Eν έτη 2021 η Ρωσική Ομοσπονδία φαίνεται να αναβιώνει ένα παλαιότερο Δόγμα επιθετικής εξωτερικής πολιτικής το οποίο προϋπήρχε από την περίοδο του Τσαρικού παρελθόντος της. Η γενικότερη στρατηγική της έχει να κάνει με την εκμετάλλευση-πρόκληση αστάθειας σε ήδη υπάρχουσες »Παγωμένες Συγκρούσεις» (Frozen Conflicts), πέριξ των γεωγραφικών της συνόρων, με σκοπό να αντλήσει πολιτικά οφέλη μέσω της αλλαγής καθεστώτος στην περιοχή.
Το αναδυόμενο αυτό Δόγμα ονομάσθη από Ρώσους αξιωματούχους ως »Νέα Γενιά Πολέμου της Ρωσίας» (Russia’s New Generation Warfare) και σύμφωνα με τον αρχηγό του Ρωσικού Στρατού, Valery Gerasimov, αποτελείται από πέντε Συστατικά Στοιχεία, τα οποία λειτουργώντας συνεργατικά σε όλο το φάσμα των πολεμικών επιχειρήσεων (από την οικονομία μέχρι το πεδίο της μάχης) είναι αυτά που εν τέλη μεταβάλουν την ισορροπία ισχύος στην περιοχή υπέρ της Ρωσίας. Τα στοιχεία αυτά είναι ο Ασύμμετρος Πόλεμος, οι Διενέξεις Χαμηλής Έντασης, οι Δικτυοκεντρικές Επιχειρήσεις, ο Πόλεμος Έκτης Γενιάς και η Αποκεντρωτική-Ευέλικτη Διοίκηση. Σύμφωνα με τον Ρώσο Γεωπολιτικό Αναλυτή Alexander Vladimirov, κεντρικό θέατρο όλων των επιχειρήσεων είναι το μυαλό και ως κεντρικός πυλώνας όλων των προαναφερθέντων στοιχείων είναι η ιδέα της ολοκληρωτικής »Επιρροής» εντός των εχθρικών κρατικών θεσμών οι οποίοι αμύνονται της αλλαγής του καθεστώτος. Ο επιχειρησιακός όρος που εδόθη στον τρόπο με τον οποίο η Ρωσία καταφέρνει και »επηρεάζει» όλους τους εχθρικούς κρατικούς θεσμούς, είναι αυτός των Υβριδικών Επιχειρήσεων (στρατιωτικών και μη).
Στην πράξη, η αλλαγή του καθεστώτος επιτυγχάνεται μέσω οκτώ επιχειρησιακών φάσεων, οι οποίες μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία, η Ρωσία μέσω πολιτικών αντιπροσώπων, ΜΜΕ, στρατιωτικών ακολούθων, διπλωματών και πρακτόρων, ξεκινά μια εκστρατεία πληροφοριοκεντρικού πολέμου έναντι των κρατικών θεσμών της αμυνόμενης χώρας (μέσω χακαρίσματος κρατικών εγκαταστάσεων και διασπορά fake-news) σχετικά με την στρατιωτική ανατροπή των δεδομένων ισχύος στην γεωγραφική περιοχή την οποία επιδιώκει να ελέγξει. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα κλίμα φόβου, αστάθειας, ανασφάλειας και αβεβαιότητας στα μυαλά των εχθρικών κρατικών αξιωματούχων, δημιουργώντας τους τάσεις φυγής-παράδοσης από το καθήκοντα που υπηρετούν. Η κατηγορία αυτή διαρκεί περίπου δύο μέρες, μέχρι την έναρξη της δεύτερης κατηγορίας, πριν από την οποία ο Ρωσικός Στρατός έχει μετακινήσει Ένοπλες Δυνάμεις και συστήματα πυροβολικού στα σύνορα με την διεκδικούμενη γεωγραφική περιοχή, έχοντας παράλληλα οπλοποιήσει-εκπαιδεύσει-εξοπλίσει-οργανώσει ολόκληρες στρατιές ρωσόφωνων αποσχισθέντων στοιχείων εντός της εχθρικής ζώνης διεξαγωγής των επιχειρήσεων. Η δεύτερη κατηγορία είναι η ανακοίνωση »Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων» (No Fly Zone), η οποία ακολουθείται αμέσως από την τρίτη κατηγορία φάσεων, όπου ξεκινούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις εντός της γεωγραφικής εκτάσεως την οποία διεκδικεί η Ρωσία. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ρωσική στρατιωτική κουλτούρα, το πυροβολικό ονομάζεται «Θεός του Πολέμου». Ενώ οι αμερικανικές δυνάμεις βασίζονται στο πυροβολικό για την υποστήριξη τακτικών ελιγμών του στρατεύματος, οι Ρώσοι λειτουργούν με αντίθετη προσέγγιση. Ο ελιγμός γίνεται για να υποστηρίζει το πυροβολικό καταλαμβάνοντας μία περιοχή και μεταδίδοντας δεδομένα στοχοποίησης, θέτοντας το έτσι ως τον αποφασιστικότερο βραχίονα της πολεμικής διαδικασίας.
»Artillery on Steroids»
Σύμφωνα με τον αρχηγό του Βρετανικού Στρατού, Sir Nicholas Carter, από το 2017 και ύστερα, η Ρωσία έχει δωδεκαπλασιάσει τις πλατφόρμες εκτόξευσης πυραύλων-ρουκετών, έχει εγκαταστήσει αυλοωθητές (ramjet) εντός κάθε τύπου παλαιό βλήμα, καθιστώντας επιχειρησιακές ακόμα και πλατφόρμες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Επιχειρησιακός σκοπός είναι η δημιουργία κινητών »πυραυλικών θόλων», οι οποίοι κατά την έναρξη της τρίτης κατηγορίας επιχειρήσεων θα διασφαλίσουν την ελευθερία ελιγμών των φίλιων στρατευμάτων εντός της γεωγραφικής ζώνης των συγκρούσεων και μέσω διαδικασίας »Αναγνώριση-Κρούση» θα καταστρέψουν με πυρά πυροβολικού τα Κέντρα Διοίκησης-Ελέγχου του εχθρικού στρατεύματος, αδρανοποιώντας την λειτουργία του. Ο Ρωσικός Στρατός στα πεδία της Ουκρανίας, και της Γεωργίας χρησιμοποιούσε με αρκετά ευπροσάρμοστο και πρωτόγονο τρόπο τα Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος σε συνδυασμό με τις Μονάδες Πυροβολικού, οι οποίες λάμβαναν δεδομένα στοχοποίησης από ρωσόφωνους αυτονομιστές, UAV, συστήματα ηλεκτρονικών υποκλοπών και ειδικές δυνάμεις. Σύμφωνα με αναφορές Ουκρανών αξιωματούχων στο πρακτορείο Reuters, όταν τα δεδομένα στοχοποίησης δεν ήταν ακριβή, το Ρωσικό Πυροβολικό μέσω παλαιών πλατφορμών τύπου Κatyusha και απαρχαιωμένων ολμών, κατεδάφιζε πλήρως με ομοβροντία πυραύλων ολόκληρο το αστικό πλέγμα στο οποίο υπήρχε ηλεκτρονικό στίγμα ύπαρξης εχθρικού στόχου υψηλής αξίας, δημιουργώντας πληθώρα ψυχολογικών αποτελεσμάτων στην δομή της εχθρικής διοίκησης.
Κατά την διένεξη της Κριμαίας το 2014, το Ρωσικό Πυροβολικό μείωσε το μέγεθος των σχηματισμών του, καθιστώντας τις δυνάμεις πιο ευέλικτες και δραστήριες στο πεδίο της μάχης. Εδόθη πολύ μεγάλη σημασία στην ακρίβεια κρούσης αλλά και στην ταχύτητα πυρός του πυροβολικού, του οποίου οι σχηματισμοί κινούντο συνεχώς σε περιοχές τις οποίες είχαν προηγουμένως καταστρέψει. Συστήματα σαν το BM-21 Grad της Ρωσίας είχαν τοποθετηθεί κατά δεκάδες εντός ενός αποκεντρωτικού δικτύου πυροβολικού, το οποίο μέσω δικτυοκεντρικής συνεργίας με συστήματα ηλεκτρονικών υποκλοπών, λάμβανε δεδομένα στοχοποίησης από πάσης φύσεως αισθητήρα και ήταν ικανό να βάλει έναντι γεωγραφικά απομακρυσμένων περιοχών. Ο Πολλαπλός Εκτοξευτής Ρουκετών BM-21 των 122 χιλιοστών με εμβέλεια πυρός 20-45 χιλιομέτρων (ανάλογα με τους πυραύλους που χρησιμοποιούνται), λειτούργησε σε αρκετά γεωγραφικά πεδία συνεργατικά με το αυτοκινούμενο πυροβόλο 2S19 δίνοντας τεράστιο βάθος στις Ρωσικές επιχειρήσεις. Στον πόλεμο της Κριμαίας χρησιμοποιήθηκαν σε μεγάλους αριθμούς επίσης τα 9A52-4 «Tornado» MLRS με εμβέλεια 90 χιλιομέτρων, τα BM-30 «Smerch» MLRS με εμβέλεια από 70 έως 90 χιλιόμετρα, τα 2S7 «Pion» των 203 χιλιοστών, τα TOS-1 των 220χιλιοστών με θερμοβαρική κεφαλή και τέλος τα 2S35 «Koalitsiya-SV» των 152,4 ή 155 χιλιοστών με εμβέλεια 80 χιλιομέτρων.
Eπιχειρησιακές διαστάσεις του Ρωσικού Artillery on Steroids στον Πόλεμο της Κριμαίας
Ο πρωτοφανής για τα πολεμικά δεδομένα βομβαρδισμός της 11ης Ιουλίου 2014 στην μάχη της Zelenopillya είναι ίσως το πιο αξιοσημείωτο παράδειγμα που προέκυψε από την δικτυοκεντρική συνεργία των τακτικών drone, σε συνδυασμό με τα Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος και το Ρωσικό Πυροβολικό. Η επίθεση ήταν μια προληπτική επιχείρηση βομβαρδισμού δύο ουκρανικών μηχανοκίνητων ταγμάτων, τα οποία ετοιμάζονταν να προβούν σε επιθετική δράση εναντίον ρωσικών δυνάμεων. Μόλις 30 λεπτά μετά την εμφάνιση των Ουκρανικών ταγμάτων εκτός βάσης τους, το Ρωσικό Πυροβολικό με μία μόνο επιχείρηση εκπομπής πυρός διάρκειας τριών λεπτών αφάνισε πλήρως και τα δύο τάγματα τα οποία ακόμα κινούντο προς τις θέσεις μάχης τους.
Η διαδικασία αναγνώρισης ISR από ρωσικής μεριάς πιθανότατα έγινε μέσω Ειδικών Δυνάμεων Αναγνώρισης καθώς οι πέριξ του τάγματος οι Ουκρανικές δυνάμεις της περιοχής δεν εντόπισαν κάποιο μη επανδρωμένα όχημα στον ουρανό. Αυτός ο βομβαρδισμός »ξύπνησε» τον αμερικανικό στρατό, ο οποίος μέχρι τότε κινείτο σε ρυθμούς παραγωγής αντι-αντάρτικων μεθόδων μάχης και κατέδειξε την πολυπλοκότητα δράσης των ρωσικών δυνατοτήτων στον κυβερνοχώρο, καθώς και την αποτελεσματικότητα του νέου ρωσικού μοντέλου »αναγνώρισης-κρούσης». Η Ρωσική στρατιωτική σκέψη εξακολουθεί να βασίζεται και να χρησιμοποιεί ποικιλία πυρομαχικών, για να συμπεριλάβει βελτιωμένα συμβατικά πυρομαχικά διπλής χρήσης και θερμοβαρικά όπλα, τα οποία ο στρατός των ΗΠΑ επέλεξε να εξαλείψει από το οπλοστάσιό του.
Η μάχη του Ilovaisk ακολούθησε ακριβώς μετά τον βομβαρδισμό στην μάχη της Zelenopillya. Η Ilovaisk, είναι μια πόλη που βρίσκεται σε μια κρίσιμη εθνική οδό που συνδέει τη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ (DPR) με τη Ρωσία και κατά τον πόλεμο της Κριμαίας κρατείτο από ρωσόφωνους αποσχισθέντες Ουκρανούς. Στις αρχές Αυγούστου 2014, οι ουκρανικές δυνάμεις έστειλαν περίπου οκτώ τάγματα στην πόλη, προσπαθώντας να αποσπάσουν ρωσικές-παραστρατιωτικές δυνάμεις από την Ilovaisk.
Η προσπάθειά απέτυχε παταγωδώς, καθώς η Ρωσία έστειλε Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος από τη νότια στρατιωτική περιοχή του Ροστόφ Ον Ντον για να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης. Οι ευέλικτες ρωσικές δυνάμεις περικύκλωσαν την πόλη, απομονώνοντας τις δυνάμεις της Ουκρανίας στην Ilovaisk και άρχισαν να πολιορκούν τις πολιορκούν με πυρά πυροβολικού. Ουκρανοί στρατιώτες δήλωσαν σε αναφορές τους πως ως κύριοι αισθητήρες του Ρωσικού πλέγματος »Αναγνώρισης-Κρούσης» ήταν τα Ρωσικά UAV Orlan-10 και Forpost II, τα οποία διαθέτουν αυτονομία 16 ωρών, βεληνεκές 140 χιλιομέτρων και ικανότητες παρεμβολών σε εκπομπές GSM-1800, 3G και 4G.
Οι Ουκρανικές δυνάμεις προσπάθησαν να ξεφύγουν από την πολιορκούμενη θέση αρκετές φορές, αλλά δεν τα πυκνά αλληλοκαλυπτόμενα πυρά των M-30 «Smerch» MLRS και των BM-21 Grad απέκοψαν την πορεία τους, καθιστώντας τα ουκρανικά στρατεύματα ελεγχόμενα εντός μίας γεωγραφικής θέσης. Μέχρι το τέλος του μήνα, η κρίσιμη κατάσταση ανάγκασε την ουκρανική κυβέρνηση να αναζητήσει πολιτική λύση, η οποία οδήγησε στο »Πρωτόκολλο του Μινσκ» στις 5 Σεπτεμβρίου 2014.
Η συμφωνία επέτρεψε την ειρηνική απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων κατά μήκος ενός διαδρόμου που επεστράφη μελλοντικά στην επικράτεια της Ουκρανίας. Ωστόσο, ρωσικές παραστρατιωτικές δυνάμεις μέσω αυτοκινούμενων πυροβόλων που κατείχαν συνέχισαν να βάλουν έναντι των Ουκρανικών στρατευμάτων ακόμα και μετά την πολιτική επίλυση της διαφοράς. Στο τέλος της μάχης, η Ρωσική δομή πυροβολικού ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο 1.200+ ουκρανών στρατιωτών, αλλά και για την καταστροφή δεκάδων οχημάτων μάχης του Ουκρανικού Στρατού.
Η μάχη του Ilovaisk ήταν η δεύτερη πιο αιματηρή του Ρωσο-ουκρανικού πολέμου, με το Πρωτόκολλο του Μινσκ να είναι ανίκανο να σταματήσει την δικτυοκεντρική συνεργεία του Ρωσικού πυροβολικού πέριξ της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ουκρανικών πόλεων. Η αποτελεσματικότητα των πλεγμάτων μάχης του Artillery on Steroids, σύμφωνα με τον ε.α. αρχηγό του Στρατού Robert H. Scales, έγκειται στο γεγονός πως το 90% των Ουκρανικών δυνάμεων στον πόλεμο της Κριμαίας κατεστάλησαν από πυρά πυροβολικού.
Όλα τα παραπάνω οφείλουν να προβληματίσουν σοβαρά την ελληνική στρατιωτική ηγεσία η οποία είναι αναγκαίο να εκσυγχρονίσει ριζικά το Πυροβολικό Μάχης τόσο στους τομείς της στοχοποίησης όσο και αυτούς της εκπομπής πυρός. Ο κυριότερος άξονας που πρέπει να δοθεί έμφαση είναι τα τεχνολογικά μέσα στοχοποίησης και η άμεση εξαγωγή στοιχείων βολής προς τα οπλικά συστήματα ώστε ο στόχος να προσβάλλεται άμεσα και με ακρίβεια.
Η δικτυοκεντρική συνεργασία μεταξύ μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μονάδων πυρός οφείλει να υλοποιηθεί άμεσα από το Πυροβολικό Μάχης του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) παράλληλα με την αναβάθμιση μέσων επικοινωνιών και λοιπών επιμέρους συστημάτων των Προκεχωρημένων Αξιωματικών Παρατηρητών των μονάδων Πυροβολικού.
Το αφιέρωμα της Ρωσικής επιχειρησιακής σκέψης με έμφαση στο καταστρεπτικό πλήγμα του πυροβολικού θα συνεχιστεί μέσω ανάλυσης των Ρωσικών συστημάτων Ηλεκτρονικού Πολέμου τα οποία έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στον Πόλεμο της Κριμαίας, αποδιοργανώνοντας, υποκλέπτοντας και μεταδίδοντας δεδομένα στοχοποίησης των εχθρικών δυνάμεων.
