Η προμήθεια σύγχρονων πυρομαχικών αρμάτων μάχης των 120 χιλιοστών, για τον εξοπλισμό των 170 Leopard-2HEL και των 183 Leopard-2A4 του ΕΣ (Ελληνικός Στρατός), είναι ένα μείζον εξοπλιστικό πρόγραμμα, κατά την άποψη μας ανάλογης προτεραιότητας όπως αυτό της προμήθειας νέων τορπιλών για τα υποβρύχια T-214. Η τελευταία σύμβαση προμήθειας πυρομαχικών υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2014 και ήταν ύψους € 52.280.000. Η σύμβαση αφορούσε στην προμήθεια 12.000 πυρομαχικών, εκ των οποίων 3.000 DM-12A2 (κόστους € 2.625.000), 7.500 DM-63 και 1.500 DM-63A1 (κόστους € 47.655.000). Η ίδια σύμβαση προέβλεπε και την εκτέλεση των αναγκαίων εργασιών πιστοποίησης των συγκεκριμένων πυρομαχικών στο ΣΕΠ (Σύστημα Ελέγχου Πυρός) των Leopard-2A4 (με κόστος € 2 εκατομμύρια). Τα DM-12A2 και DM-63 παραδόθηκαν στα τέλη του 2014, ενώ οι παραδόσεις των DM-63A1 ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 2016 (πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 2015-2016 σε τρεις παρτίδες, διότι πρώτα έπρεπε να εισαχθούν τα βλητικά δεδομένα στους υπολογιστές των Leopard-2A4, κάτι που έγινε στις αρχές του 2015).

Η προμήθεια αυτή ήρθε να προστεθεί σε τρείς (3) προηγούμενες. Συγκεκριμένα: (α) Το 2005 αποκτήθηκαν 5.000 DM-33A2 στο πλαίσιο της λεγόμενης «ενδιάμεση λύση», δηλαδή της προμήθειας των 183 Leopard-2Α4. Πριν την παραλαβή τους τα πυρομαχικά υπέστησαν εργοστασιακή ανακατασκευή (σήμερα αριθμός πυρομαχικών έχει αναλωθεί σε εκπαιδευτικές βολές) (β) Τον Μάιο του 2010 ο τότε Υπουργός Εθνικής Αμύνης, Ευάγγελος Βενιζέλος, ενέκρινε προμήθεια ύψους € 63.000.000, για την προμήθεια 15.000 πυρομαχικών από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, εκ των οποίων 9.000 DM-63, 3.000 εκπαιδευτικά DM-12 και 3.029 M-830A1 (από τις ΗΠΑ). Η παραχώρηση των M-830A1 αποφασίστηκε το 2011 και παρελήφθησαν τον Μάιο του 2012, αφού πρώτα επιθεωρήθηκαν διότι είχε λήξει το όριο ζωής τους (πρόκειται για πυρομαχικά παραγωγής της περιόδου 1999-2000) και (γ) Τον Φεβρουάριο του 2012 υπεγράφη σύμβαση, ύψους € 14 εκατομμυρίων, για την προμήθεια 5.218 DM-53A1 (πρόκειται για βλήματα DM-53 παραγωγής 2001-2002, τα οποία αναβαθμίστηκαν στο επίπεδο DM-53A1 την περίοδο 2006-2007) και 5.500 εκπαιδευτικών M-865 από τα αποθέματα του Ολλανδικού Στρατού (πρόκειται για γερμανικά DM-38, που έχουν κατασκευαστεί στις ΗΠΑ). Το σύνολο των πυρομαχικών παρελήφθησαν τον Σεπτέμβριο του 2014.

Υπενθυμίζουμε ότι σε εκκρεμότητα (αν όχι ακύρωση) παραμένει το πρόγραμμα συμπαραγωγής 30.360 πυρομαχικών, που εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ (Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας) στις 27 Σεπτεμβρίου του 2010. Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι και η Τουρκία δεν βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση. Σύμφωνα με τις βεβαιωμένες παραγγελίες-παραλαβές ο Τουρκικός Στρατός έχει αποκτήσει: (α) 15.000 πυρομαχικά DM-63 έναντι € 46 εκατομμυρίων (παράλληλα με την προμήθεια των 298 Leopard-2A4), οι παραδόσεις των οποίων  ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2007. Το ίδιο συμβόλαιο προέβλεπε και την παράδοση 1.200 εκπαιδευτικών DM-38 από τα γερμανικά αποθέματα και (β) 10.000 CL-4313 και CL-3105 (κινητικής ενέργειας και υψηλής εκρηκτικότητας, αντίστοιχα), το 2007, από το Ισραήλ για τα αναβαθμισμένα M-60T. Τα πυρομαχικά κατασκευάστηκαν από την τουρκική ΜΚΕΚ με μεταφορά τεχνογνωσίας.

Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, το 2007, η Τουρκία προχώρησε στην προμήθεια 10.000 M-830A1, αλλά η είδηση δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα. Επίσης, τον Απρίλιο του 2018, ο Τουρκικός Στρατός προχώρησε στην εσπευσμένη προμήθεια 3.000 πυρομαχικών υψηλής εκρηκτικότητα από την MKEK (πιθανότατα ισραηλινά CL-3105). Η συγκεκριμένη προμήθεια έγινε προκειμένου να αποκατασταθεί το απόθεμα που καταναλώθηκε στην επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» στη Συρία. Οι παραδόσεις ολοκληρώθηκαν το 2018. Στα τέλη του 2016 η ΜΚΕΚ ανακοίνωσε την πρόθεση της να αναπτύξει, με ίδια μέσα, ένα πυρομαχικό υψηλής εκρηκτικότητας. Τον Δεκέμβριο του 2018 το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων «Anadolu» δημοσίευσε την είδηση ότι ο Τουρκικός Στρατός πρόκειται να παραλάβει, εντός του 2019, τα πρώτα πυρομαχικά αρμάτων μάχης των 120 χιλιοστών τουρκικής σχεδίασης και ανάπτυξης, έναντι συνολικής παραγγελίας 8.000 πυρομαχικών.

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα και λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε Leopard-2 έχει αναχορηγία 42 πυρομαχικών προκύπτει ότι το διαθέσιμο απόθεμα πυρομαχικών καλύπτει οριακά τις ανάγκες των 353 Leopard-2 του ΕΣ, τα οποία έχουν ελάχιστη απαίτηση 14.826 πυρομαχικών (ένας φόρτος μάχης). Με άλλα λόγια το διαθέσιμο απόθεμα του ΕΣ δεν είναι επαρκές. Γι’ αυτό και αποφασίστηκε η συμπαραγωγή 30.360 πυρομαχικών. Σύμφωνα με τα Νατοϊκά πρότυπα, το ελάχιστο απόθεμα (οριακό) πυρομαχικών είναι οι τρείς (3) φόρτοι, δηλαδή, στη δική μας περίπτωση 126 πυρομαχικά ανά άρμα μάχης ή 44.478 πυρομαχικά στο σύνολο. Και μιλάμε για πυρομαχικά μάχης, όχι εκπαιδευτικά. Συνεπώς οι ανάγκες του ΕΣ σε πυρομαχικά αρμάτων μάχης των 120 χιλιοστών είναι υπαρκτές. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, τα σύγχρονα πυρομαχικά θα ολοκληρώσουν, με τον καλύτερο τρόπο, τα 170 πολύτιμα Leopard-2HEL, αλλά και των εξίσου πολύτιμων Leopard-2A4.

Τα πυρομαχικά αρμάτων μάχης ταξινομούνται ανάλογα με τον τρόπο χρήσης τους (μάχης ή εκπαίδευσης) και την φύση της ενέργειας τους (κινητικής ενέργειας, υψηλής εκρηκτικότητας, θραυσμάτων κατά προσωπικού και λευκού φωσφόρου για τη δημιουργία προπετάσματος καπνού). Το παρόν άρθρο περιορίζεται στην παρουσίαση των πυρομαχικών μάχης και όχι των εκπαιδευτικών. Γενικά, ένα πυρομαχικό άρματος μάχης αποτελείται από το βλήμα, δηλαδή το τμήμα του πυρομαχικού που βάλλεται και τον κάλυκα, που περιέχει το προωθητικό γέμισμα και το καψύλλιο (το καψύλλιο ενεργοποιεί την καύση του προωθητικού γεμίσματος, ενώ το προωθητικό γέμισμα είναι η ύλη που καίγεται παράγοντας αέρια, με μεγάλη πίεση, τα οποία αναγκάζουν το βλήμα να αποχωρισθεί από τον κάλυκα και να εξέλθει της κάννης). Στο βλήμα ενσωματώνεται και ο πυροσωλήνας, που είναι το τμήμα που προκαλεί την εκτόνωση της εκρηκτικής ύλης σε καθορισμένο χρόνο ή κατά την επαφή με το στόχο (αυτή η λειτουργία δεν υπάρχει στα πυρομαχικά κινητικής ενέργειας).

Τα πυρομαχικά κινητικής ενέργειας (APFSDS-T : Armour Piercing Fin Stabilized Discarding Sabot-Tracer) δρουν μέσω της δύναμης της πρόσκρουσης στον στόχο με βάση την κινητική τους ενέργεια. Αποτελούνται από το βλήμα και από το κέλυφος, το οποίο αποχωρίζεται από το βλήμα μετά την έξοδο του από την κάννη. Τα πτερύγια σταθεροποιούν το βλήμα κατά την πτήση. Το βλήμα, με πολύ μεγάλη ταχύτητα, προσκρούει στο στόχο και, μέσω της κινητικής ενέργειας, επιτυγχάνει τη διάτρηση της θωράκισης. Η αποτελεσματικότητα των πυρομαχικών κινητικής ενέργειας είναι συνάρτηση της γωνίας πρόσκρουσης, η οποία καθορίζει τη διαδρομή που πρέπει να διανυθεί το βλήμα εντός της θωράκισης. Από γωνία 90° η διαδρομή αυτή αντιστοιχεί στο πάχος της θωράκισης. Όσο μικρότερη είναι η γωνία πρόσκρουσης, τόσο μεγαλύτερη είναι και διαδρομή που θα πρέπει να διανύσει το βλήμα. Με γωνία πρόσκρουσης τις 45° το βλήμα πρέπει να διανύσει απόσταση 1,5 φορά το πάχος της θωράκισης, ενώ με γωνία πρόσκρουσης 30° το βλήμα πρέπει να διανύσει απόσταση διπλάσια του πάχους της θωράκισης (εν συντομία, όσο μικρότερη είναι η γωνία πρόσκρουσης τόσο μειώνεται η αποτελεσματικότητα του βλήματος).

Τα πυρομαχικά υψηλής εκρηκτικότητας (ΗΕΑΤ : High-Explosive Anti-Tank) δρουν μέσω της εκρηκτικής τους δύναμης και των θραυσμάτων. Τα πυρομαχικά υψηλής εκρηκτικότητας αποτελούνται από ένα κοίλο γέμισμα, εντός του οποίου βρίσκεται η εκρηκτική ύλη. Η εκρηκτική ύλη πυροδοτείται κατά την επαφή του βλήματος με το στόχο και έτσι δημιουργείται ένα «ρεύμα» αερίων, που κινούνται με μεγάλη ταχύτητα, επιτυγχάνοντας έτσι τη διάτρηση. Αυτό το «ρεύμα» αερίων δεν είναι τίποτα άλλο από τα αέρια που παράγει η καύση της εκρηκτικής ύλης. Εκτός της μεγάλης ταχύτητα τα αέρια καταγράφουν και πολύ υψηλή θερμοκρασία. Η ισχυρή πίεση και θερμότητα που εφαρμόζουν στη θωράκιση επιφέρει τελικά τη διάτρηση της. Κατά τη διάτρηση καταναλώνεται το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας, αλλά τα υπολείμματα του «ρεύματος» αερίων, μαζί με θραύσματα της θωράκισης, εισέρχονται στο εσωτερικό του άρματος μάχης και δρουν καταστροφικά. Η αποτελεσματικότητα των πυρομαχικών υψηλής εκρηκτικότητας εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από τον τύπο της θωράκισης. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι λόγω της χαμηλής αρχικής τους ταχύτητας, τα πυρομαχικά υψηλής εκρηκτικότητας δεν είναι τόσο ακριβή όσο τα κινητικής, ιδιαίτερα σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 2 χιλιομέτρων.

Σήμερα, οι μεγαλύτερες εταιρίες που παράγουν πυρομαχικά αρμάτων μάχης των 120 χιλιοστών στον κόσμο είναι η αμερικανική Northrop Grumman Innovation Systems (πρόκειται για την Orbital ATK, η οποία εξαγοράστηκε από τη Northrop Grumman, τον Ιούνιο του 2018. Η Orbital ATK δημιουργήθηκε τον Φεβρουάριο του 2015 μέσω της συγχώνευσης των εταιριών Orbital Sciences Corporation και Alliant Techsystems), η ισραηλινή Elbit (μέσω της IMI, την οποία εξαγόρασε το Νοέμβριο του 2018) και η γερμανική Rheinmetall. Άλλες εταιρίες που παράγουν πυρομαχικά αρμάτων μάχης των 120 χιλιοστών είναι η νορβηγική Nammo και η γαλλική Nexter.

Στην κατηγορία των πυρομαχικών υψηλής εκρηκτικότητας η Northrop Grumman διαθέτει το πυρομαχικό M-830A1 HEAT-MP-T (High-Explosive Anti-Tank Multi-Purpose Tracer), το οποίο αποτελεί βελτιωμένη έκδοση του M-830 με 20% αυξημένη καταστροφικότητα, προς σταθερούς στόχους, και 30% αυξημένη καταστροφικότητα, προς ελαφρά θωρακισμένους στόχους. Το M-830A1 ζυγίζει 22,3 κιλά, εκ των οποίων τα 11,4 κιλά είναι το βάρος της διατρητικής κεφαλής. Επιτυγχάνει ταχύτητα εξόδου από την κάννη 1.400 μέτρων το δευτερόλεπτο και έχει μέγιστο βεληνεκές 4 χιλιόμετρα. Εκδόσεις του M-830A1 είναι το πυρομαχικό M-908 HE-OR-T (High-Explosive Obstacle Reduction Tracer), το οποίο αναπτύχθηκε για να καταστρέφει αντιαρματικά εμπόδια, ενώ έχει δοκιμαστεί και κατά ελικοπτέρων και το πυρομαχικό κατά προσωπικού M-1028 Canister, το οποίο αναπτύχθηκε το 2005 και ενσωματώνει πολεμική κεφαλή θραυσμάτων.

Τα παραπάνω πυρομαχικά θα αντικατασταθούν από τα υπό ανάπτυξη πυρομαχικά AMP (Advanced Multi-Purpose). Το σχετικό πρόγραμμα απέσπασε η Orbital ATK τον Ιανουάριο του 2017. Στόχος του προγράμματος AMP είναι η ανάπτυξη ενός πυρομαχικού, πραγματικά πολλαπλού ρόλου, το οποίο θα αντικαταστήσει τα M-830 και M-908. Το AMP αναπτύσσεται για τα M-1A2C/D Abrams και αναμένεται να ενταχθεί σε υπηρεσία στις αρχές της δεκαετίας του 2020. Θα είναι φονικότερο, ταχύτερο, ελαφρύτερο, άρα πιο αποτελεσματικό. Η αντικατάσταση τριών (3) τύπων πυρομαχικών από ένα (1) θα επιφέρει και οικονομίες κλίμακας, σε κόστος παραγωγής και χρήσης, ενώ θα απλοποιήσει τις διαδικασίες ανεφοδιασμού και θα μειώσει το φόρτο εργασίας των πληρωμάτων, τα οποία πλέον δεν θα έχουν να επιλέξουν το μείγμα φόρτου που θα μεταφέρουν, αφού θα έχουν στη διάθεση τους ένα (1) πυρομαχικό πολλαπλούς ρόλου.

Στην κατηγορία των πυρομαχικών κινητικής ενέργειας η Northrop Grumman διαθέτει το βλήμα απεμπουτισμένου ουρανίου M-829A4 APFSDS-T (Armour Piercing Fin Stabilized Discarding Sabot-Tracer), που αποτελεί εξέλιξη και βελτιωμένη έκδοση του M-829A3. Εκτός από βελτιωμένη πολεμική κεφαλή το M-829A4 ενσωματώνει βελτιώσεις και στη σχεδίαση του για καλύτερες πτητικές επιδόσεις και ασφαλέστερη χρήση. Επίσης ενσωματώνει βελτιωμένο συγκρότημα πρόωσης που δεν επηρεάζεται από τις μεταβολές της θερμοκρασίας. Η διατρητική του ικανότητα είναι 880 χιλιοστά θωράκισης RHA (Rolled Homogeneous Armor) με βολή από τα 4 χιλιόμετρα.

Ωστόσο, η σημαντικότερη καινοτομία του πυρομαχικού είναι η ικανότητα του να εξουδετερώνει τη δράση των ενεργητικών συστημάτων αυτοπροστασίας και των θωρακίσεων ERA. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της χρήσης προ-θραυματοποιημένης πολεμικής κεφαλής η οποία θραυματίζεται, σε πολλά κομμάτια, λίγο πριν από την προσβολή της θωράκισης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργεί περιβάλλον κορεσμού στο ενεργητικό σύστημα αυτοπροστασίας ή να ενεργοποιεί τη θωράκιση ERA πριν την κύρια προσβολή. Τα πρώτα θραύσματα είναι αυτά που «θυσιάζονται», ενώ τα επερχόμενα επιτυγχάνουν τη διάτρηση του άρματος.

Στην ίδια κατηγορία η General Dynamics, σε συνεργασία με τη Northrop Grumman, έχει αναπτύξει το πυρομαχικό KEW–A2, το οποίο προσφέρεται ως εναλλακτικό του M-829A3 (το KEW-A2 δεν είναι πυρομαχικό απεμπλουτισμένου ουρανίου), οικονομικότερο και ελαφρύτερο. Σε σχέση με το M-829A3 το KEW-A2, συνδυάζει καινοτομίες στη σχεδίαση και στις κατασκευαστικές μεθόδους των βασικών συγκροτημάτων με στόχο την επαύξηση της επιχειρησιακής του απόδοσης και στη μείωση του κόστους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο απορριπτόμενος φορέας (Sabot) ο οποίος είναι κατασκευασμένος από ανθρακονήματα και επιτυγχάνει τη μείωση της παρασιτικής μάζας (parasitic mass) με αποτέλεσμα την αύξηση της μέγιστης ταχύτητας εξόδου από την κάννη. Έτσι επιτυγχάνει μεγαλύτερη τελική κινητική ενέργεια επί του στόχου, άρα και μεγαλύτερη διατρητική ικανότητα.

Στον τομέα των πυρομαχικών HEAT η Elbit διαθέτει το πυρομαχικό M-339 HEAT-MP-T, το οποίο αποτελεί εξέλιξη του Μ-325. Το M-339 είναι ένα πυρομαχικό πολλαπλού ρόλου για την προσβολή στόχων ελαφριάς ή βαριάς θωράκισης. Επίσης χρησιμοποιείται και για την προσβολή προσωπικού, η εξουδετέρωση των οποίων επιτυγχάνεται όχι με άμεση βολή, αλλά μέσω θραυσμάτων που παράγονται από την έκρηξη του βλήματος. Το βλήμα, κατά τη διάρκεια της εξόδου του από την κάννη, επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα της τάξεως των 900 μέτρων το δευτερόλεπτο (από κάννη κατηγορίας L44), ενώ το μέγιστο βεληνεκές του είναι 5 χιλιόμετρα. Το βάρος του είναι 27 κιλά, εκ των οποίων τα 2,3 κιλά είναι το βάρος της εκρηκτικής ύλης CLX-663 (το M-325 ενσωματώνει 1,8 κιλά εκρηκτικής ύλης Composition B). Έκδοση του M-339 είναι και το μη-θανατηφόρο βλήμα M-337 STUN για χρήση σε χαμηλής έντασης εμπλοκές. Το πυρομαχικό είναι κρότου-λάμψης, ενώ δημιουργεί και ισχυρό ωστικό κύμα. Ζυγίζει 13,5 κιλά.

Στον τομέα των πυρομαχικών κινητικής ενέργειας η Elbit έχει αναπτύξει το M-338 APFSDS-T, το οποίο αποτελεί εξέλιξη του M-322 (ισραηλινή έκδοση του DM-43A1 της Rheinmetall). Το M-338 είναι πυρομαχικό υψηλής ταχύτητας (1.680 μέτρα το δευτερόλεπτο μέγιστη ταχύτητα εξόδου από την κάννη), ευθείας τροχιάς, βάρους 21 κιλών. Από το Ισραήλ και την ΙΑΙ (Israel Aerospace Industries) έρχεται και το βλήμα LAHAT (Laser Homing Attack Missile), το οποίο μπορεί να βληθεί από πυροβόλα των 120 χιλιοστών. Το LAHAT είναι διαμετρήματος 104,5 χιλιοστών και για να βληθεί από πυροβόλα αρμάτων μάχης τοποθετείται σε κέλυφος διαμετρήματος 105 ή 120 χιλιοστών αντίστοιχα. Το δραστικό του βεληνεκές είναι 8 χιλιόμετρα, ενώ η καθοδήγησή του επιτυγχάνεται είτε άμεσα, από το ΣΕΠ του άρματος, είτε έμμεσα, μετά από κατάδειξη του στόχου από άλλη πλατφόρμα (UAV, φορητό σύστημα κατάδειξης στόχων). Το βάρος του LAHAT είναι 15 κιλά, ενώ, σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία, η πιθανότητα κυκλικού σφάλματος (CEP : Circular Error Probability) προσδιορίζεται στα 0,7 μέτρα στο μέγιστο βεληνεκές. Ενσωματώνει διπλή πολεμική κεφαλή σε κάθετη διάταξη (Tanden) και έχει τη δυνατότητα διάτρησης 800 χιλιοστών θωράκισης τύπου RHA.

Στην κατηγορία πυρομαχικών ΗΕΑΤ η Rheinmetall διαθέτει τα DM-11 και RH-31, τα οποία παρουσίασε το Φεβρουάριο του 2015. Το DM-11 (Mk.324 σε αμερικανική υπηρεσία), είναι πυρομαχικό μέγιστου βεληνεκούς άνω των 5 χιλιομέτρων, ενώ έχει τις ιδιότητες του προγραμματισμού του χρόνου και του σημείου πυροδότησης και της πυροδότησης στον αέρα (AirBurst). Η ικανότητα AirBurst καθιστά το DM-11 αποτελεσματικό κατά μια σειρά κρίσιμων στόχων όπως είναι τα ελαφρά οχήματα-φορείς όπλων, οι θέσεις φορητών αντιαρματικών όπλων και οι οχυρώσεων. Το RH-31 HE SQ (High Explosive Super Quick) είναι μια οικονομικότερη έκδοση του DM-11 με δυνατότητα πυροδότησης μόνο κατά την επαφή με τον στόχο, δηλαδή δεν έχει την ικανότητα προγραμματισμού ή AirBurst. Αμφότερα τα πυρομαχικά επιτυγχάνουν μέγιστο βεληνεκές περί τα 5 χιλιόμετρα.

Στην κατηγορία πυρομαχικών κινητικής ενέργειας η Rheinmetall διαθέτει το DM-63, το οποίο αποτελεί εξέλιξη του DM-53A1. Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο (2) πυρομαχικών είναι το σύστημα πρόωσης. Το DM-63 χρησιμοποιεί το σύστημα TIPS (Temperature Independent Propulsion System), δηλαδή ένα σύστημα πρόωσης ανεξάρτητο της θερμοκρασίας. Η σχεδίαση του DM-63 δεν βασίστηκε στη φιλοσοφία μιας απλής βελτίωσης των επιχειρησιακών χαρακτηριστικών του DM-53, αλλά επικεντρώθηκε στη μείωση του ποσοστού διαρροής ενέργειας κατά τη φάση της πυροδότησης. Για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα, υιοθετήθηκε ένα βελτιωμένο περίβλημα κατασκευασμένο από πιο αξιόπιστα υλικά. Στη διάρκεια δοκιμών, το DM-63 πέτυχε ταχύτητα εξόδου από την κάννη πυροβόλου L-44 της τάξεως των 1.670 μέτρων το δευτερόλεπτο, ενώ από την κάννη πυροβόλου L-55 η ταχύτητα εξόδου του βλήματος αυξήθηκε στα 1.750 μέτρα το δευτερόλεπτο. Το μέγιστο βεληνεκές είναι της τάξεως των 5-6 χιλιομέτρων.

Η Rheinmetall έχει αναπτύξει και τα πυρομαχικά PELE (Penetrator-Enhanced Lateral Effect), τα οποία δεν ενσωματώνουν ούτε πυροκροτητή, ούτε εκρηκτική ύλη και προορίζονται για χρήση κυρίως κατά ελαφρά θωρακισμένων στόχων, αλλά όχι μόνο. Η απουσία πυροκροτητή και εκρηκτικής ύλης σημαίνουν επίσης μικρότερο κόστος, αλλά και περισσότερη ασφάλεια για το πλήρωμα. Η χρήση του βασίζεται στη σύνθεση δύο (2) υλικών διαφορετικής πυκνότητας, συνθήκη η οποία οδηγεί στη διάλυση του πυρομαχικού κατά την πρόσκρουση. Το υλικό υψηλής πυκνότητας είναι ατσάλι ή βολφράμιο και είναι τοποθετημένο εξωτερικά (κέλυφος), ενώ το υλικό χαμηλής πυκνότητας είναι αλουμίνιο η πλαστικό και βρίσκεται στο εσωτερικό του πυρομαχικού. Όταν το πυρομαχικό έρθει σε επαφή με το στόχο το υλικό με τη μικρότερη πυκνότητα συμπιέζεται σε υπερθετικό βαθμό με αποτέλεσμα να προκαλεί τη θραυσματοποίηση του πυρομαχικού. Τα θραύσματα, μέσω της κινητικής ενέργειας, καταστρέφουν το στόχο. Η διαφορά είναι ότι η διασπορά των θραυσμάτων PELE είναι ελάχιστη, με αποτέλεσμα να λειτουργούν και να ενεργούν σχεδόν σαν μια ενιαία πολεμική κεφαλή.

H νορβηγική Nammo έχει αναπτύξει μια οικογένεια πυρομαχικών των 120 χιλιοστών: Το IM HE–T (Insensitive Munition High Explosive-Tracer), το οποίο χρησιμοποιεί ο Νορβηγικός Στρατός στα Leopard-2 που διαθέτει, το KE–TP (Kinetic Energy Target Practice) και το IM Canister (Insensitive Munition) για χρήση κατά προσωπικού. Τέλος, η γαλλική Nexter έχει και αυτή αναπτύξει τη δική της σειρά πυρομαχικών κινητικής ενέργειας και υψηλής εκρηκτικότητας για τα Leclerc, αλλά και άλλα άρματα με πυροβόλο των 120 χιλιοστών. Το μέγιστο βεληνεκές των γαλλικών πυρομαχικών είναι της τάξεως των 4 χιλιομέτρων.