Στα τέλη Αυγούστου τα ιταλικά ναυπηγεία της Fincantieri δημοσίευσαν τα οικονομικά αποτελέσματα για το 1ο εξάμηνο του 2022. Η ιταλική Fincantieri έχει καθαρές ζημιές της τάξης των 234 εκατομμυρίων ευρώ. Καταλυτικό ρόλο σύμφωνα με την οικονομική ανασκόπηση της ιταλικής Fincantieri διαδραμάτισε η αύξηση κόστους των πρώτων υλών καθώς και κάποιες απώλειες χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που οδήγησαν το ιταλικό ναυπηγείο σε έκτακτα έξοδα ύψους € 156 εκατομμυρίων.

Η Fincantieri εκτός των δυσμενών οικονομικών στοιχείων φέρεται να αντιμετωπίζει και σοβαρά προβλήματα στην εφοδιαστική της αλυσίδα πρώτων υλών. Κάτι που δεν οφείλεται στη πανδημία καθότι τα προβλήματα είχαν παρατηρηθεί προ της πανδημίας COVID-19.

Προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα

Πράγματι, όπως δήλωσε ο απερχόμενος πρόεδρος Giampiero Massolo στα μέσα ενημέρωσης νωρίτερα αυτό το έτος, η Fincantieri δεν είναι η μόνη «μεγάλη εταιρεία [που] επηρεάζονται από τη συμφόρηση της εφοδιαστικής αλυσίδας». Αν και δεν αφορά συγκεκριμένα τη Fincantieri, η κατάσταση «θα έχει αντίκτυπο στον όμιλο», αναγνώρισε ο κ. Massolo, κάτι που ήδη έχει αρχίσει να συμβαίνει: Η Fincantieri επαναδιαπραγματεύεται επί του παρόντος αρκετά από τα συμβόλαιά της, υπό την πίεση της σημαντικής αύξησης του κόστους. Για παράδειγμα, πρόσφατα έγινε τροποποίηση σύμβασης ύψους $ 39,4 εκατομμυρίων της Fincantieri Marinette Marine για το πρόγραμμα φρεγατών κλάσης «Constellation» του Αμερικανικού Ναυτικού. Το ιταλικό συνδικάτο FIM-CISL δήλωσε σε δελτίο τύπου στα τέλη Απριλίου 2022 ότι η διοίκηση θα πρέπει να ανταποκριθεί στα τρέχοντα προβλήματα που παρατηρούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα του ομίλου και να παρουσιάσει μια νέα βιομηχανική στρατηγική-στον απόηχο ενός μεγάλου ανασχηματισμού ηγεσίας.

Κρίσεις στην ηγεσία της Fincantieri

Τον Απρίλιο του 2022, η ιταλική κυβέρνηση απολύει τον Giuseppe Bono (Διευθύνοντα Σύμβουλο) και τον Giampiero Massolo (Πρόεδρο) από τις θέσεις τους, να ανανεώσει ολόκληρο το διοικητικό συμβούλιο και να εισαγάγει νέα διοίκηση στη Fincantieri. Διορίστηκε ο Pierroberto Folgiero, μέχρι τώρα Διευθύνων Σύμβουλος της Maire Tecnimont (μηχανολογικής και εργολαβικής εταιρείας στον τομέα των χημικών προϊόντων και της ενέργειας).

Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση Ντράγκι έδειξε ξεκάθαρα την πρόθεσή της να ανανεώσει τη διαχείριση του Fincantieri. Ο ιταλικός Τύπος ανέφερε ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να «εξαφανίσει την παλιά φρουρά» της Fincantieri για να «ξεκινήσει ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή του ομίλου».

Ζητήματα διαφθοράς

Μια άλλη σημαντική αλλαγή είναι η απόλυση του Giuseppe Giordo, Γενικού Διευθυντή για το τμήμα πολεμικών πλοίων. Απολύθηκε μετά το λεγόμενο «Colombiagate», ένα σκάνδαλο υπεξαίρεσης σε σχέση με την πώληση πολεμικών πλοίων στην Κολομβία, στην οποία ο κ. Giordo ήταν ύποπτος για συμμετοχή. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Massimo d’ Alema αναγνωρίστηκε ως «άτυπος διαπραγματευτής» της σύμβασης για δύο φρεγάτες και δύο υποβρύχια στη Μπογκοτά και λέγεται ότι ζήτησε προμήθεια € 80 εκατομμύρια για να «πείσει έναν απρόθυμο συνομιλητή». Μετά από αποκαλύψεις του τύπου σχετικά με αυτές τις συζητήσεις, η εισαγγελία της Νάπολης ξεκίνησε έρευνα και ανέστειλε τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Fincantieri και της κολομβιανής κυβέρνησης, οι οποίες ήταν κοντά στην ολοκλήρωση.

Αλλαγή εταιρικής στρατηγικής

Αυτές οι αλλαγές-με στόχο την αναμόρφωση του προσώπου της ιταλικής εταιρείας-οδήγησαν σε μια σημαντική στρατηγική αλλαγή. Στην πρώτη του δημόσια δήλωση, ο νέος Διευθύνων Σύμβουλος της Fincantieri περιέγραψε τη στρατηγική του: Πιστεύει ότι οι δύο κύριοι τομείς ανάπτυξης της ιταλικής εταιρείας είναι η ναυπήγηση πολεμικών πλοίων και η αγορά ο ναυπηγικός τομέας των κρουαζερόπλοιων.

Στον στρατιωτικό τομέα, ο κ. Folgiero εξακολουθεί να αναμένει αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, ειδικά στην Ιταλία, λόγω του τρέχοντος γεωπολιτικού πλαισίου και θεωρεί ότι αυτό αποτελεί ευκαιρία για τον Fincantieri να εδραιώσει την ηγεσία της στον στρατιωτικό (ναυτικό) τομέα. Επιπλέον, για να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό, δήλωσε ότι η Fincantieri πρέπει να επιδεικνύει «θρησκευτικό σεβασμό» στην τήρηση των προθεσμιών και του κόστους-προσθέτοντας ότι «οι ανταγωνιστές σπάνια μπορούν να δώσουν [τέτοιες] εγγυήσεις».

Αν και είναι φιλόδοξο και πολλά υποσχόμενο, αυτό το νέο στρατηγικό όραμα ενέχει έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Έτσι, το ιταλικό συνδικάτο FIM-CISL εξέφρασε την «ανησυχία» του «ότι έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, όσον αφορά την αύξηση των θέσεων εργασίας και τον φόρτο εργασίας στη βιομηχανία» θα τεθεί σε κίνδυνο από τις μεταρρυθμιστικές πολιτικές της νέας διοίκησης. Η FIM-CISL κάλεσε τον κ. Folgiero να διαιωνίσει τις επενδύσεις που έγιναν για τη βελτίωση της παραγωγικότητας του ομίλου.

Καταγγελίες για έλλειψη μέτρων εργασιακής ασφάλειας και κακές συνθήκες εργασίας;

Μια άλλη ανησυχία για τα ιταλικά συνδικάτα είναι τα επαναλαμβανόμενα προβλήματα ανθρώπινων πόρων και ασφάλειας στο χώρο εργασίας, στα ναυπηγεία της Fincantieri. Αυτά τα περιστατικά συνεπάγονται επί του παρόντος νομικές και οικονομικές συνέπειες, οι οποίες θέτουν υπό αμφισβήτηση το βασικό μοντέλο παραγωγής της Fincantieri. Για παράδειγμα, τον Μάρτιο, τα συνδικάτα κατήγγειλαν και πάλι τις επανειλημμένες παραβιάσεις των κανόνων ασφαλείας στο ιταλικό ναυπηγείο, αποτέλεσμα-όπως είπαν-της καταχρηστικής χρήσης υπεργολάβων.

Η δήλωση αυτή έγινε κατόπιν ενός περιστατικού στο ναυπηγείο Monfalcone, όπου ένας υπεργολάβος χτυπήθηκε από φορτίο γερανού και τραυματίστηκε σοβαρά. Επίσης, η εταιρεία αντιμετωπίζει πολλαπλές αγωγές σχετικά με τους θανάτους εργαζομένων από έκθεση στον αμίαντο ενώ εργάζονταν στα ναυπηγεία της Fincantieri, προσελκύοντας την προσοχή των μέσων ενημέρωσης σε εθνικό επίπεδο. Πιο πρόσφατα, τα συνδικάτα ενημέρωσαν τον τύπο για ένα περιστατικό στο ναυπηγείο Muggiano στη La Spezia όπου ένας εργάτης έπεσε από την καταπακτή του αεροπλανοφόρου «Trieste» στις 18 Αυγούστου κατά τη διάρκεια ενός περιστατικού κακοκαιρίας. Ο εργαζόμενος δεν υπέστη «σοβαρό τραυματισμό», αλλά τα συνδικάτα εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για αυτό που αποκαλούν «συγκάλυψη» του περιστατικού από τον Fincantieri.

Ως εκ τούτου, μεταξύ της πίεσης των συνδικάτων να εγγυηθούν βελτιωμένες συνθήκες απασχόλησης και εργασίας και επενδύσεις στην παραγωγή, και τη μαζική κρίση στις πρώτες ύλες και την αλυσίδα εφοδιασμού, η υπόσχεση του νέου Διευθύνοντος Συμβούλου να διατηρήσει υπό έλεγχο το συμβατικό κόστος και τις προθεσμίες φαίνεται πολύ τραβηγμένη, εκτός εάν η Folgiero σκοπεύει να οδηγήσει τη Fincantieri στο μονοπάτι της λιτότητας στα διεθνή προγράμματά της, περιορίζοντας όλους τους παράγοντες κινδύνου, κυρίως όμως κρατώντας την παραγωγή υπό αυστηρή παρακολούθηση στην Ιταλία.

Πράγματι, η ναυπήγηση πλοίων στη χώρα του πελάτη οδηγεί, τις περισσότερες φορές, σε υψηλότερες τιμές και μεγαλύτερους χρόνους παράδοσης, ειδικά καθώς η Fincantieri δεν έχει εμπειρία στα προγράμματα μεταφοράς τεχνολογίας (ToT): Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι περισσότερες στρατιωτικές εξαγωγικές συμβάσεις σε πελάτες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής έχουν πραγματοποιηθεί στα ναυπηγεία της Fincantieri στην Ιταλία, χωρίς η χώρα-πελάτης να συμμετέχει στην παραγωγή: Φρεγάτες FREMM για την Αίγυπτο, φρεγάτες LCS/MMSC (Marinette Marine shipyards, ΗΠΑ) για τη Σαουδική Αραβία, κορβέτες κλάσης «Doha», αμφίβια πλοία κλάσης «San Giusto» και περιπολία πλοία για το Κατάρ, αμφίβια πλοία για την Αλγερία, περιπολικά σκάφη κλάσης «Falaj» και κορβέτες κλάσης «Abu Dhabi» για τα ΗΑΕ… Μόνο η πώληση των περιπολικών πλοίων κλάσης «Sirio» στην Τουρκία υλοποιήθηκε από την RMK Marine, με περιορισμένο ToT σε έγγραφα και τεχνική βοήθεια.

Σήμερα, η ιταλική εταιρεία συζητά την εγχώρια παραγωγή προηγμένων πολεμικών πλοίων με την Ινδονησία-για την κατασκευή FREMM στο ναυπηγείο PT PAL στη Σουραμπάγια-και την Ελλάδα, για την κατασκευή κορβετών FCx30 στα Ναυπηγεία Ελευσίνας.

Ωστόσο, σε ένα πλαίσιο μεγάλης στρατηγικής ανανέωσης, υπό την ηγεσία μιας νέας ομάδας διαχείρισης στην εταιρεία και πολλαπλών εξωτερικών πιέσεων που συνδέονται με το γεωπολιτικό πλαίσιο, η εκτέλεση μεγάλων διεθνών προγραμμάτων επέκτασης ή μεταφοράς τεχνολογίας φαίνεται απίθανη και πολύ επικίνδυνη για μια εταιρεία πρόθυμη να επικεντρωθεί στην αναδιοργάνωση της και την επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι νέοι περιορισμοί θα πρέπει να κατευθύνουν την εταιρεία προς τη διασφάλιση των αλυσίδων εφοδιασμού και παραγωγής στην Ιταλία, με την εκποίηση ορισμένων δραστηριοτήτων και την εγγύηση επενδύσεων σε εθνικό επίπεδο.

Αναμφίβολα, οι μελλοντικές ανακοινώσεις του κ. Folgiero και τα ενοποιημένα αποτελέσματα για το έτος 2022 θα ρίξουν σύντομα νέο φως σε αυτά τα θέματα και την κατάσταση ενός από τους κορυφαίους ευρωπαίους ναυπηγούς.

Απόδοση από το https://www.defense-aerospace.com/