Η εκπνοή του 2024 είναι γεγονός. Τη στιγμή που η Αθήνα βρίσκεται σε πλήρη ύπνωση η Άγκυρα διαρκώς καθελκύει και ναυπηγεί νέα πλοία. Χαρακτηρηστική η σημερινή ημέρα όπου το Τουρκικό Ναυτικό εκκινεί και επίσημα το πρόγραμμα των αντιτορπιλικών TF-2000. Κατά τον παρόντα χρόνο η τουρκική κυβέρνηση και το τουρκικό ναυτικό ναυπηγεί ταυτοχρόνως 31 νέες μονάδες κρούσης όπως τα υποβρύχια τύπου «214», τις φρεγάτες νέας γενιάς ISTIF και τις κορβέτες Hisar. Παρά τα όσα είχαν καλλιεργηθεί σε επίπεδο δηλώσεων και εντυπώσεων είναι γεγονός η πρωτοφανής παρακμή που βιώνει το Πολεμικό Ναυτικό με ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και πρωτίστως της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Το 2024 με εξαίρεση την ανακοίνωση πρόσκτησης της 4^ης γαλλικής φρεγάτας FDI HN βρίσκει το Πολεμικό Ναυτικό περαιτέρω αποδυναμωμένο δίχως τις απαιτούμενες αποφάσεις για το μέλλον του. Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ παραμένει μετέωρο ενώ το πρόγραμμα ναυπήγησης νέων κορβετών παραπέμφθηκε στις καλένδες. Την ίδια στιγμή εντός του 2024 προκρίθηκε και προχώρησε η προμήθεια των F-35 και των UH-60M Blackhawk, τη στιγμή που η χώρα σε λίγα χρόνια το Πολεμικό Ναυτικό θα διαθέτει μόνον τέσσερις σύγχρονες φρεγάτες πρώτης γραμμής.

Με τα παρόντα δεδομένα το Τουρκικό Ναυτικό έχει ως στόχο τη Δομή Δυνάμεων 20- 25 κύριων μονάδων κρούσης με ορίζοντα το 2030 – 2032. Ειδικότερα, 4 τεσσάρων κορβετών ADA (MILGEM), 8 TF-2000 (4+4) καθώς και 8 φρεγατών ISTIF (εξέλιξη των MILGEM). Στόχος η αντικατάσταση του παρόντος στόλου των φρεγατών ΜΕΚΟ, PERRY και των παρωχημένων κορβετών Α69 (κλάση Burak). Επίσης, ναυπηγούνται περί τις 10 νέες κορβέτες της κλάσης «HİSAR» για την αντικατάσταση των κορβετών Α69.

Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης υπεύθυνος για την ιεράρχηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων ενέκρινε τη προμήθεια των νέων μαχητικών 5^ης γενεάς καθώς και των ελικοπτέρων ενώ το Πολεμικό Ναυτικό στερείται νέων μονάδων κρούσης. Τα δύο παραπάνω προγράμματα θα κοστίσουν άνω των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ τη στιγμή που το Πολεμικό Ναυτικό θα διαθέτει υποβρύχια 50 ετών και φρεγάτες ανάλογης ηλικίας. Ο σχεδιασμός πρόσκτησης τόσο των αμερικανικών φρεγατών της κλάσης Constellation όσο και των Ευρωκορβετών είναι ορθός πλην όμως αποτελούν λύσεις σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα δίχως να υποκαθιστούν άμεσες και ρεαλιστικές επιλογές ενίσχυσης του Στόλου. Φυσικά βαρύτατες είναι και οι ευθύνες της παρούσας ηγεσίας του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία δεν πιέζει τη πολιτική ηγεσία για την υλοποίηση των προγραμμάτων του ΠΝ ενώ τα χρόνια περνάνε και αποφάσεις δεν λαμβάνονται. Είναι γνωστό τοις πάσοι τι πραγματικά θέλει και έχει ζητήσει το Πολεμικό Ναυτικό από το 2020. Τέσσερα χρόνια μετά μόνον τρεις νέες φρεγάτες έχουν παραγγελθεί. Την ίδια στιγμή διαφημίζεται ως «επιτυχία» η πρόσκτηση περιπολικών σκαφών Marine Protector τη στιγμή που ο Στόλος θα μείνει με μόλις 4 φρεγάτες FDI HN, 4 υποβρύχια «214» και τις πυραυλακάτους Super Vita. Η κατάσταση είναι άκρως ανησυχητική. Η εθνική ναυτική ισχύς συρρικνώνεται δραματικά και δεν αρκεί η παρουσίαση εικονικών αριθμών μονάδων κρούσης δεν αποτυπώνουν το ακριβές αξιόμαχο του ΠΝ.

Το πρόγραμμα ναυπήγησης νέων κορβετών ακυρώθηκε με πρόσχημα την έλλειψη πόρων ενώ την ίδια στιγμή οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις θα προμηθευτούν νέα ελικόπτερα ενώ Στόλος δεν θα υπάρχει και οριακά υπάρχει. Θα επαναλάβουμε πως τόσο η «λύση» των αμερικανικών φρεγατών της κλάσης Constellation όσο και των Ευρωκορβετών είναι επιλογές που στη καλύτερη των περιπτώσεων θα αποδώσουν νέες μονάδες περί το 2032 με 2035. Τα υπόλοιπα είναι αφηγήματα επικοινωνιακού χαρακτήρα. Το ξέρουν πολύ καλά οι Αρχηγοί και ιδίως ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Δημήτριος – Ελευθέριος Κατάρας. Αρκούνται όμως με αυτή τη κατάσταση.

Χάθηκαν πολύτιμα χρόνια επειδή πολιτικές και στρατιωτικές ηγεσίες (όχι μόνον οι τωρινές) βαυκαλίζονταν με τις LCS και ένα σωρό άλλες επιλογές επιστημονικής φαντασίας όπως τα μεταχειρισμένα Arleigh Burke και τα Ticonderoga της ενδιάμεσης λύσης. Ως αντιστάθμισμα στις LCS (ήταν ντροπή και μόνον που το συζητάμε εδώ και 5 χρόνια σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο) εφευρέθηκε η ιστορία των Constellation.Την ίδια στιγμή ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ είναι στον «αέρα» και καμία απόφαση δεν λαμβάνεται προκειμένου τα πλοία να διατηρηθούν αξιόμαχα και το κυριότερο: με συστήματα πλήρως λειτουργικά… Αναφορικά με το πρόγραμμα κορβετών εάν το 2021 – 2022 είχε συμβασιοποιηθεί το 2025 το ΠΝ ήδη θα παραλάμβανε το πρώτο πλοίο. Παράλληλα, εκκρεμούν τα προγράμματα εκσυγχρονισμού των υποβρυχίων τύπου «214» και των Super Vita.

Το 2020 η τότε ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού με τον Αρχηγό ΓΕΝ Αντιναύαρχο Στυλιανό Πετράκη και τον Αρχηγό Στόλου τον Αντιναύαρχο Παναγιώτη Λυμπέρη είχαν καταθέσει στη πολιτική ηγεσία συγκεκριμένο σχέδιο για την ανασυγκρότηση του Στόλου. Αυτό περιλάμβανε τη ναυπήγηση των τεσσάρων φρεγατών με ενισχυμένες αντιαεροπορικές δυνατότητες αεράμυνας περιοχής, τη πρόσκτηση των τεσσάρων κορβετών, τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ, τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων «214», τον εκσυγχρονισμό των Super Vita και τη ναυπήγηση τεσσάρων νέων υποβρυχίων. Πρόκειται για τις άμεσες και αναγκαίες λύσεις προκειμένου ο Ελληνικός Στόλος να παρατάξει το ελάχιστο δυνατό της απαιτούμενης ναυτικής αποτροπής συγκροτώντας μια δύναμη 12 πλοίων πρώτης γραμμής πλήρως αξιόμαχων με ορίζοντα το 2027 – 2030. Στον αμέσως επόμενο σχεδιασμό μεταξύ 2030 – 2035 περιλαμβάνονταν το πρόγραμμα απόκτησης των ευρώ-κορβετών και των φρεγατών Constellation ενώ είχε κατατεθεί ως λύση και η απόκτηση επιπλέον φρεγατών FDI HN.

Το πρόγραμμα πρόσκτησης νέων υποβρυχίων απαιτεί από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης ως τη παραλαβή του πρώτου υποβρυχίου περί τα 8 με 10 έτη. Δεδομένων των αναγκών που υφίστανται εάν το 2020 είχαμε προχωρήσει σε διεθνή διαγωνισμό τότε το 2023 – 2024 θα μπορούσε να είχε υπογραφεί η σύμβαση και το ΠΝ να είχε ξεκινήσει ένα πρόγραμμα ναυπήγησης νέων υποβρυχίων. Στην επόμενη κρίση ανάλογη του 2020 (είναι θέμα χρόνου να γίνει και ας καλλιεργείται το «καλό κλίμα γειτνίασης») μάλλον το ΓΕΕΘΑ σκοπεύει να στείλει τα UH-60M Blackhawk αντί ικανών και σύγχρονων μονάδων κρούσης του Στόλου… Διότι όταν στερείσαι σύγχρονων μονάδων κρούσης δεν αγοράζεις μεταφορικά ελικόπτερα ή F-35. Επενδύεις στον Στόλο. Εκτός και εάν το Δόγμα της Κάσου είναι εθνική επιλογή για τον χειρισμό των κρίσεων ή το δόγμα του «σιγά να μην γίνει πόλεμος»… Υπάρχει και μια ακόμη επιλογή: «θα το ρισκάρουμε»… Ένα άλλο μείζον ζήτημα είναι τα προβλήματα φυσικά του προσωπικού καθότι το κύμα των παραιτήσεων συνεχίζεται αδιάλειπτο. Ο Στόλος αιμορραγεί από πλευράς προσωπικού και στελεχών και οι λύσεις που λαμβάνονται από τη πολιτική και στρατιωτική είναι ασπιρίνες σε καρκινοπαθή.

Το σίγουρο είναι με τα παρόντα αμείλικτα δεδομένα πως η εθνική ναυτική ισχύς συρρικνώνεται και θα συρρικνωθεί δραματικά. Η χώρα θα βρεθεί υπόλογη στη ναυτική της ιστορία και στις προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος. Οι Αρχηγοί έχουν μεγάλες ευθύνες. Καλή χρονιά και καλή φώτιση σε όσους λαμβάνουν αποφάσεις. Και φυσικά καλή τύχη: θα τη χρειαστούμε.