Με τα ελληνικά AH-64A+ Apache να συμπληρώνουν εφέτος 24 χρόνια υπηρεσίας (σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα) στις τάξεις της Αεροπορίας Στρατού, το πρόβλημα της υποστήριξης τους έχει κάνει την εμφάνιση του εδώ και μία περίπου δεκαπενταετία… Καθώς και εδώ μιλάμε για ένα αμιγώς αμερικανικό προϊόν, το ζήτημα είναι μάλλον πολυδιάστατο και πολυσύνθετο. Θα γίνουμε περισσότερο συγκεκριμένοι σχετικά με αυτό παρακάτω.
Από καθαρά επιχειρησιακής πλευράς τα Apache A+ εξακολουθούν να είναι ένας όχι μόνο υπολογίσιμος παράγοντας αποτροπής, αλλά και μία πλατφόρμα με δυνατότητες και χαρακτηριστικά εγγύς αεροπορικής υποστήριξης (CAS-Close Air Support), που δεν υπάρχουν σε άλλα πτητικά μέσα. Είτε αυτά είναι αεροπλάνα είναι ελικόπτερα (αεροσκάφη σταθερών και περιστρεφόμενων πτερύγων αντίστοιχα).
Τι εννοούμε ακριβώς… Ακόμα και το καλύτερο εξειδικευμένο αεροπλάνο εγγύς αεροπορικής υποστήριξης για παράδειγμα –είδος υπό εξαφάνιση βέβαια το οποίο ακόμα εκπροσωπείται από τα εναπομείναντα Α-10 σε υπηρεσία στη δύναμη της USAF- δεν μπορεί να αιωρηθεί και να κρυφτεί πίσω από τις εδαφικές εξάρσεις, περιμένοντας τις εχθρικές δυνάμεις. Από την άλλη πλευρά, αν μιλήσουμε για ελικόπτερα, τα μικρότερα Kiowa που θα παραληφθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες (Μάρτιος 2019), δεν έχουν την ισχύ πυρός και την θωράκιση (γύρω από κρίσιμα συστήματα και πιλοτήριο) των Apache.
Υπό αυτή την οπτική, το AH-64A+ εξακολουθεί να αποτελεί μία κρίσιμη επιχειρησιακή παράμετρο για τον Ελληνικό Στρατό και το ελληνικό αμυντικό σχεδιασμό στο σύνολό του. Παρά τα 25 σχεδόν χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την ένταξη του σε υπηρεσία (1995-1996). Ειδικά για την ελληνική άμυνα όμως, η κρισιμότητα της παράτασης της επιχειρησιακής ζωής του Apache A+, έχει και άλλη μία, εξίσου σημαντική, διάσταση. Την ιδιομορφία του εδαφικού περιβάλλοντος, πάνω από το οποίο θα κληθούν να επιχειρήσουν τα ελικόπτερα του τύπου αυτού…
Τα πλεονεκτήματα του ελληνικού χώρου για το Apache και την πλήρη αξιοποίηση επιθετικών ελικοπτέρων.
Το περιβάλλον αυτό μάλλον ταιριάζει απόλυτα στα χαρακτηριστικά μίας πολεμικής μηχανής όπως είναι το Apache. Στον χώρο του Έβρου για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, πέρα από το σχετικά περιορισμένο μήκος της συνοριακής γραμμής με την Τουρκία (εύρος από το Δέλτα του ποταμού Έβρου μέχρι το τριεθνές), την ιδανική εκμετάλλευση των χαρακτηριστικών του Apache, όπως και κάθε επιθετικού ελικοπτέρου ευνοεί και η μορφολογία του εδάφους από την ελληνική πλευρά. Από την τουρκική είναι επίπεδο χωρίς να παρέχει τις δυνατότητες αποτελεσματικής απόκρυψης. Τόσο οι λόφοι, όσο και η βλάστηση από την ελληνική πλευρά, διαμορφώνουν ένα ιδανικό περιβάλλον για την αποτελεσματική αξιοποίηση σχετικά μικρού αριθμού επιθετικών ελικοπτέρων από πολύ μικρό ύψος και υπό συνθήκες απόκρυψης. Στις απόπειρες των τουρκικών αρματικών σχηματισμών να διασχίσουν το ποτάμι, τα ελληνικά Apache μπορούν να εμφανιστούν, να στοχοποιήσουν, να εκτοξεύσουν πυραύλους Hellfire εναντίον αρμάτων ή ρουκέτες εναντίον οχημάτων και συγκεντρώσεων προσωπικού και τέλος να διαφύγουν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Με ότι αυτό συνεπάγεται για την αποτελεσματικότητα των βολών τους, αλλά και τις πιθανότητες επιβίωσής τους.
Το ίδιο ισχύει και για τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Τα ελικόπτερα μπορούν να επιχειρούν από οπουδήποτε με την υποστήριξη κινητών κλιμακίων ανεφοδιασμού σε καύσιμο και επανεξοπλισμού (quick turnaround), προσβάλλοντας τις τουρκικές αποβατικές δυνάμεις σε ελάχιστο χρόνο… Πιστεύουμε ότι δεν είναι ανάγκη να επεκταθούμε περαιτέρω στο κομμάτι αυτό. Η πληθώρα των αποστολών που μπορούν να αναλάβουν τα Apache A+ επ΄ωφελεία όχι μόνο των επίγειων δυνάμεων αλλά και των αεροπορικών (μέσω κατάδειξης στόχων), είναι ακριβώς ίδια από την πρώτη ημέρα που εντάχθηκαν σε υπηρεσία:
- Αντιαρματικές επιχειρήσεις σε συνεργασία με τα OH-58D/AH-64DHA.
- Eπισήμανση στόχων για τις φίλιες μονάδες Πυροβολικού.
- Επιχειρήσεις εναντίον αποβατικών δυνάμεων και σκαφών επιφανείας.
- Κατάδειξη στόχων για αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας που φέρουν LGB αλλά όχι ατρακτίδια αυτόνομης κατάδειξης.
- Επισήμανση στόχων, για λογαριασμό μονάδων επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά και για τα ελικόπτερα Aegean Seahawk που αξιοποιούν τους AGM-114M1BF, καθοδήγησης λέιζερ.
- Προσβολή συγκεντρώσεων επίγειων δυνάμεων και οχημάτων μεταφοράς προσωπικού με ρουκέτες.
- Υποστήριξη ειδικών επιχειρήσεων
Η ισραηλινή πρόταση «αναβάθμισης»
Όπως προαναφέραμε το πρόβλημα της αποτελεσματικής υποστήριξης των ελικοπτέρων AH-64A+ Apache ήταν εμφανές από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000. Σημειώστε ότι την περίοδο εκείνη (2005-2006), τα AH-64A του Στρατού των ΗΠΑ άρχισαν να εκσυγχρονίζονται μαζικά και στο σύνολό τους σχεδόν (μιλάμε για κάτι παραπάνω από 600 μονάδες), στο επίπεδο ΑΗ-64D Block I αρχικά και κατόπιν στο επίπεδο Block II. Υπενθυμίζεται ότι τα μεγαλύτερων δυνατοτήτων AH-64D Block III μετονομάστηκαν τελικά σε AH-64E Guardian. Αποτελούν νέα έκδοση δηλαδή από τη στιγμή που ο εξοπλισμός αποστολής τους τα διαφοροποιεί σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με τα –D Block I και Block II.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα σχετικά με το πρόβλημα υποστήριξης των ελληνικών A+, αυτό έφτασε στο αποκορύφωμά του το 2013, χρονιά κατά την οποία η κατασκευάστρια Boeing ενημέρωσε την Αεροπορία Στρατού ότι διακόπτει την υποστήριξη του Apache –A, καθώς στις γραμμές παραγωγής της κατασκευάζονταν αποκλειστικά και μόνο απάρτια για τα –D και –E. Δεδομένου ότι δεν υπήρχαν –και εξακολουθούν να μην υπάρχουν- διαθέσιμα κονδύλια για τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών Apache A+ στο επίπεδο –D, δεν έγινε καμία ενέργεια προς την κατεύθυνση αυτή από τη στιγμή που το προϋπολογιζόμενο κόστος ανά μονάδα, έφτανε ή και ξεπερνούσε τα 40 εκατομμύρια δολάρια!
Το ίδιο έπραξαν και οι Ισραηλινοί, οι οποίοι έχουν 48 επιθετικά ελικόπτερα Apache ενταγμένα σε υπηρεσία στην Αεροπορία τους. Από αυτά εκσυγχρόνισαν τα 22 σε επίπεδο –D και παρά το γεγονός ότι είχαν εκδηλώσει την πρόθεσή τους να αναβαθμίσουν το σύνολο των ελικοπτέρων τους, δεν κατόρθωσαν να το πράξουν για καθαρά οικονομικούς λόγους.
Όντας προνοητικοί όμως και με περισσότερα κονδύλια ανά χείρας φυσικά, σε σχέση με εμάς, έπραξαν κάτι άλλο… Αγόρασαν ουσιαστικά όλο το διαθέσιμο στόκ ανταλλακτικών από τις ΗΠΑ για το Apache A+ και τα συστήματά του. Μετά την κατάργηση του τύπου από το οπλοστάσιο του Στρατού των ΗΠΑ άλλωστε, το Ισραήλ και η Ελλάδα, παρέμεινα οι μόνοι χρήστες του τύπου. H προσφορά που έγινε από την ισραηλινή ΓΔΑΕΕ, την SIBAT λοιπόν, δεν περιλαμβάνει το πλήρες πακέτο αναβάθμισης που εφαρμόστηκε στα ισραηλινά ελικόπτερα. Δεν περιλαμβάνει δηλαδή το νέο σύστημα H/Π εγκατεστημένο σε γόνδολα στην κοιλιά της ατράκτου πίσω από το πυροβόλο, νέα συστήματα επικοινωνιών καθώς και την εγκατάσταση νέων καλωδιώσεων προς πιστοποίηση νέων όπλων όπως το Spike-LR και οι ρουκέτες GATR-L. Απλά θα αντικατασταθεί μέρος των καλωδιώσεων των ελληνικών A+, και θα υποστηριχθούν κρίσιμα συστήματα όπως τα ηλεκτροοπτικά του συγκροτήματος TADS-PNVS στον ριναίο πυργίσκο και το IHAADS.
Πρόκειται για μία εξαιρετικής σημασίας πρόταση, η οποία πρέπει να περάσει στο στάδιο της υλοποίησης άμεσα, για τους λόγους που προαναφέραμε… Τα Apache A+ είναι όσο σημαντικά επιχειρησιακά είναι και τα νεότερα AH-64DHA. Γιατί παρά το γεγονός ότι τα ηλεκτροοπτικά του –D είναι καλύτερα, όπως και ο εξοπλισμός αποστολής του, ο οπλισμός τους παραμένει ο ίδιος… Το χιλιοστομετρικό ραντάρ APG-78 στην κορυφή του ιστού του στροφείου ελάχιστες υπηρεσίες προσφέρει από τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν μέχρι σήμερα αρνηθεί την αποδέσμευση των πυραύλων που καθοδηγούνται από αυτό… Τους AGM-114L Hellfire. Με βάση τις πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας οι εργασίες θα γίνουν σε επίπεδο μονάδας και επομένως τα ελικόπτερα δεν θα χρειαστεί να τεθούν εκτός ενεργείας για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ το κόστος για το σύνολο των 19 μονάδων της Αεροπορίας Στρατού δεν θα ξεπεράσει τα 20 εκατομμύρια δολάρια.
