Ο ηλεκτρονικός πόλεμος αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο στις σύγχρονες αεροπορικές επιχειρήσεις. Η Π.Α με εξαίρεση τα συστήματα αυτοπροστασίας των αεροσκαφών όπου και εκεί παρουσιάζονται σοβαρές ελλείψεις και αδυναμίες δεν έχει επενδύσει σε έξυπνες λύσεις χαμηλού κόστους αλλά συνάμα υψηλής απόδοσης όπως είναι τα ατρακτίδια ηλεκτρονικού πολέμου για τα αεροσκάφη. Η έλευση των τουρκικών συστοιχιών S-400 ανοίγει νέα δεδομένα στις αποστολές καταστολής εχθρικής αεράμυνας. Η Τουρκική Αεροπορία έχει ενισχύσει σημαντικά τις ικανότητες δράσης στον ηλεκτρονικό πόλεμο. Υπενθυμίζεται το σχετικό πρόγραμμα με την ονομασία Αεροπορική Πλατφόρμας Ικανότητος Ηλεκτρονικής Υποστηρίξεως & Ηλεκτρονικής Επιθέσεως εξ Αποστάσεως (HAVASOJ). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 4 αεροσκάφη Global 6000 της Bombardier, ειδικά τροποποιημένα με εξοπλισμό αποστολής Ηλεκτρονικού Πολέμου (EW) τα οποία διαθέτουν παρεμβολείς (jamming) εναντίον δικτύου ραντάρ αεράμυνας.

Καθίσταται έτσι σαφές πως η ανάγκη για τη προμήθεια συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου γίνεται ακόμα πιεστικότερη. Στο παρόν άρθρο εξετάζουμε τις λύσεις που αφορούν ατρακτίδια ηλεκτρονικού πολέμου για τον στόλο των αεροσκαφών F-16. Για τον ηλεκτρονικό πόλεμο είχαμε κάνει σχετικό αφιέρωμα με τίτλο: Ηλεκτρονικός Πόλεμος: Οι λόγοι της μεγάλης επιχειρησιακής του αξίας (Μέρος Α) το οποίο και δημοσιεύσαμε όταν είχαμε ανοίξει τη παρούσα ιστοσελίδα τον Οκτώβριο του 2017.

Παρεμβολείς ραντάρ  – Οι βασικές αρχές λειτουργίας

Οι παρεμβολείς (Jammers), χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Τους παρεμβολείς θορύβου και τους παρεμβολείς παραπλάνησης. Και στις δύο αυτές κατηγορίες, τα δύο είδη αν θέλετε, τα συστήματα παρεμβολής περιλαμβάνουν δέκτη (receiver)ο οποίος λαμβάνει τα σήματα (την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία) που εκπέμπεται από τα ραντάρ, επεξεργαστή (processor) για την ανάλυση των σημάτων αυτών και την κατηγοριοποίηση των απειλών (αντιλαμβάνεται ποια είναι τα σήματα εγκλωβισμού) και έναν πομπό (tunable transmitter)ο οποίος μπορεί να εκπέμψει σε συγκεκριμένα φάσματα (εύρος) συχνοτήτων.

Οι παρεμβολείς θορύβου εκπέμπουν σήματα υπό μορφή ηλεκτρικού θορύβου όταν δέχονται ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από ραντάρ, δημιουργώντας έτσι «επιστροφές» που επικαλύπτουν αυτές των ραντάρ, εξαφανίζοντας το αεροσκάφος-φορέα από τις οθόνες των ελεγκτών αεράμυνας. Όταν το αεροσκάφος-φορέας (του παρεμβολέα), πετά κοντά στο ραντάρ της εχθρικής αεράμυνας, απαιτείται ο παρεμβολέας να στέλνει προς αυτό σήματα θορύβου με πολύ μεγαλύτερη ισχύ.

H ανωτερότητα του στόλου των αεροσκαφών Mirage ακόμα και των 2000 EGM/BGM απέναντι στο σύνολο των F-16 με εξαίρεση τα 52+ Adv είναι δεδομένη. Φυσικά δεν τίθεται θέμα σύγκρισης με το κορυφαίο ICMS MK3 που ήταν ικανό να αντιμετωπίσει μέχρι και τους Ισραηλινούς στον ΗΝΙΟΧΟ.

Αυτό συμβαίνει γιατί η κανονική επιστροφή του ραντάρ σε μικρές αποστάσεις, είναι πιο ισχυρή φυσικά από ότι σε μεγάλες… Έτσι ο ελεγκτής μπορεί να αντιληφθεί την παρεμβολή, οπότε αλλάζει τη συχνότητα εκπομπής του συστήματός του (ραντάρ) για να την αποφύγει. Και αυτή με τη σειρά της είναι μία από τις βασικές τεχνικές λειτουργίας των συστημάτων ηλεκτρονικών αντί-αντιμέτρων Εlectronic Counter-Counter Measures).

Οι παρεμβολείς παραπλάνησης δεν αποκρύπτουν την παρουσία του αεροσκάφους-φορέα αλλά δημιουργώντας επιστροφές σημάτων, παρόμοιες με αυτές του ραντάρ, εμφανίζουν στις οθόνες των ελεγκτών πολλούς ψευδοστόχους, φτάνοντας τους υπολογιστές επεξεργασίας σημάτων σε κατάσταση κορεσμού! Οι παρεμβολείς παραπλάνησης χωρίζονται με τη σειρά τους σε δύο κατηγορίες.

Η έλευση των Τουρκικών S-400 ακόμα και χωρίς τα βλήματα των 400 Km δημιουργεί νέα δεδομένα στις αποστολές SEAD/ DEAD για τη Π.Α. Τα ατρακτίδια ηλεκτρονικού πολέμου είναι απαραίτητες προσθήκες.

Στους παρεμβολείς δημιουργίας ψευδοστόχων και τους παρεμβολείς καταστροφής των σημάτων εγκλωβισμού (track brakers). Οι παρεμβολείς δημιουργίας ψευδοστόχων χρησιμοποιούνται κυρίως εναντίον συστημάτων ραντάρ με δυνατότητα λειτουργίας σε διαμόρφωση track while scan, προκειμένου να δημιουργήσουν γύρω από το αεροσκάφος-φορέα, ψεύτικους σχηματισμούς δεκάδων αεροσκαφών…

Οι παρεμβολείς καταστροφής των σημάτων εγκλωβισμού, δημιουργούν σήματα εγκλωβισμού μεγαλύτερης ισχύος από τα πραγματικά, προκειμένου να τα καλύψουν ως επιστροφές και να δώσουν έτσι τη λάθος εικόνα για την θέση, την ταχύτητα και το ύψος του αεροσκάφους-φορέα στα ραντάρ εγκλωβισμού, «σπάζοντας» τελικά τον εγκλωβισμό του πραγματικού στόχου. Αποτέλεσμα είναι η εσφαλμένη καθοδήγηση των ΑΑ πυραύλων και πυροβόλων.

Η σημερινή κατάσταση

Εν έτει 2019 οι μοναδικές αεροπορικές πλατφόρμες που φέρουν σύγχρονα συστήματα αυτοπροστασίας είναι τα Mirage 2000-5 Mk2 και τα F-16 Block 52+ Advanced. Είναι γεγονός ότι τα F-16C/D Block 52+ Adv. παραδόθηκαν με το σύστημα ASPIS II πλήρως εγκατεστημένο και λειτουργικό. Οι δοκιμές του ξεκίνησαν σχεδόν αμέσως μετά την παράδοση των πρώτων αεροσκαφών και πολύ σύντομα το ASPIS II κηρύχτηκε επιχειρησιακό στην 335 Μοίρα. Οι επιδόσεις του είναι κορυφαίες και η απόδοσή του πολύ καλύτερη του αναμενόμενου. Ιπτάμενοι της 335 Μοίρας αναφέρουν ότι σε όλα τα σενάρια που εκτελέστηκαν στον αέρα, με την συμμετοχή αεροσκαφών του ίδιου τύπου (F-16 Block 52+ Adv. εναντίον F-16 Block 52+ Adv) ή και με την συμμετοχή άλλων τύπων (Mirage 2000-5Mk.2, F-4E AUP, Block 52+) σε όλες τις διασταυρώσεις τα Block 52+ Adv παρέμεναν κυριολεκτικά αθέατα, ακόμη και σε σενάρια που κάλυπταν αποστάσεις μεγαλύτερες των 20-25 μιλίων. Δεν μιλάμε για απλό «θόρυβο» ή «σπάσιμο» του εγκλωβισμού, αλλά για μαχητικά που ήταν σαν να μην υπάρχουν… Ενδεικτικό των δυνατοτήτων του συστήματος είναι το γεγονός ότι ακόμη και σε Stand By Μode εμποδίζει τον εγκλωβισμό από μικρές αποστάσεις. Οι ιπτάμενοι της 335 Μοίρας στην απογείωση αποπειράθηκαν επανηλλειμένα να λοκάρουν τα προπορευόμενα Block 52+ Adv. που είχαν το ASPIS II σε STAND BY λειτουργία, χωρίς ποτέ να τα καταφέρουν!

Μόνον τα F-16 Block 52+ Adv φέρουν σύγχρονο και ολοκληρωμένο σύστημα αυτοπροστασίας. Αντίθετα τα αεροσκάφη Block 52+ δεν φέρουν πλήρες λειτουργικό σύστημα.

Αντίθετα αυτό δεν έγινε στα αεροσκάφη Block 52+. Για αυτό και Πολεμική Αεροπορία ουδέποτε αποδέχθηκε την παραλαβή του συστήματος, λόγω προβλημάτων διασύνδεσης-διαλειτουργικότητας με τα συστήματα του συγκεκριμένου τύπου τα οποία ποτέ –παρά το πέρασμα τόσων ετών- δεν αποκαταστάθηκαν από την Raytheon. Στη Red Flag που συμμετείχε η 343 Μοίρα το 2008, τα αεροσκάφη ήταν εξοπλισμένα με ASPIS I. Η σύμβαση για το ASPIS II υπογράφθηκε τον Απρίλιο του 2003 για την προμήθεια 60 ολοκληρωμένων συστημάτων ASPIS II (παρεμβολέας AN/ALQ-187H, RWR τύπου AN/ALR-93(V) και εκτοξευτές αναλωσίμων ΑΝ/ALE-47), που θα εξόπλιζαν τα Block 52+, 29 παρεμβολέων AN/ALQ-187H με ενσωματωμένη ψηφιακή μονάδα καταγραφής και αποθήκευσης συχνοτήτων (DRFM-Digital Radio Frequency Memory) και την αναβάθμιση των αναλογικών παρεμβολέων του ίδιου τύπου που ήδη είχαν εγκατασταθεί στα Βlock 30 και -50.

Η Ισραηλινή αεροπορία με μεγάλη εμπειρία σε αποστολές αέρος – εδάφους αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση στα θέματα ατρακτιδίων παρεμβολών και ηλεκτρονικού πολέμου.

Τέλος, τα Block 30 και 50 φέρουν το ASPIS I. Η πρώτη αυτή σύμβαση για την προμήθεια του ASPIS I κάλυψε το στόλο των F-16C/D Block 30 και -50 από πλευράς εξοπλισμού με RWR και εκτοξευτών αναλωσίμων (AN/ALE-47). Όχι όμως και από πλευράς παρεμβολέων οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σε ορισμένα μόνο αεροσκάφη. Το F-16C Block 50 (045) που παρέμεινε στις ΗΠΑ για την ολοκλήρωση της ενσωμάτωσης, των πτητικών δοκιμών και της πιστοποίησης του ASPIS I, δεν παραδόθηκε καθώς χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια για την πιστοποίηση των συστημάτων που θα έφεραν τα F-16C/D Block 52+ παραγωγής. Η σύμβαση για την προμήθεια των οποίων (50 αρχικά με προαίρεση για 10 ακόμα) υπογράφηκε το Μάρτιο του 2000.

Για το Mirage 2000-5 Mk3 σας τα έχουμε επισημάνει πολλές φορές. Έχει το καλύτερο σύστημα αυτοπροστασίας από κάθε άλλο αεροσκάφος στη Π.Α. Είναι κάτι που όλοι ανεξαιρέτως οι ιπτάμενοι των ελληνικών F-16 παραδέχονται. Ακόμα και όταν πριν από πολλά χρόνια τα ελληνικά Mirage 2000EG δεν είχαν ακόμα εξοπλιστεί με τους μέσης ακτίνας R-530D, στα dissimilar “τύφλωναν” τα ραντάρ των F-16 μέχρι να πάρουν οπτική επαφή και να εξαπολύσουν εικονικά Magic II! Ακόμα και σήμερα το σύνολο των Ελλήνων ιπτάμενων μαχητικών διαβεβαιώνει ότι το RWR του παλιού ICMS 2000Mk.1 είναι καλύτερο από αυτό του ASPIS II… Για το νεότερο ICMS 2000Mk.3 ούτε λόγος να γίνεται! Απλά ΔΕΝ ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΑΙ με οτιδήποτε άλλο υπάρχει στο ελληνικό -και μάλλον και στο τουρκικό- οπλοστάσιο.

Τα 4 αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου της Τουρκικής Αεροπορίας είναι μια πολύ σημαντική και υπολογίσιμη απειλή για το Ελληνικό ΣΑΕ.

Και κάτι ακόμα για τα παλαιότερα Mirage. Ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα της μεγάλης διαφοροποίησης που επέφερε η ευρεία χρήση συστημάτων Η/Π σε δόγματα και επιχειρησιακές τακτικές, είναι το ICMS 2000Mk.1 των Mirage 2000EG/BG. Η εγκατάσταση του συστήματος αυτού στα μαχητικά του τύπου από το 1996 και μετά, τα κατέστησε ιδιαίτερα δύσκολους αντιπάλους για τα F-16C/D Block 30, παρά το γεγονός ότι το ραντάρ APG-68 των τελευταίων, ήταν κατά πολύ ανώτερο σε όλες τις λειτουργικές του διαμορφώσεις σε σχέση με το γαλλικό RDM-3 της Thomson-CSF τότε. Σύμφωνα με μαρτυρίες πολλών ιπτάμενων της Πολεμικής Αεροπορίας που υπηρέτησαν στις Moίρες των Block 30 και -50, ήταν σχεδόν αδύνατος ο εγκλωβισμός και η βολή πυραύλου BVR εναντίον Mirage 2000EG/BG με το ICMS 2000 σε κανονική λειτουργία!

Κατά τη διάρκεια της άσκησης «Δούρειος Ίππος» με έμφαση στη χρήση συστημάτων και την ανάπτυξη και εφαρμογή νέων τακτικών Η/Π, η οποία αρχικά περιλάμβανε τη συμμετοχή μόνο δυνάμεων της Πολεμικής Αεροπορίας για να πάρει πολύ σύντομα καθαρά διακλαδικό χαρακτήρα, πολλοί ήταν οι ιπτάμενοι που σε διαφορετικούς χρόνους μας επιβεβαίωσαν ότι ακόμα και όταν τα Mirage 2000EG ήταν εγκλωβισμένα, με την ενεργοποίηση του ICMS 2000 ο εγκλωβισμός «έσπαγε» άμεσα και στις οθόνες τους έβλεπαν ξαφνικά δεκάδες ψευδοστόχους που δεν μπορούσαν να διαχωρίσουν…

Οι τελευταίες εξελίξεις στο ζήτημα του εκσυγχρονισμού του στόλου των ελληνικών F-16 είναι άκρως ανησυχητικές. Στη σύμβαση για τον εκσυγχρονισμό των 84 αεροσκαφών δεν έχει προβλεφθεί δυστυχώς η ολοκλήρωση τους ASPIS II. Κατά συνέπεια η Π.Α κινδυνεύει να μείνει εκ νέου με εκσυγχρονισμένα αεροσκάφη δίχως όμως ολοκληρωμένο και λειτουργικό σύστημα αυτοπροστασίας. Εκτός αυτού θα απαιτηθούν επιπρόσθετα κονδύλια και επιπλέον χρόνος ώστε να βρεθεί λύση. Για το θέμα του εκσυγχρονισμού των F-16 θα επανέλθουμε με νεότερη ανάρτηση μας, μιας και το συγκεκριμένο θέμα παρουσιάζει πολυδιάστατες άγνωστες πτυχές και το κυριότερο: κρυφά κόστη και καθυστερήσεις. Είναι σίγουρο πως το κόστος του προγράμματος θα αυξηθεί σημαντικά. Είναι τραγικό λάθος η ελληνική πλευρά να μην έχει απαιτήσει από τις ΗΠΑ την εγκατάσταση του ήδη πληρωμένου ASPIS II στα F-16V. Σημειώνεται ότι τα αεροσκάφη της Ταϊβάν έχουν εφοδιαστεί με το σύστημα αυτοπροστασίας ALQ-213(V) της εταιρείας Terma. Eίναι αδιανόητο η Π.Α αεροσκάφη χωρίς σύστημα αυτοπροστασίας. Πρωταρχική απαίτηση της ελληνικής πλευράς είναι η ενσωμάτωση και ολοκλήρωση του ASPIS II στα νέα  F-16V και δευτερευόντως το ALQ-213(V). Γράφουμε δευτερευόντως γιατί το ASPIS II το έχουμε χρυσοπληρώσει και ως δεύτερη επιλογή το ALQ-213(V) γιατί έχει ήδη ολοκληρωθεί στα F-16V οπότε δεν απαιτεί ρίσκο και επιπλέον κόστη. Βάζουμε μια άνω τελεία και θα επανέλθουμε.

Στο παρόν άρθρο πραγματευόμαστε ατρακτίδια ηλεκτρονικού πολέμου. Έχουμε ως βασική μας αρχή ότι θα πρέπει οτιδήποτε πετάει και πλέει να είναι μια πλήρως ολοκληρωμένη πλατφόρμα ώστε να αξιοποιούμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό το υφιστάμενο υλικό. Τέτοιες έξυπνες προσθήκες με μεγάλο επιχειρησιακό όφελος και σχετικά μικρό κόστος είναι τα ατρακτίδια ηλεκτρονικού πολέμου. Όπως αντίστοιχα μεγάλο βάρος πρέπει να δώσουμε σε stand off όπλα και ατρακτίδια ναυτιλίας και στόχευσης.

Η Ισραηλινή σχολή σκέψης                                                                                        

Το Sky Shield της ισραηλινής Rafael είναι ένα ολοκληρωμένο ατρακτίδιο παρεμβολών, ικανό να παρεμβάλει εχθρικά ραντάρ, σε φίλιο ή περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί και ως σύστημα αντιμέτρων για τις φίλιες αεροπορικές δυνάμεις. Στην ουσία το SkyShield δημιουργεί έναν ασφαλή αεροδιάδρομο, μέσα από τον οποίο περνάν τα φίλια αεροσκάφη και επιχειρούν απρόσβλητα από τα εχθρικά συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου.

Το Sky Shield ενσωματώνει ψηφιακούς δέκτες οι οποίοι ανιχνεύουν πολλαπλές εκπομπές σημάτων με μεγάλη ακρίβεια εύρεσης κατεύθυνσης. Το σύστημα καλύπτει όλο το τόξο των 360ο συνεπώς μπορεί να προστατεύσει έναν ολόκληρο σχηματισμό. Σύμφωνα με την Rafael το Sky Shield λειτουργεί ως σύστημα καταστολής αεράμυνας για σύγχρονα αντιαεροπορικά συστήματα όπως το FN-16, το Igla-S, τα HQ-9/12/16, τα Pantsir, τα Buk, τα S-300 και τα S-400.

Τα ατρακτίδια παρεμβολών ELL-8212/22 της ισραηλινής IAI (Israel Aerospace Industries) αυξάνουν την επιβιωσιμότητα των μαχητικών αεροσκαφών, μέσω της καταστολής της απειλής εντοπισμού από τα εχθρικά ραντάρ. Η αεροδυναμική του σχεδίαση είναι τέτοια ώστε να παράγει τη μικρότερη δυνατή οπισθέλκουσα, ενώ μπορεί να ενσωματωθεί εύκολα στα ηλεκτρονικά συστήματα του αεροσκάφους. Ομοίως, είναι ανοιχτής αρχιτεκτονικής κάτι που επιτρέπει την εύκολη αναβάθμιση του.

Το ατρακτίδιο ELL-8251, επίσης της IAI είναι ένα προηγμένο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου, το οποίο χρησιμοποιείται στην καταστολή των εχθρικών ραντάρ επιτήρησης αέρος, καθώς και των ραντάρ διεύθυνσης και ελέγχου πυρών των αντιαεροπορικών συστημάτων. Ουσιαστικά το ELL-8251 είναι ένα ατρακτίδιο ηλεκτρονικής επίθεσης, το οποίο λειτουργεί αυτόματα, με την ελάχιστη δυνατή παρέμβαση του χειριστή. Εκτός από την έκδοση ατρακτιδίου, το ELL-8251 μπορεί να ενσωματωθεί και εσωτερικά σ’ ένα αεροσκάφος.

Η Αμερικανική προσέγγιση

Στις ΗΠΑ, η Raytheon έχει αναπτύξει τα συστήματα MALD (Miniature Air-Launched Decoy) και AN/ALE-50. To MALS είναι ένα χαμηλού κόστους, προγραμματιζόμενο αντίμετρο, το οποίο αντιγράφει και προβάλει, με ακρίβεια, το προφίλ και το ίχνος ραντάρ του φίλιου αεροσκάφους στα εχθρικά ραντάρ. Στην πράξη, αριθμός MALD, ίδιος με τον αριθμό των αεροσκαφών του σχηματισμού εκτοξεύονται προς την κατεύθυνση των εχθρικών συστημάτων αεράμυνας, τα οποία τα εκλαμβάνουν ως πραγματική απειλή, ενώ η πραγματική απειλή εκτελεί, με μεγαλύτερη ασφάλεια την αποστολή της. Ζυγίζει 150 κιλά και έχει μέγιστο βεληνεκές 925 χιλιόμετρα περίπου. Στην έκδοση MALD-J το σύστημα λειτουργεί ως παρεμβολές, με τον ίδιο τρόπο όπως το MALD. Δηλαδή εκτοξεύεται, κινείται προς την περιοχή ενδιαφέροντος όπου και παραμένει αιωρούμενο, παρεμβάλλοντας την εχθρική αεράμυνα.

To MALD (Miniature Air-Launched Decoy) φορτωμένο σε αεροσκάφος F-16 της USAF.

Το AN/ALE-50 είναι ένα συρόμενο, από το φίλιο αεροσκάφος, σύστημα αυτοπροστασίας κατά βλημάτων αερομαχίας και αντιαεροπορικής άμυνας. Η φιλοσοφία του AN/ALE-50 είναι να λειτουργεί ως «καταλληλότερος» στόχος από το αεροσκάφος, τέτοιος ώστε να παρασέρνει το επερχόμενο βλήμα-απειλή προς αυτό, προστατεύοντας έτσι το αεροσκάφος. Το AN/ALE-50 έχει σχεδιαστεί για να προβάλει ως μεγαλύτερο, σε διατομή ραντάρ, στόχος στα «μάτια» του επερχόμενου βλήματος, σε σχέση με το αεροσκάφος. Μέχρι σήμερα έχουν παραχθεί πάνω από 25.000 AN/ALE-50, ενώ το σύστημα έχει χρησιμοποιηθεί με θετικά αποτελέσματα στο Κόσσοβο, το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Σε αμερικανική υπηρεσία το AN/ALE-50 εξοπλίζει τα F-16, τα F/A-18E/F και τα B-1B.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα F-16 της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας εξοπλίζονται, σήμερα, και με άλλα συστήματα, όπως το σύστημα προειδοποίησης εντοπισμού από ραντάρ AN/ALR 56M της Lockheed Martin, και τα συστήματα παρεμβολών και ηλεκτρονικών αντιμέτρων AN/ALQ-131 και AN/ALQ-165 της Northrop Grumman, το AN/ALQ-184 της Raytheon, το SPS-3000 της Elisra και το ELL-8240 της ΙΑΙ.

Ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα ηλεκτρονικού πολέμου είναι αυτό της ανάπτυξης τριών διαφορετικών ατρακτιδίων για τον εξοπλισμό των αεροσκαφών ηλεκτρονικού πολέμου E/A-18G Growler του Αμερικανικού Ναυτικού, το οποίο έχει αναθέσει δύο συμβόλαια, ύψους $ 35 εκατομμυρίων έκαστο, στην L3 και τη Northrop Grumman, για την ανάπτυξη πρωτοτύπων για το πρόγραμμα Next Generation Jammer-Low Band (NGJ-LB). Στο πρόγραμμα συμμετέχει και η Raytheon, η οποία αναπτύσσει ατρακτίδια για το σκέλος NextGeneration Jammer-Mid Band (NGJ-MB), ενώ το πρόγραμμα του σκέλους Next Generation Jammer-High Band (NGJ-HB) ακόμα δεν έχει ξεκινήσει.

Το πρόγραμμα NGJ-LB αφορά σε ένα κεντρικό ατρακτίδιο, το οποίο θα ενσωματώνει τεχνολογία AESA, κάτι που θα επιτρέψει στα Growler να εμπλέκουν περισσότερες εχθρικές πηγές εκπομπής σημάτων, με μεγαλύτερη ακρίβεια και σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Από την άλλη, το πρόγραμμα NGJ-MB θα προσφέρει τις ίδιες ικανότητες, αλλά στις μεσαίες συχνότητες. Και στα δύο προγράμματα το ζήτημα της εμβέλειας είναι μεγάλης σημασίας καθώς τα Growler δεν είναι μαχητικά stealth, άρα μπορούν να εντοπιστούν και να αναχαιτιστούν από μεγάλες αποστάσεις. Τα προγράμματα NGJ θα επιτρέψουν στα Growler να επιχειρούν από μεγαλύτερη απόσταση, άρα και μεγαλύτερη ασφάλεια.

Ο λόγος για τον οποίο το Αμερικανικό Ναυτικό «έσπασε» το πρόγραμμα σε τρία υπό-προγράμματα είναι η άμεση ανάγκη ένταξης σε υπηρεσία νέων ατρακτιδίων ηλεκτρονικού πολέμου. Ωστόσο, όσο προχωράει η υλοποίηση του προγράμματος εμφανίζονται νέες προκλήσεις. Για παράδειγμα τα μεγαλύτερα ατρακτίδια, του προγράμματος NGJ, θα είναι κατά πολύ βαρύτερα απ’ αυτά που βρίσκονται σε υπηρεσία σήμερα. Θα πρέπει λοιπόν να δοκιμαστεί η επίδραση που πιθανόν να έχουν στην ευελιξία και την εμβέλεια του Growler. Με άλλα λόγια θα πρέπει αεροδυναμικά να μην παράγουν μεγάλη οπισθέλκουσα, ενώ ίσως εξεταστεί και το ενδεχόμενο προσθήκης σύμμορφων δεξαμενών καυσίμου στα Growler, εάν αποδειχθεί ότι επηρεάζονται οι επιδόσεις του αεροσκάφους.

Όλα αυτά τα δεδομένα και οι παράμετροι έχουν μεταθέσει την ολοκλήρωση του προγράμματος NGJ-MB για τη δεκαετία του 2020, ενώ το αρχικό χρονοδιάγραμμα έκανε λόγω για το 2019. Με τα σημερινά δεδομένα και χρονοδιαγράμματα, τα ατρακτίδια του προγράμματος NGJ-LB θα πρέπει να είναι έτοιμα το 2022, ενώ τα ατρακτίδια του προγράμματος NGJ-HB θα πρέπει να είναι έτοιμα το 2024.

Ευρωπαϊκές λύσεις

Η ιταλική Leonardo έχει αναπτύξει το σύστημα παρεμβολών CJS (Compact Jamming System) τεχνολογίας DRFM (Digital Radio Frequency Memory : Μνήμης Ψηφιακών Ραδιοσυχνοτήτων), το οποίο μπορεί να ενσωματωθεί σε ατρακτίδιο, να εγκατασταθεί επί πυλώνα αεροσκάφους ή να ενσωματωθεί εσωτερικά στο αεροσκάφος. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρεμβολών, μικρό σε μέγεθος.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα και αξιόλογηση λύση έρχεται από την Ιταλία. Πρόκειται για το σύστημα CJS (Compact Jamming System) της Ιταλικής Leonardo.

Στη διάρκεια της διεθνούς αεροπορικής έκθεσης «Farnborough 2018» έγινε γνωστό ότι η Leonardo και η Terma από της Δανία συνεργάζονται για την ανάπτυξη ενός συστήματος παρεμβολών επί πυλώνα, αποκλειστικά για χρήση από τα F-16. Το νέο σύστημα που θα προκύψει, θα συνδυάζει τους πυλώνες ECIPS (Electronic Combat Integrated Pylon System) της Terma και το CJS της Leonardo. Ο συνδυασμός ECIPS/CJS θα επιτρέπει στα F-16 να ενσωματώνουν μια ολοκληρωμένη λύση ηλεκτρονικών παρεμβολών, χωρίς να θυσιάζουν έναν σταθμό ανάρτησης οπλισμού.