τόσο στην βάση του συμβατικού δικαίου όσο και του εθιμικού δικαίου μπορεί να ασκήσει κυριαρχικά δικαιώματα σε αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.μ. (ως προς τούτο υπάρχει και σχετική απόφαση της ελληνικής Βουλής 1995). Ρητά προβλέπεται ότι τα νησιά στα οποία υπάρχει οικονομική δραστηριότητα διαθέτουν τόσο de jure αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.μ. όσο και υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ (μέχρι 200 ν.μ. και συνορεύουσες ζώνες). Εξάλλου, ακόμη και τα νησιά που δεν έχουν οικονομική δραστηριότητα διαθέτουν αιγιαλίτιδα ζώνη και συνορεύουσες ζώνες.
Αυτονόητα νομικά και πολιτικά κανένας Έλληνας κυβερνήτης δεν έχει δικαίωμα να παραχωρήσει κυριαρχικό χώρο που προβλέπουν οι πρόνοιες του διεθνούς δικαίου, επειδή η αδηφάγος Τουρκία παράνομα ισχυρίζεται ότι τα νησιά του Αιγαίου δήθεν δεν διαθέτουν. Τα νησιά ισχυρίζεται η Άγκυρα αποτελούν, δήθεν, γεωλογικές προεκτάσεις της ηπειρωτικής Τουρκίας. Ακόμη χειρότερα Νταβούτογλου και Ερντογάν εμπλούτισαν αυτή την αυθαίρετη θέση με γεωπολιτικά «επιχειρήματα».
Τώρα, τι άραγε υποβάλλεται στον ελληνικό δημόσιο διάλογο όταν ακούμε για «δίκαιες» διευθετήσεις ως προς τις οποίες κάποιοι Έλληνες δήθεν είναι μοναχοφάηδες; Τα υπονοούμενα αφορούν, εκτιμάται, τις δικαιοδοσίες του δικαστηρίου της Χάγης σε περιπτώσεις που οι εμπλεκόμενοι αποδεχθούν δικαστική δικαιοδοσία «κατά το ορθό και ίσο»-ex aequo et bono). Συνήθως επί ζητημάτων που αφορούν θολές διεθνείς πρακτικές ή και όταν εξ αντικειμένου οι νομικές περιγραφές είναι ασαφείς.
Εξόχως ελλειμματική αντίληψη
Εάν αυτό υπονοείται όσον αφορά την διένεξη με την Τουρκία αποτελεί μια εξόχως ελλειμματική αντίληψη των πολιτικών και νομικών όψεων του διεθνούς συστήματος, του διεθνούς δικαίου και των διεθνών θεσμών-ανεπίγνωστα ή συνειδητά είναι ένα ερώτημα. Επίσης, αποτελεί μια απαράδεκτη θέση που οδηγεί σε απώλεια κυριαρχίας επί ζητημάτων ως προς τα οποία οι πρόνοιες του διεθνούς δικαίου είναι ρητές και εθιμικά εδραιωμένες. Συνειδητά ή ανεπίγνωστα δρομολογείται εθνική μειοδοσία.
Γιατί η Ελλάδα να αποδεχθεί δικαιοδοσία «κατά το ορθό και ίσο» ή ακόμη χειρότερα διμερείς διαπραγματεύσεις-όπως εκτιμούμε υπονοήθηκε πρόσφατα-για κάτι τέτοιο όταν για όλα τα προαναφερθέντα οι πρόνοιες του διεθνούς δικαίου είναι ρητές και επακριβείς; Η Ελλάδα δεν έχει λόγο, συμφέρον ή υποχρέωση να διολισθήσει σε τόσο ολισθηρά πεδία.
Επιπλέον, απαιτείται να συνεκτιμηθεί ότι η άρνηση της Τουρκίας να αποφανθεί το Διεθνές Δικαστήριο για τις ρητές πρόνοιες για την υφαλοκρηπίδα-σε κάθε περίπτωση η αιγιαλίτιδα ζώνη και η υφαλοκρηπίδα είναι de jure κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδας-καταμαρτυρεί ότι η Άγκυρα είναι βαθύτατα αναθεωρητική και απρόθυμη να δεχθεί ειρηνική επίλυση των διαφορών. Για την ΑΟΖ, επισημαίνεται, απαιτείται διακήρυξη και ακολουθεί οριοθέτηση στη βάση των προνοιών του δικαίου της θάλασσας και όχι στην βάση κάποιων απαράδεκτων γεωλογικών ή και γεωπολιτικών αιτιάσεων.
Η Τουρκία είναι αναθεωρητική, απειλητική και μεθοδικά υπονομεύει τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου, ενώ όπως γράφτηκε εδώ πρόσφατα σε άλλη παρέμβασή μας, παρά την μη υπογραφή υιοθετεί μια εξεζητημένη προώθηση των αναθεωρητικών της θέσεων. Ο ακριβής ορισμός της τουρκικής απειλής ή οποιασδήποτε άλλης εξωτερικής απειλής κατά των νόμιμων ελληνικών συμφερόντων είναι έργο των κρατικών επιτελείων. Ιδιαίτερα όσον αφορά τις νομικές πτυχές, τους στρατιωτικούς συσχετισμούς, την ικανότητα του αντιπάλου να εκτελέσει την απειλή, τις κατασκοπευτικές δραστηριότητες και τις εκατέρωθεν συμμαχίες.
Τι είναι απειλή
Ο ορισμός της απειλής μπορεί και πρέπει να είναι ακριβής και ταυτόχρονα ενταγμένος στην λογική τόσο των προαναφερθέντων προνοιών του διεθνούς δικαίου όσο και των προνοιών των υψηλών αρχών του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, ιδιαίτερα του Κεφαλαίου Ι, άρθρο 2. Ο ορισμός της τουρκικής απειλής ακολουθεί εδραιωμένες τυπολογίες που ανάπτυξαν όλα τα κράτη, ιδιαίτερα τα κράτη της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Απειλή είναι η εκδηλωμένη πρόθεση της μιας πλευράς να προκαλέσει ζημιά στα συμφέροντα της άλλης εάν η τελευταία δεν συμμορφωθεί με την θέληση της πρώτης. Όσον αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις νομικά και πολιτικά η Ελλάδα είναι εξ αντικειμένου 100% εν δικαίω και αμυνόμενη και η Τουρκία 100% παρανομούσα και απειλητική. Ήδη από την δεκαετία του 1970 και 1980 άρχισε να απειλεί την Ελλάδα να μην εφαρμόσει τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου, ενώ στην Κύπρο δημιούργησε παράνομα τετελεσμένα (αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του 1974 και 1983).
Στην συνέχεια εκβιάζει διευθετήσεις που νομιμοποιούν τα παράνομα τετελεσμένα της βίας, καταργούν ένα κυρίαρχο κράτος, το θέτουν υπό τουρκική επικυριαρχία και εάν η ελληνική πλευρά αποδεχθεί κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και δημιουργία ενός μη βιώσιμου κράτους η Τουρκία θα εκπληρώσει τους αρπακτικούς της σκοπούς εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πόρων όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά βαθύτερα δυτικά.
Στη στρατηγική ανάλυση ως «απέραντη απειλή» θεωρείται η έγερση αναθεωρητικών αξιώσεων θολών συνόρων. Πιο συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων: Δεν είναι σαφές τι ακριβώς θέλει η Τουρκία στη Θράκη ή εάν ευκαιρίας δοθείσης θα μπορούσε να την καταλάβει ή τι θέλει στο Αιγαίο όπως δείχνουν παρελθούσες εξεζητημένες δηλώσεις της Τσιλέρ όπως «ούτε στο Ιόνιο να μην εφαρμοστεί» το Δίκαιο της Θάλασσας. Σκόπιμες επίσης παλινδρομήσεις για τον αριθμό των νησιών που διεκδικεί, το μέγεθός τους ακόμη και την περιοχή που βρίσκονται.
Αναθεωρητικές απειλές με θολά σύνορα
Το ίδιο ισχύει όσον αφορά τα γεωπολιτικά άλματα του Νταβούτογλου, τα οράματα του Ερντογάν για αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τα αναθεωρητικά υπονοούμενα για τη Συνθήκη της Λωζάνης, τα συνθήματα περί «Γαλάζιας Πατρίδας» και πολλά άλλα. Τέτοιες αναθεωρητικές απειλές με θολά σύνορα διεκδικήσεων ονομάζονται «απέραντες απειλές», επειδή τα νέα σύνορα σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης θα είναι εκεί που θα σταματήσουν τα στρατεύματα, ή εκεί που θα οριστούν με τον αμυνόμενο σε αδυναμία στις διαπραγματεύσεις που ακολουθούν. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στην Κύπρο μετά το 1974 και οι Τούρκοι κοντεύουν να αρπάξουν τον σημαντικότερο γεωπολιτικό χώρο του πλανήτη που επιπλέον συμπεριλαμβάνει κολοσσιαίους γεωπολιτικούς πόρους.
Με δεδομένη και την αδυναμία της Ελλάδας λόγω οικονομικής κρίσης, μνημονίων και εξωγενών συμφερόντων, ένα ακόμη ζήτημα που η στρατηγική ανάλυση έχει αναπτύξει δεόντως, είναι η σχέση ικανότητας, κινδύνου για τον αμυνόμενο και μπλόφας. Στην πράξη η μπλόφα είναι μια πολύ σημαντική στρατηγική έννοια. Είναι βασικά η διαφορά μεταξύ απειλής και ικανότητας να την εκπληρώσει εάν υπάρξει σύρραξη. 100% ικανότητα σημαίνει μηδενικές ανάγκες για μπλόφα αν κι αυτό σπάνια ισχύει.
Μεγάλη μπλόφα όταν γίνεται πιστευτή θεωρείται μεγάλη στρατηγική επιτυχία. Όσο περισσότερο μπλοφάρει ο απειλών και γίνεται πιστευτός από τον αμυνόμενο τόσο περισσότερο κερδίζει χωρίς μάχη, τρομάζοντας τον αμυνόμενο. Για το θέμα της απειλής θα επανέλθουμε ενώ λογικό είναι κανείς να αναμένει από τους πολλούς νομικούς διεθνολόγους της Ελλάδας να διατυπώσουν τη θέση τους για τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου στις οποίες αναφερθήκαμε πιο πάνω.
Καταλήγοντας, λέμε μόνο ότι καταντήσαμε να εκπέμπουμε παραστάσεις αδυναμίας, υποχωρητικότητας, εγκατάλειψης του διεθνούς δικαίου, επικύρωσης της ουδετεροποίησης του Αιγαίου με το «στρατηγικό κρυφτούλι στο Ιόνιο», ΜΟΕ αντί αποτρεπτικής στρατηγικής, εγκατάλειψης βασικά της Κύπρου στην μαύρη μοίρα της και κατατρομοκράτησης της κοινωνίας για τις συνέπειες μη εγκατάλειψης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων αντί ενδυνάμωσης της φιλοπατρίας, του φρονήματος των πολιτών και των αποτρεπτικών αξιώσεων πάνω στην πλάστιγγα κόστους-οφέλους του επιτιθέμενου.
Έλληνες μοναχοφάηδες!
Ως προς το τελευταίο μαζοχιστικά αντί ακλόνητης στηλίτευσης του τουρκικού αναθεωρητισμού και της τουρκικής απειλής καταντήσαμε να μιλάμε για Έλληνες μοναχοφάηδες. Η χαριστική βολή θα είναι εάν η εκτίμηση που διατυπώσαμε πιο πάνω είναι ορθή έστω και κατ’ ελάχιστον. Εάν δηλαδή αντί ακλόνητης και αδιαπραγμάτευτης απόφασης εφαρμογής των de jure προνοιών του Δικαίου της Θάλασσας και του εθιμικού δικαίου για αιγιαλίτιδα, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ-και στην Κύπρο εφαρμογή της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας-δεχθούμε προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο για «δίκαιη», «ορθή» και «ίση» συμφωνία.
Η Τουρκία μάλλον δεν θα δεχθεί ούτε αυτό για να μας σύρει σε διμερείς συνομιλίες. Επιπλέον εμείς οι ίδιοι προτρέχουμε, προδικάζοντας διμερείς διαπραγματεύσεις «για δίκαιες διεξόδους» με την χώρα με τις μεγάλες ακτογραμμές. Έτσι, εκτιμάται ότι για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες εγκαταλείπουμε τις πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας, η εκπλήρωση των οποίων (πέραν άλλων παραγόντων όπως πλουτοπαραγωγικοί πόροι και η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας) δικαιωματικά περίπου διπλασιάζει την κυριαρχική επικράτεια του ελληνικού κράτους. Οδηγούμαστε έτσι προς στρατηγική εκμηδένιση και κυριαρχική συρρίκνωση.
Φτάσαμε σε μια από τις κρισιμότερες καμπές της ιστορίας μας και τον λόγο έχουν ή πρέπει να έχουν οι σκεπτόμενοι πολίτες, οι επιστήμονες και όλοι οι συντελεστές του πολιτικού φάσματος, τουλάχιστον όσοι δεν θεωρούν την κοινωνία «μάζα» και ετερόκλητο όχλο, όσοι δεν θεωρούν την ελληνική επικράτεια αναλώσιμη και όσοι δεν θέλουν να σέρνονται στα Σούσα, εκλιπαρώντας επαίνους και μετάλλια ή δεν ξέρουμε τι άλλο.
