Στη σύγχρονη εποχή, οι πολυμερείς θεσμοί θεωρούνται ως μετριαστές ή και διαχειριστές των τοπικών και περιφερειακών συγκρούσεων. Αυτή η συμβατική σοφία δεν έχει ακόμη γυρίσει το πλευρό της, αν και τα ανταγωνιστικά κέντρα εξουσίας δημιουργούν, τις δικές τους θεσμικές ρυθμίσεις για την άσκηση επιρροής. Στη δική μας περίπτωση οι χάρτες με τα σύνορα της «Τουρκικής καρδιάς» όπως έχουν παρουσιαστεί από τον ίδιο τον πρόεδρο Ερντογάν, μας υπαγορεύουν διπλωματικές προτεραιότητες, οικονομικές εταιρικές σχέσεις και νέες ρυθμίσεις ασφαλείας. Η σύγκρουση συμφερόντων στις νέες γεωγραφικές περιοχές μας αναγκάζουν να επαναπροσδιορίσουμε την πολιτική εθνικής ασφαλείας.
Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΑΪΛΑΣ, Υποναύαρχος (εα), για τη ΜΕΚΕΔΟΝΙΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Η Τουρκία, με αθεράπευτα, γεωγραφικά, μειονεκτική θέση, σε σχέση με το Διεθνές Δίκαιο της Θαλάσσης, όσον αφορά τη συσσώρευση του θαλασσίου πλούτου, είτε στην υφαλοκρηπίδα ή στην ΑΟΖ, εξ’ αιτίας του συμπλέγματος του Καστελόριζου και της εγγύτητας των νήσων του ανατολικού Αιγαίου, θεωρεί φυσικό, ότι πρέπει να είναι δυσαρεστημένη ερμηνεύοντας κατά το δοκούν το δίκαιο και η δυσαρέσκεια της εύκολα παίρνει τη μορφή επιθετικότητας με τη μη αναγνώριση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Έτσι αποκαλύπτει το βαθύτερο πρόβλημά της που έχει βάση, στην πραγματικότητα, που δεν είναι άλλο από τη γεωγραφία. Επίσης δεν επιθυμεί να ενωθεί τριγωνικά η ΑΟΖ της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Κύπρου. Προσώρας, θεωρεί εφιάλτη την ένωση του Αιγαίου Πελάγους με την Κυπριακή ΑΟΖ. Για αυτό το λόγο εκπέμπει σήματα διεκδίκησης θαλάσσιων πόρων και ταυτόχρονα προσπαθεί να αποδείξει στη διεθνή κοινότητα πως «τίποτε δε γίνεται στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς τη συγκατάθεση της Τουρκίας». Η Τουρκία είναι πλέον σίγουρο ότι θα προσπαθήσει να δημιουργήσει ένταση. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που το τουρκικό πλοίο ερευνών Barbaros μαζί με δύο βοηθητικά και συνοδεία των δύο φρεγατών, δύο κορβετών και δύο υποβρυχίων, επιχειρούν ερευνητική αποστολή σε διεθνή ύδατα ανατολικά της Κύπρου. Επίσης ανοικτά της Αττάλειας και στη τουρκική υφαλοκρηπίδα βρίσκεται το γεωτρύπανο Fatih με συνοδεία ενός υποβρυχίου και μιας κορβέτας με σκοπό να ξεκινήσει γεώτρηση.
Προς ώρας, οι τουρκικές ναυτικές δυνάμεις παρακολουθούνται από τη φρεγάτα Φ/Γ Σαλαμίς (F 455) και τη πυραυλάκατο ΤΠΚ Κρυσταλλίδης (P 69). Πιστεύεται ότι και η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει τις ναυτικές δυνάμεις της ως εργαλεία της διπλωματίας, ειδικά ως μέσα καταναγκασμού. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Τουρκία επιδιώκει τη δημιουργία ενός σημειακού θερμού επεισοδίου χαμηλής εντάσεως και μικρής διάρκειας με σκοπό να «γκριζάρει» περιοχές που ο Ελληνισμός κατέχει κυριαρχικά δικαιώματα. Οπότε απαιτείται η δέουσα προσοχή για την αποφυγή οποιουδήποτε λάθους.
Στη περιοχή της Μεσογείου όπου υπάρχει κινητικότητα με πλατφόρμες εξόρυξης υφίσταται παρουσία και ανάπτυξη αεροναυτικών δυνάμεων των ενδιαφερομένων κρατών, το καθένα για τους δικούς του λόγους.
Καταρχάς οι ΗΠΑ οι οποίες βρίσκονται σε δύσκολη θέση καθώς έχουν ανοικτά μέτωπα σε όλον τον κόσμο, στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν επιθυμούν για κανέναν λόγο, ένα θερμό επεισόδιο, που θα έβαζε φωτιά στη ΝΑΤΟϊκη συμμαχία. Επίσης, οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν το πλήρη έλεγχο της Τουρκίας πάνω στη Μεγαλόνησο, διότι θα έδινε στην Τουρκία το κλειδί της Ανατολικής Μεσογείου και θα την καθιστούσε περιφερειακή δύναμη. Από μέρους τους έχουν τοποθετήσει ένα αντιτορπιλικό και ένα πλοίο γενικής υποστήριξης στη περιοχή και σε απόσταση 60 περίπου ναυτικών μιλίων και εντός του βεληνεκούς των όπλων του για να παρακολουθεί τη κατάσταση, ενώ στη Σούδα βρίσκονται ακόμη δύο αντιτορπιλικά σε ετοιμότητα.
Το Ισραήλ, θεωρεί επικίνδυνη (όπως και οι ΗΠΑ) την ολοκληρωτική επιρροή της Τουρκίας επί της Κύπρου. Το δόγμα του Ισραήλ δεν έχει αλλάξει από την εποχή της ίδρυσής του ως κράτους. Για το Ισραήλ, οποιαδήποτε ηγεμονική δύναμη στη Μέση Ανατολή (μιας και είναι η μόνη χώρα που δεν είναι μουσουλμανική) θα έθετε μακροπρόθεσμα ή βραχυπρόθεσμα σε κίνδυνο την ύπαρξη του. Επιπρόσθετα, το Ισραήλ θεωρεί πως μια χώρα σαν την Τουρκία της οποίας ο πληθυσμός αυξάνεται ραγδαία, θα γίνεται ολοένα και πιο διεκδικητική στην περιοχή και ότι τα ενεργειακά πλάνα του Ισραήλ θα ήταν καλύτερο να περνούν από δύο χώρες που είναι μέλη της Ε.Ε και τα οποία θα βοηθήσουν την ισραηλινή επιρροή στην Ευρώπη η οποία τίθεται σε δοκιμασία. Μια πιθανή κυριαρχία της Τουρκίας επί της Κύπρου, θα «στραγγάλιζε» το Ισραήλ. Στο Τελ Αβίβ θεωρούν ότι η Κύπρος και η Ελλάδα είναι πλέον σύμμαχοι και το τελευταίο διάστημα εκτελούνται πλήθος στρατιωτικών συνεκπαιδεύσεων κυρίως με αεροπορικά μέσα (F 16 και Επιθετικά Ελικόπτερα).
Η Ρωσία θεωρεί πως η ενεργειακή δραστηριότητα αναφορικά με την Κύπρο, την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Αίγυπτο, αφορά τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από την ίδια. Ως εκ τούτου, τη Μόσχα τη συμφέρει η διατήρηση του υφιστάμενου status quo. Η δεδομένη παρουσία της Μόσχας στη Συρία, αυξάνει τη σημασία της Κύπρου στους σχεδιασμούς της χωρίς όμως να εμπλέκει στρατιωτικές μονάδες του.
Η Μεγάλη Βρετανία, δεν έχει την πολυτέλεια να απολέσει τα κεκτημένα της. Οπότε, υποστηρίζει τη φύλαξη των γεωτρήσεων της Exxon ενώ ταυτόχρονα το καθεστώς των εγγυήσεων στην Κύπρο τη συμφέρει να διατηρηθεί όπως αξιώνει η Τουρκία. Η βρετανική βάση στη Μεγαλόνησο, επιχειρείται να χρησιμοποιηθεί ως «χρυσή διευκόλυνση» στο ΝΑΤΟ.
Η Γαλλία επιθυμεί να επιστρέψει δυναμικά στα όσα λαμβάνουν χώρα στη Μεσόγειο. Υποστηρίζει τα συμφέροντα του γαλλικού ενεργειακού κολοσσού Total. Πέραν αυτού, η Γαλλία δεν επιθυμεί να απεμπολήσει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή στον μετα-αποικιακό κόσμο. Επιπρόσθετα, ως μεγάλη δύναμη της Ε.Ε και ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε, προσπαθεί να τονίσει πως η Μεσόγειος είναι σφαίρα επιρροής της και θα υπέβλεπε μια ρωσική, τουρκική αλλά και γερμανική επιρροή. Η Γαλλία είναι πιο κοντά στις θέσεις των ΗΠΑ στη Μεσόγειο.
Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι χωρίς τη θέσπιση ελέγχου στη θάλασσα με το στόλο μας, ο Ελληνισμός δεν θα είναι σε θέση να διεξάγει μια συντονισμένη εκστρατεία προβολής ναυτικής ισχύος εναντίον της Τουρκίας. Ενδεχόμενη μετατροπή της Τουρκίας σε μια ναυτική δύναμη, οσοδήποτε βραχύβια, σε συνδυασμό με την αδυναμία της Ελλάδας να την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, θα ήταν ένας μετασχηματισμός καθοριστικός εναντίον των συμφερόντων μας. Γι’ αυτό το λόγο εκτιμάται ότι η επιχειρησιακή σχεδίαση για την όποια ένταση, κρίση ή θερμό επεισόδιο, περιλαμβάνει περίπλοκα σενάρια και παιχνίδια πολέμου από όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές που αναμιγνύονται, συμπεριλαμβανομένων και των στρατιωτικών επιλογών που σχετίζονται με προηγμένα οπλικά συστήματα. Η κλιμάκωση-αποκλιμάκωση, πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτού του στρατιωτικού σχεδιασμού. Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με πολύπλοκες πολιτικές και λήψη στρατηγικών αποφάσεων που περιπλέκονται ακόμη περισσότερο λόγω της αλληλεπίδρασης των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, των δυνάμεων που εμπλέκονται. Ο Ελληνισμός σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι της έναρξης εκμετάλλευσης του θαλασσίου πλούτου καλείται να διατηρήσει, με κάθε κόστος, μια σταθερά εδραιωμένη ναυτική διπλωματία και να κατέχει ναυτική ισχύ ικανή και αποτρεπτική, με σκοπό να χρησιμοποιείται για την υποβοήθηση των θέσεων μας σε καθημερινή βάση.
