Το περασμένο Σάββατο, 1 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκε, στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας στην Πραγματευτή του Δήμου Νότιας Κυνουρίας, η επιμνημόσυνη δέηση και εναπόθεση των λειψάνων του ήρωα Πλωτάρχη (Ε) Νικολάου Πανάγου, ο οποίος έπεσε μαχόμενος στις 8 Αυγούστου 1964 σε ηλικία 28 ετών στον κόλπο του Ξηρού, στην Κύπρο, ως πλήρωμα του Παράκτιου Περιπολικού ΦΑΕΘΩΝ. Στην τελετή παρέστη ως εκπρόσωπος του Α/ΓΕΝ, Αντιναύαρχου Νικολάου Τσούνη, ο Αντιπλοίαρχος Κωνσταντίνος Βαρουξής, ενώ το Πολεμικό Ναυτικό συμμετείχε με ένοπλο άγημα απόδοσης τιμών, αντιπροσωπεία, καθώς και τμήμα της Μπάντας του.

Ο βομβαρδισμός της ακταιωρού ΦΑΕΘΩΝ το 1964

Τον Αύγουστο του 1964, στο πλαίσιο των ενδοκοινωτικών συγκρούσεων στην Κύπρο, το 1963-1964, ξέσπασαν, στην περιοχή της Τηλλυρίας αιματηρές συγκρούσεις για την εξουδετέρωση του θύλακα Μανσούρας-Κοκκίνων. Οι συγκρούσεις κράτησαν τέσσερις μέρες (7-10 Αυγούστου) και, μεταξύ άλλων, συμμετείχαν και οι ακταιωροί «Φαέθων» και «Αρίων». Στην ακταιωρό «Φαέθων» υπηρετούσαν 23 άτομα πλήρωμα με κυβερνήτη τον Ανθυποπλίαρχο Δ. Μητσάτσος.

Με την έναρξη των εχθροπραξιών, στις 7 Αυγούστου, οι ακταιωροί «Φαέθων» και «Αρίων» έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις, μέσω αποστολών βομβαρδισμού, από τη θάλασσα, τουρκοκυπριακών θέσεων. Την επομένη, 8 Αυγούστου, το «Φαέθων», λόγω βλάβης, παραμένει στην περιοχή Καραβοστάσι του κόλπου της Μόρφου. Η επέμβαση της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας στην Τηλλυρία, αναγκάζει το «Φαέθων» να εμπλακεί στη μάχη. Σε συνέντευξη του στον δημοσιογράφο Στέφανο Χελιδόνη, ο κυβερνήτης Μητσάτσος περιγράφει τα γεγονότα:

«Ήρθαν τα αεροπλάνα και άρχισαν τις επιθέσεις. Η μάχη κράτησε αρκετή ώρα … Ρίξαμε ένα αεροπλάνο και χτυπήσαμε ένα άλλο, που, νομίζω, προσγειώθηκε στην Τουρκία. Με μία μηχανή δεν μπορείς να χειριστείς το πλοίο καλά … Άρχισαν να σκοτώνονται άνθρωποι. Στην προσπάθειά μου να σώσω το υπόλοιπο πλήρωμα, σκέφτηκα ότι το καλύτερο θα ήταν να το κάτσω πάνω στην άμμο … Την ώρα που έδινα τη διαταγή να στρίψουμε, το καράβι δεν έστριβε. Κοίταξα στην τιμονιέρα και είδα ότι ο πηδαλιούχος είχε σκοτωθεί. Πήρα το πηδάλιο και μετά ήρθε δίπλα μου ο ύπαρχος, ο νοσοκόμος και κάποιοι άλλοι. Ένα αεροπλάνο, που ερχόταν πολύ κοντά με το νερό και δεν το είδε κανείς, έριξε μία ριπή στη γέφυρα και σκοτώθηκαν ο ύπαρχος, ο νοσοκόμος και ένας Κύπριος που ήταν μαζί μας, τραυματίστηκε κάποιος άλλος και πέρασαν οι σφαίρες μέσα από το χέρι μου. Οπότε, στην έξαψη και με ένα χέρι, το έριξα στην παραλία και διέταξα εγκατάλειψη πλοίου … αλλά τα αεροπλάνα συνέχισαν τις επιθέσεις και στους ναυαγούς στη θάλασσα. Τελικά βγήκαμε έξω. Είπα στο πλήρωμα να βρουν αυτοκίνητο να μας πάνε σε νοσοκομείο. Πήγαμε. Οι Τούρκοι έκαψαν το καράβι με βόμβες ναπάλμ, όπως και πολλούς ανθρώπους στις παραλίες εκεί στο καραβοστάσι «Ξερός». Από τους 23 μέσα στο πλοίο, σκοτώθηκαν οι δύο υπαξιωματικοί, τέσσερις ναύτες και ο Κύπριος. Είμαι ο μόνος επιζών αξιωματικός, που είμαι ανάπηρος, με κομμένο το δεξί χέρι».