Ένα σημερινό ρεπορτάζ του BBC στην ηλεκτρονική του έκδοση, που αν μη τι άλλο προκαλεί μεγάλα ερωτήματα, κάνει λόγο για «αόρατη μειονότητα της Ελλάδας, τους Μακεδόνες-Σλάβους».
Το ειδησεογραφικό δίκτυο υποστηρίζει ότι η συγκεκριμένη «μειονότητα» μέχρι την επικύρωση της Συμφωνία των Πρεσπών δεν αναγνωριζόταν, καταπιεζόταν και εξοριζόταν από το ελληνικό κράτος. Σύμφωνα πάντα με το ρεπορτάζ, επικυρώνοντας τη συμφωνία με τη «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», η Ελλάδα έχει αναγνωρίσει σιωπηρά την ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας και εθνοτικής καταγωγής. «Και όμως έχει αρνηθεί την ύπαρξη της δικής της «μακεδονικής μειονότητας» εδώ και δεκαετίες, αναφέρει η Μαρία Μαργαρώνη. Θα αλλάξει κάτι τώρα;», σημειώνει το BBC.
Παρουσιάζει επίσης τον 92χρονο Φωκά, συνταξιούχο δικηγόρο, που «μιλά άψογα ελληνικά με διακριτικό χαρακτήρα: η μητρική του γλώσσα είναι η «μακεδονική», μια σλαβική γλώσσα που σχετίζεται με τα βουλγαρικά και ομιλείται σε αυτό το μέρος των Βαλκανίων εδώ και αιώνες. Στο σπίτι του γιου του, σε ένα χωριό στη βόρεια Ελλάδα, μας βάζει μέσα στην οδυνηρή ιστορία της μη αναγνωρισμένης σλαβόφωνης μειονότητας της Ελλάδας».
Ο κ. Φωκάς, όπως αναφέρει το βρετανικό μέσο, υποστηρίζει ότι οι εθνοτικοί «Μακεδόνες» στην Ελλάδα έζησαν κάτω από καθεστώς καχυποψίας, ενίοτε και διωγμών, ακόμη και επειδή η παρουσία τους δεν είχε αναγνωριστεί από κανέναν. «Οι περισσότεροι διστάζουν να μιλήσουν σε ξένους για την ταυτότητά τους. Για τους εαυτούς τους και τους άλλους, είναι γνωστοί απλά ως «ντόπιοι», οι οποίοι μιλούν μια γλώσσα που ονομάζεται «τοπική». Είναι εντελώς απόντες από τα σχολικά βιβλία της Ιστορίας, δεν έχουν προβληθεί σε απογραφές από το 1951 (όταν καταγράφηκαν απλώς ως ομιλούντες σλαβική γλώσσα), και μετά βίας αναφέρονται δημοσίως.
Οι περισσότεροι Έλληνες δεν ξέρουν καν ότι υπάρχουν», προσθέτει το BBC. Το ρεπορτάζ σημειώνει τη χρόνια διαμάχη Ελλάδας-ΠΓΔΜ και προσθέτει ότι το ζήτημα λύθηκε με την ψήφιση πριν από λίγο καιρό της Συμφωνίας των Πρεσπών από την ελληνική Βουλή.
«Η χρήση του ονόματος «Μακεδονία» από το γειτονικό εθνικό κράτος αναγνωρίζει σιωπηρά ότι οι «Μακεδόνες» είναι άνθρωποι με τα δικά τους δικαιώματα και ανοίγει την πόρτα σε δύσκολες ερωτήσεις σχετικά με την ιστορία της ίδιας της «μακεδονικής» μειονότητας της χώρας», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Όταν γεννήθηκε ο κ. Φωκάς, επισημαίνει το BBC, η βόρεια ελληνική περιφέρεια της Μακεδονίας είχε προσαρτηθεί πρόσφατα στο ελληνικό κράτος. Και προσθέτει ότι μέχρι το 1913 ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Σερβία να «φλερτάρουν» με τους σλαβόφωνους κατοίκους της.
Το βρετανικό μέσο αναφέρει ότι ο θείος του κ. Φωκά, υποστήριξε πως η οικογένειά τους δεν ήταν ούτε σερβική, ούτε ελληνική, ούτε βουλγαρική, αλλά «μακεδονική ορθόδοξη». Το δημοσίευμα αναφέρει ότι «ο Έλληνας δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς, ένας θαυμαστής του Μουσολίνι» απαγόρευσε τη «μακεδονική γλώσσα» και ανάγκασε τους «Μακεδόνες» να αλλάξουν τα ονόματά τους σε ελληνικά.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο κ. Φωκάς θυμάται ότι οι αστυνομικοί παρακολουθούσαν όσους πήγαιναν σε κηδείες και κρυφάκουγαν στα παράθυρα για να πιάσουν κάποιον που μιλάει ή τραγουδάει στην απαγορευμένη γλώσσα. Υπήρχαν αγωγές, απειλές και ξυλοδαρμοί, ενώ αναφέρεται ότι η μητέρα του κ. Φωκά συνελήφθη και της επιβλήθηκε πρόστιμο 250 δραχμών, ένα μεγάλο ποσό τότε, σύμφωνα πάντα με τα όσα αναφέρει το BBC.
Όταν η Γερμανία, η Ιταλία και η Βουλγαρία εισέβαλαν στην Ελλάδα το 1941, συνεχίζει το ρεπορτάζ, μερικοί σλαβόφωνοι καλωσόρισαν τους Βούλγαρους ως πιθανούς απελευθερωτές από το καταπιεστικό καθεστώς του Μεταξά. Αλλά πολλοί σύντομα εντάχθηκαν στην αντίσταση, υπό την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος (το οποίο τότε υποστήριζε τη «μακεδονική» μειονότητα) και συνέχισαν να αγωνίζονται με τους κομμουνιστές στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε την κατοχή του Άξονα.
Όταν οι κομμουνιστές τελικά νίκησαν, ακολουθήθηκαν σοβαρά αντίποινα για όποιον συνδεόταν με την αντίσταση ή την Αριστερά, συμπληρώνει το BBC. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Φωκά, οι «Μακεδόνες» πλήρωσαν περισσότερο από οποιονδήποτε για τον εμφύλιο, καθώς υπήρξαν εκτελέσεις. Μετά τον εμφύλιο, ο ίδιος φοίτησε στη Θεσσαλονίκη, αλλά συνελήφθη και πέρασε τρία χρόνια στο νησί της Μακρονήσου, όχι για κάτι που έκανε, αλλά επειδή η μητέρα του βοήθησε τον γαμπρό του να ξεφύγει από τον φεγγίτη ενός καφενείου όπου βρίσκονταν και ο ίδιος.
Το BBC αναφέρει ακόμη ότι το 1982, πάνω από 30 χρόνια μετά το τέλος της σύγκρουσης, η τότε σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ελλάδας εξέδωσε διάταγμα το οποίο επέτρεπε στους πρόσφυγες του εμφυλίου πολέμου να επιστρέψουν αλλά μόνο εκείνους που ήταν «ελληνικής εθνικότητας». Οι εθνοτικοί «Μακεδόνες» από την Ελλάδα παρέμειναν εκτός της πατρίδας τους, τα χωριά τους και τη γη τους. Οικογένειες που χωρίστηκαν από τον πόλεμο και δεν ενώθηκαν ποτέ, σημειώνεται στο ρεπορτάζ. Αναφέρεται μάλιστα ότι ο πεθερός του κ. Φωκά και ο κουνιάδος του πέθαναν και οι δύο στα Σκόπια.
Ο ιστορικός Λεωνίδας Εμπειρίκος εκτιμά ότι περισσότεροι από 100.000 εξακολουθούν να ζουν στην ελληνική περιφέρεια της Μακεδονίας, αν και μόνο 10.000 έως 20.000 θα αναγνωριστούν ανοιχτά ως μέλη μιας μειονότητας – και πολλοί άλλοι είναι «υπερήφανοι Έλληνες εθνικιστές». Η «μακεδονική» γλώσσα δεν έχει επίσημα απαγορευτεί στην Ελλάδα, αλλά ο φόβος εξακολουθεί να παραμένει και μάλιστα περνά από γενιά σε γενιά, αναφέρει το δημοσίευμα. «Αργά η γλώσσα πεθαίνει. Χρόνια καταστολής την περιόρισαν σε εσωτερικούς χώρους», προσθέτει ο συντάκτης, σημειώνοντας ότι η ομιλία στα «μακεδονικά» μπορεί να είναι αιτία παρενόχλησης.
