Στο αναβαθμισμένο F-16 της ΠΑ γίνεται προσπάθεια να ενσωματωθούν τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν για αεροσκάφη πέμπτης γενιάς όπως το F-22 και F-35. Τέτοιες πρωτοποριακές τεχνολογίες είναι ενσωματωμένες στο ραντάρ ΑΕSA, το JHMCS, τον επιχειρησιακό υπολογιστή κα. «Μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι τα F-16 που διαθέτει σήμερα η χώρα μας ιδίως μετά την αναβάθμιση τους σε επίπεδο Viper, αποτελούν το αποτελεσματικότερο και ταυτόχρονα οικονομικότερο οπλικό σύστημα που υπάρχει σήμερα». Τα παραπάνω ανέφερε ο κ. Ντένης Σ. Πλέσσας, Αντιπρόεδρος Επιχειρηματικών Αναπτυξιακών Πρωτοβουλιών Ευρώπης, Μ. Ανατολής & Αφρικής της Lockheed Martin Aeronautics/International στην ομιλία του, στο συνέδριο SecurityandDefenceStateoftheArtTechnology το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 3 και 4 Μαίου στο Πολεμικό Μουσείο.
Εμφαση δόθηκε στην εγγενή δυνατότητα του F-16 να συνεργάζεται και να επιχειρεί μαζί με το F-35 που όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά:«Θα προσδώσει στην Πολεμική Αεροπορία την ισχυρότερη δύναμη αποτροπής και αντιμετώπισης απειλών του 21ου αιώνα. Αυτό το μοντέλο συνεργασίας επέλεξαν να υιοθετήσουν πολλές προηγμένες Πολεμικές Αεροπορίες». Ειδικότερα οι σχεδιαστικές παρεμβάσεις στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού Viper στοχεύουν στην διαλειτουργικότητα και δικτυοκεντρικότητα με αποτέλεσμα να συμβάλουν στη διατήρηση της αποτρεπτικής ικανότητας της ΠΑ στα ανώτερα δυνατά επίπεδα – ιδιαίτερα – σε καθεστώς περιορισμένων οικονομικών πόρων.
Ο δρόμος που οδηγεί σε μαχητικό Stealth
Το JointStrikeFighter ή F-35 αποτελεί το επιστέγασμα στο οποίο συγκεντρώθηκαν όλες οι σύγχρονες τεχνολογίες που απαρτίζουν ένα μαχητικό 5ης γενιάς. Ταυτόχρονα όμως το F-35 αποτελεί και ένα νέο μοντέλο πολυεθνικής και πολύ-συμμετοχικής ανάπτυξης οπλικού συστήματος από 11 χώρες και τις αντίστοιχες βιομηχανίες των χωρών αυτών. Όπως τόνισε ο κ Πλέσσας το F-35 στηρίζει την επιτυχία του στο ότι θα είναι σε θέση να αντικαταστήσει περισσότερα από 13 μαχητικά 4ης γενιάς. Στις προσπάθειες αυτές η πραγματοποίηση των σωστών επενδύσεων σε έμψυχο και άψυχο υλικό είναι σημαντικές. Επίσης οι οικονομίες κλίμακος είναι πρωταρχικής σημασίας για να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των επιχειρηματικών μονάδων. Φυσικά είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός οτι οι βασικές αερο-βιομηχανίες από τις χώρες συνεταίρους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό, συνθέτουν ενα πρωτοφανές κατασκευαστικό δίκτυο με τεράστιες δυνατότητες και εμπειρία. «Για μικρότερες χώρες – όπως η Ελλάδα – αυτές οι επιλογές είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Θα πρέπει δε να πραγματοποιούνται σε συντονισμό με την εθνική αμυντική και αναπτυξιακή στρατηγική».
Υπογραμμίστηκε με έμφαση το γεγονός οτι πολεμικές αεροπορίες πολλών χωρών θα χρησιμοποιούν το F-35 συνδυαστικά με τα F-16 για πολλά χρόνια. Tέτοιες αεροπορίες είναι η αεροπορία των ΗΠΑ, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας, του Ισραήλ, της Νοτίου Κορέας, και της Τουρκίας. Αυτό είναι ένα ζωντανό παράδειγμα της σημασίας της διαλειτουργικότητας μεταξύ δύο τύπων μαχητικών της ίδιας χώρας. Αλλά για να επιτευχθούν τέτοιοι επιχειρησιακοί στόχοι θα πρέπει να κάνουν αντίστοιχες κινήσεις και οι βιομηχανίες που παράγουν αυτά τα συστήματα η επιδιώκουν να αναλάβουν εργασίες αντίστοιχων αναβαθμίσεων με στόχο την Διαλειτουργικότητα και Δικτυοκεντρικότητα.
Το μοντέλο ανάπτυξης του F-35
Το F-35 θα επιτρέψει σε Συμμάχους του ΝΑΤΟ να γεφυρώσουν το σημερινό χάσμα δυνατοτήτων με τις ΗΠΑ. Με βάση την επαναστατική εισαγωγή του stealth στο F-117 και την επακόλουθη επικύρωση της αποτελεσματικότητάς του στις επιχειρήσεις, οι ΗΠΑ υιοθέτησαν μια νέα φιλοσοφία για τις προμήθειες των Ενόπλων τους Δυνάμεων. Το F-22 ήταν η πρώτη πλατφόρμα που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο αυτού του προσχεδίου και καθόρισε τα χαρακτηριστικά ενός αεροσκάφους 5ης γενιάς: προηγμένη τεχνολογία stealth, ολοκληρωμένη σύντηξη αισθητήρων, δικτυακές κεντρικές λειτουργίες, απόδοση μαχητικών και προηγμένη υποστήριξη. Όπως τόνισε ο κ Πλέσσας, το F-35 αξιοποιεί αυτή την επένδυση, χρησιμοποιώντας πολλές από τις τεχνολογίες που δημιουργούνται για το F-22. Τα μοναδικά χαρακτηριστικά δομικής σχεδίασης βελτιστοποιήθηκαν σε τρεις παραλλαγές.
Ειδικότερα το πρόγραμμα F-35 επιδιώκει μια πιο ολοκληρωμένη βιομηχανική δομή του ΝΑΤΟ για να μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες της Συμμαχίας. Ωστόσο, αποκλίνουν από τις παραδοσιακές αντισταθμιστικές νοοτροπίες, Το πρόγραμμα F-35 εισήγαγε ένα νέο οικονομικό μοντέλο βασισμένο στην «ανταγωνιστικότερη βέλτιστη αξία» όπου οι βιομηχανικοί φορείς σε κάθε μία από τις χώρες -εταίρους είχαν τη δυνατότητα να ανταγωνίζονται και να κερδίζουν δουλειές στο F-35. Η εμπιστοσύνη στην ωριμότητα του προγράμματος αυξάνεται καθώς τα τυπικά τεχνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα αυτού του μεγέθους έχουν επιλυθεί.
Προχωρώντας στα F-35 διαπιστώνουμε ότι ο σχεδιασμός αυτού του επαναστατικού αεροσκάφους έγινε από την αρχή με την συμμετοχή 9 χωρών συνεταίρων. Tο γραφείο σχεδιασμού και διαχείρισης του αεροσκάφους JPO ξεκίνησε τις βασικές σχεδιαστικές γραμμές του λαμβάνοντας υπόψιν από την αρχή ότι θα είναι το κύριο μαχητικό του ΝΑΤΟ. Ως τέτοιο θα πρέπει να διαθέτει τα βασικά χαρακτηριστικά επικοινωνίας, αισθητήρων, όπλων και λοιπά που οι διάφορες χώρες συνεταίροι η οι μελλοντικοί αγοραστές FMS διέθεταν και ζήτησαν να ενσωματωθούν στην σχεδίαση. Αλλά ταυτόχρονα, όπως διευκρίνησε ο κ Πλέσσας είναι και το πρώτο μαχητικό παγκοσμίως του οποίου η σχεδίαση ξεκίνησε με την συμμετοχή και παρουσία εκπροσώπων όλων των συμμετεχουσών χωρών.
Πολυεθνική συνεργασία
Σε ότι αφορά στις διεθνείς συνεργασίες και το νέο πρότυπο επιχειρηματικής προσέγγισης, χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί το F-35, στο οποίο συγκεντρώθηκαν όλες οι σύγχρονες τεχνολογίες που απαρτίζουν ένα μαχητικό 5ης γενιάς.Στηρίχθηκε σε ένα μοναδικό μοντέλο πολυεθνικής και πολύ-συμμετοχικής ανάπτυξης οπλικού συστήματος από 9 χώρες αρχικά και τις αντίστοιχες βιομηχανίες αυτών. Ένα πρωτοφανές κατασκευαστικό δίκτυο με τεράστιες δυνατότητες και εμπειρία.. Στο πλαίσιο του πολυεθνικού χαρακτήρα του προγράμματος, αξίζει να σημειωθεί η ευρωπαϊκή διάσταση του F-35, όπου μία σειρά από ευρωπαϊκές χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Ιταλία, και η Δανία, συμμετέχουν ήδη ως εταίροι στο πρόγραμμα, υποδηλώνοντας την ανάγκη και επιθυμία των χωρών αυτών να αποκομίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα τεχνολογικά και οικονομικά οφέλη. Βασίζεται σε
- ΔιεθνείςΣυνεργασίες
- Επίτευξη Οικονομιών Κλίμακας
- ΒέλτιστηΣχέσηΚόστους & Αποτελεσματικότητας
- Μειωμένο Κόστος ΚύκλουΖωής
- Σημαντικά Βιομηχανικά / Οικονομικά Οφέλη για όλες τους συμμετέχοντες
- Πολυεθνικό Πρόγραμμα με ιδιαίτερη Ευρωπαϊκή Διάσταση
‘Οπως τονίστηκε, το JSF Program Office σκοπό είχε την ενσωμάτωση τεχνολογιών που θα επέτρεπαν στο JSF να είναι το μοναδικό μαχητικό πέμπτης γενιάς που εξάγεται εκτός των ΗΠΑ και το οποίο πέραν των χαρακτηριστικών χαμηλής εντοπισημότητας (LowObservable), διαθέτει μοναδικά χαρακτηριστικά και στοιχεία δίκτυοκεντρικότητας και διαλειτουργικότητας. Μετά από χρόνια αβεβαιότητος, το F-35 μαζί με άλλες τεχνολογικές εξελίξεις όπως τα UAV θα επαναπροσδιορίσουν την εφαρμογή του AirPower για τα μέλη του ΝΑΤΟ.
Ο πυρήνας της διαλειτουργικότητας
Αναλύοντας περαιτέρω την εξέλιξη του F-35, ο κ Πλέσσας αποσαφίνησε οτι επετράπη η συμμετοχή επιλεγμένων συμμαχικών χωρών στην ανάπτυξη και προμήθεια του JSF. Οι κοινές ικανότητες και οι βιομηχανικές δομές που καθιερώθηκαν από το πρόγραμμα F-35 βασίζονται στη φιλοσοφία της πρωτοβουλίας Έξυπνης Άμυνας – SmartDefense που υιοθέτησε η Συμμαχία το 2012. Οκτώ από τα εννέα κράτη-εταίρους του F-35 είναι μέλη του ΝΑΤΟ και τα αεροσκάφη θα αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά των μελλοντικών αεροπορικών επιχειρήσεων. Η κατοχή προηγμένων χαρακτηριστικών stealth και Ηλεκτρονικού Πολέμου από μεγάλο αριθμό χωρών του ΝΑΤΟ θα αυξήσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα ενός συνασπισμού σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων διαχείρισης κρίσεων. Δύο δίκτυα αποτελούν τον πυρήνα αυτής της διαλειτουργικότητας:
- το Link-16 και
- τονέο Multi-Function Advanced Datalink (MADL).
Το MADL θα συμπληρώσει τα υπάρχοντα δίκτυα με το πρώτο υψηλό εύρος ζώνης του ΝΑΤΟ, χαμηλή πιθανότητα εντοπισμού και υποκλοπής. Τα βασικά χαρακτηριστικά σχεδιασμού του MADL θα επιτρέψουν σε όλα τα F-35 του ΝΑΤΟ να επιχειρούν και να επικοινωνούν σε περιβάλλον A2AD (Anti-Access / AreaDenial). Μάλιστα η γενική εκτίμηση είναι οτι το περιβάλλον απειλής θα συνεχίσει να γίνεται πιο σύνθετο και προηγμένο καθώς η Ρωσία και η Κίνα προετοιμάζονται να εξάγουν αντίστοιχα προϊόντα 5ης Γενιάς στη παγκόσμια αγορά.
Το F-35 θα συνεχίσει να παρέχει σημαντικές ευκαιρίες για ανάπτυξη ικανότητας καθ’ ‘όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Η ικανότητα αυτή σε συνδυασμό με την ανοιχτή αρχιτεκτονική του F-35 θα επιτρέψει την ταχεία ενσωμάτωση μελλοντικών τεχνολογιών. Για να μπορέσει το ΝΑΤΟ να διασφαλίζει την ελευθερία, τα μέλη της Συμμαχίας πρέπει να διατηρήσουν μια αξιόπιστη ικανότητα αποτροπής. Η προμήθεια των F-35 θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των διπλωματικών προσπαθειών ως το πρώτο μέτρο για την πρόληψη μελλοντικών συγκρούσεων. Αφού καθιερωθεί ως η ραχοκοκαλιά της αεροπορίας του ΝΑΤΟ, οι δυνατότητες ανάπτυξης του F-35 θα διασφαλίσουν ότι αυτή η ικανότητα δεν θα «διαβρωθεί» για τα επόμενα χρόνια. Το ίδιο ισχύει και για την συνδυαστική δύναμη πυρός των αναβαθμισμένων F-16V σε συνδυασμό με το F-35.
Καταλήγοντας ο κ Πλέσσας υπογράμμισε οτι η διασφάλιση της «Διαλειτουργικότητας»ισχύει τόσο με άλλες χώρες όσο και εντός των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ όπου Αεροπορία, Ναυτικό και Πεζοναύτες θα επιχειρούν με το ίδιο αεροσκάφος. Το ίδιο ισχύει για τη Μεγάλη Βρετανία όπου η RAF και το RN θα χρησιμοποιούν το ίδιο αεροσκάφος ενώ τέλος και η Ιταλία θα χρησιμοποιεί το F-35 τόσο για την αεροπορία της όσο και το Ιταλικό Ναυτικό. Παράλληλα κάποιες άλλες χώρες ( Ισραήλ, N. Κορέα) ενδιαφέρονται για την απόκτηση περισσότερων από μιας έκδοσης του αεροσκάφους.
Στον κατάλογο αυτό – αν και δεν ειπώθηκε σε αυτήν τη φάση – προφανώς περιλαμβάνεται και η Ελλάδα η οποία θα πρέπει να αναζητήσει έναν προηγμένο τύπο μαχητικό μετά το 2022-2025 προκειμένου να συμπληρώσει το στόλο των εκσυγχρονισμένων F-16 Viper και να καλύψει το κενό από παλαιότερους τύπους που σταδιακά θα αποσσυρθούν για την διατήρηση επαρκούς αποτρπτικής ικανότητας πάνω από το Αιγαίο.
