Στο 1ο Συνέδριο Ναυτικής Ισχύος, ο Α/ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Κ. Φλώρος εξέθεσε ένα “παράξενο” σχέδιο προβολής ναυτικής ισχύος: την μεταφορά του  50% του Στόλου, νότια, στην Κρήτη, και την μεταφορά του 100% του αποβατικού στόλου, βόρεια, σε νέο ναύσταθμο του θα κατασκευαστεί στον Βόλο! Και ο πλέον πρωτάρης στην στρατηγική σκέψη μπορεί να αντιληφθεί την αντιφατικότητα του σχεδίου και να αναρωτηθεί τι συμβαίνει.

Γράφει ο Δημήτρης Π. Πατσουλές

Το ερώτημα που κρίνει το όλο σχέδιο του Α/ΓΕΕΘΑ είναι: γιατί ο Στόλος πρέπει να κατέβει νοτιότερα και μάλιστα σε ποσοστό κατά 50%; Η απάντηση είναι αυτονόητη και έχει δοθεί συχνά από τις τελευταίες ηγεσίες του ΠΝ: γιατί η τουρκική απειλή εστιάζεται κυρίως στο Νότιο Αιγαίο και στα Δωδεκάνησα. Ως εκ τούτου, ο Στόλος πρέπει να βρίσκεται σε βάση όσο το δυνατό πιό κοντά στον χώρο που απειλείται, αλλά ταυτόχρονα και σε ικανή απόσταση ώστε να εξασφαλίζεται έγκαιρη προειδοποίηση (και αναχαίτιση) αεροπορικών και πυραυλικών επιθέσεων. Εφόσον, λοιπόν, ο Στόλος πηγαίνει νοτιότερα, γιατί δεν πάει μαζί του και η δύναμη προβολής ναυτικής ισχύος στην ξηρά; Δηλαδή η 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών (32 ΤΑΞΠΝ) και τα αποβατικά που την μεταφέρουν.

Και όμως, ο Στόλος πάει νοτιότερα, ενώ τα αποβατικά πλοία του πηγαίνουν βορειότερα! Η 32 ΤΑΞΠΝ παραμένει στον Βόλο, και μάλιστα λέγεται ότι ακόμη και το 575 ΤΠΝ που εδρεύει στον Αυλώνα μπορεί να μετακινηθεί επίσης εκεί.  Πρόκειται για μία απόφαση, η οποία δυναμιτίζει την ικανότητα ταχείας αντίδρασης για ενίσχυση και ανακατάληψη νησιών, που κινδυνεύουν στα Δωδεκάνησα, από την μοναδική Μονάδα του ΕΣ που συνδυάζει εκπαίδευση και φρόνημα Ειδικών Δυνάμεων με την ισχύ πυρός του μηχανοκίνητου πεζικού.

Για να επιχειρήσουν με ασφάλεια τα αρματαγωγά ή οποιαδήποτε άλλο μέσο μεταφοράς προσωπικού και υλικού είναι αναγκαίο οι λοιπές μονάδες κρούσης του Στόλου να έχουν εξασφαλίσει τη πλήρη ασφάλεια και προστασία των αποβατικών μέσων. Τα αρματαγωγά δεν επιχειρούν από μόνα τους αλλά εντάσσονται σε ομάδες μάχης πλοίων του Αρχηγείου Στόλου που τους εξασφαλίζουν προστασία έναντι όλων των απειλών (επιφανείας, αέρος, υποβρυχίων).

Τα μειονεκτήματα της τοποθέτησης της 32 ΤΑΞΠΝ στον Βόλο είναι γνωστά. Τα αρματαγωγά πρέπει να ξεκινήσουν από τον Ναύσταθμο Σαλαμίνας και να ταξιδέψουν ώρες για να φτάσουν στον Βόλο, όπου θα φορτώσουν τους Πεζοναύτες, και μετά να γυρίσουν πίσω και να κατευθυνθούν στα Δωδεκάνησα. Με άλλα λόγια μία καθυστέρηση περίπου δύο ημερών, όταν όλα στο Αιγαίο μπορεί να παιχτούν σε 3 με 4 ημέρες. Με τον νέο ναύσταθμο μειώνεται ο χρόνος, καθώς δεν θα υπάρχει ταξίδι από Σαλαμίνα σε Βόλο. Ωστόσο πρόκειται για “μπάλωμα” μίας απόφασης που επιβλήθηκε στον Α/ΓΕΕΘΑ. Είναι μία μικρή μείωση επάνω σε μία εσκεμμένη τεράστια καθυστέρηση. Σε τελική ανάλυση, η απόσταση και ο χρόνος επέμβασης των Πεζοναυτών στο νότιο Αιγαίο αυξάνεται δραματικά. Ένα άλλο μειονέκτημα είναι ότι η έξοδος των αποβατικών από τα στενά του Παγασητικού Κόλπου και της Εύβοιας μπορεί να αποκλειστεί με νάρκες και υποβρύχια των Τούρκων. Έτσι μία προσπάθεια ενίσχυσης ή απόβασης στα νησιά μπορεί να αποτύχει εν τη γενέση της.

Και υπάρχει και το θέμα της συνοδείας των αποβατικών. Με το 50% του Στόλου στην Κρήτη, πόσες φρεγάτες θα απομένουν στην Σαλαμίνα; Αυτές θα πρέπει να πλεύσουν βόρεια για να συναντήσουν τα αποβατικά και τα συνοδεύσουν. Παράλληλα, θα πρέπει να καλύπτουν το κεντρικό και βόρειο Αιγαίο.

Ένα άλλο μειονέκτημα είναι ότι η έξοδος των αποβατικών από τα στενά του Παγασητικού Κόλπου και της Εύβοιας μπορεί να αποκλειστεί με νάρκες και υποβρύχια των Τούρκων. Έτσι μία προσπάθεια ενίσχυσης ή απόβασης στα νησιά μπορεί να αποτύχει εν τη γενέση της.

Το παράξενο στην όλη υπόθεση των Πεζοναυτών είναι ότι ο νυν Α/ΓΕΕΘΑ ήταν εκείνος που είχε την ιδέα να κατέβει όλη η 32 ΤΑΞΠΝ στην Αττική, ώστε να βρίσκεται δίπλα στα αποβατικά και τον Στόλο που θα τα συνοδεύει. Τότε ο κ. Φλώρος ήταν υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ, και με τον τότε Α/ΓΕΕΘΑ  ναύαρχο Ε. Αποστολάκη είχαν συμφωνήσει ότι αυτή είναι η λογική επιλογή από επιχειρησιακής και στρατηγικής απόψεως. Όταν η κυβέρνηση Σύριζα έφυγε και ανέλαβε η ΝΔ, ο νέος πλέον Α/ΓΕΕΘΑ, Κ. Φλώρος, ξαφνικά άλλαξε γνώμη. Γιατί; Μήπως άλλαξε η απειλή; Όχι φυσικά. Ωστόσο, όχι μόνον η 32 ΤΑΞΠΝ δεν έφυγε από τον Βόλο, αλλά και αποφασίστηκε η κατασκευή ενός νέου ναυστάθμου για να μεταφερθούν εκεί τα αποβατικά!

Η απόφαση αυτή είναι προφανές ότι όχι απλώς δεν βελτιώνει την αμυντική ικανότητα στο Αιγαίο, αλλά αντίθετα την χειροτερεύει σε καταστροφικό βαθμό. Αυτό αποδεικνύεται τόσο από την αρχική εκτίμηση του κ. Φλώρου για την θέση της 32 ΤΑΞΠΝ, όσο και από την νυν απόφαση για μεταπόπιση του 50% του Στόλου στην Κρήτη. Γιατί, λοιπόν, ελήφθη αυτή η νέα άκρως αντίθετη απόφαση; Λαμβάνοντας υπόψιν τις πρόσφατες δηλώσεις του βουλευτή Μαγνησίας και κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της ΝΔ κ. Μπούκωρου, αντιλαμβανόμαστε ότι τα κριτήρια της απόφασης ήταν καθαρά πολιτικά και οικονομικά. Δηλαδή καμία σχέση με στρατηγική και αμυντικές ανάγκες.

Ο κ. Μπούκωρος δήλωσε ότι “η μελλοντική εγκατάσταση με την ολοκλήρωση του Ναυστάθμου στον Αλμυρό της Διοίκησης Αρματαγωγών θα επιφέρει επίσης σημαντικά οφέλη για λόγους που περιττεύει να σχολιαστούν αυτή τη στιγμή”. Και φυσικά δεν χρειάζεται να σχολιαστούν. Όλοι γνωρίζουν τους λόγους. Πρόκειται για τις οικονομικές απολαβές ντόπιων παραγόντων και καταστηματαρχών. Όμως έτσι δεν σχεδιάζεται η άμυνα της χώρας.

Η λογική επιτάσσει η 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών να συγκεντρωθεί εγγύς της Αττικής όπου δύναται να επιταχθούν άμεσα πλοία της ακτοπλοΐας και να μεταφέρουν τα στρατεύματα όπου απαιτείται σε αποστολές προ-ενίσχυσης νήσου. Σε άλλη περίπτωση τα πλοία θα πρέπει να πλεύσουν βορειότερα και να παραλάβουν το προσωπικό και το υλικό της 32 ΤΑΞΠΝ βορειότερο χάνοντας κρίσιμο χρόνο Η λογική επιτάσσει η 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών να συγκεντρωθεί εγγύς της Αττικής όπου δύναται να επιταχθούν άμεσα πλοία της ακτοπλοΐας και να μεταφέρουν τα στρατεύματα όπου απαιτείται σε αποστολές προ-ενίσχυσης νήσου. Σε άλλη περίπτωση τα πλοία θα πρέπει να πλεύσουν βορειότερα και να παραλάβουν το προσωπικό και το υλικό της 32 ΤΑΞΠΝ βορειότερο χάνοντας κρίσιμο χρόνο.

Το ότι η 32 ΤΑΞΠΝ έπρεπε να βρίσκεται νοτιότερα, και ότι υπάρχει ανάγκη δυνάμεων κοντά στα Δωδεκάνησα, αποδεικνύει η απόφαση του Α/ΓΕΕΘΑ να αυξήσει την επάνδρωση των τεσσάρων ταγμάτων της 5ης Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας στην Κρήτη. Είναι προφανές ότι ο κ. Φλώρος προσπαθεί να καλύψει το κενό ταχείας αντίδρασης στο νότιο Αιγαίο με άλλο τρόπο (εφόσον αναγκάστηκε να αφήσει την 32 ΤΑΞΠΝ μακριά). Όμως αυτός ο τρόπος έχει πολλά τρωτά σημεία. Τα αερομεταφερόμενα στρατεύματα είναι ελαφράς μορφής, με μειωμένη ισχύ πυρός, και για να μεταφερθούν σε ποσότητα – ώστε να έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο αλλά και συντηρηθούν σε παρατεταμένη μάχη – χρειάζονται έναν τεράστιο αριθμό μεταγωγικών ελικοπτέρων. Και αυτά δεν υπάρχουν.

Η ταχεία αντίδραση της 5ης ΑΜΤΑΞ θα είναι στην ουσία μία μεταφορά με το “σταγονόμετρο” λόχων και διμοιριών, που θα προστίθενται στις τοπικές δυνάμεις του νησιού υπό επίθεση. Δεν θα υπάρξει μαζική αερομεταφορά ταγμάτων ή έστω ενός τάγματος. Αλλά και οι δυνάμεις που θα μεταφερθούν, θα πρέπει να εφοδιάζονται σε πυρομαχικά και εφόδια από μία αερογέφυρα ελικοπτέρων. Από τα 25 CH-47, ένα αριθμός θα μεταφερθεί στην Κρήτη. Πόσα θα είναι; Μάλλον ελάχιστα, διότι τα 25 CH-47 πρέπει να καλύψουν τις ανάγκες αερομεταφοράς της 71 ΑΜΤΑΞ στην Μακεδονία, των Ειδικών Δυνάμεων (ΕΤΑ, 2 ΜΑΛ, Ζ’ ΜΑΚ, Ε’ και Β’ ΜΚΔ, 32 ΤΑΞΠΝ και ΔΥΚ) και της 5ης ΑΜΤΑΞ. Άλλωστε σύμφωνα με ανακοινώσεις, η 1 ΤΑΞΑΣ υπάγεται στην ΔΕΠ (Διοίκηση Ειδικού Πολέμου) πράγμα που καταδεικνύει ότι τουλάχιστον τα μεταφορικά ελικόπτερα προορίζονται κυρίως για τις αποστολές των Ειδικών Δυνάμεων και των ΔΕΕ.

Να υποθέσουμε ότι θα υπάρξει χωρισμός της δύναμης των Chinook στα τρία; Αν ναι, τότε στην Κρήτη θα πάνε 6-7 Chinook. Ήτοι – εφόσον όλα είναι λειτουργικά –, θα μπορούν να μεταφέρουν σε ένα κύμα 264 με 308 στρατιώτες με… βασικό φόρτο πυρομαχικών. Πρακτικά λιγότεροι, γιατί λογικά θα φορτωθούν και όλμοι 81 χλστ., βαριά πολυβόλα, αντιαρματικά και εφόδια για μάχη 2-3 ημερών… Αν δεν είναι όλα λειτουργικά, π.χ. 3-4, τότε θα μεταφέρουν 132 με 176 άνδρες…

Πολύ μικρή και αδύναμη, λοιπόν η πρώτη άμεση αντίδραση που προβλέπει το ΓΕΕΘΑ στο νότιο Αιγαίο, έστω και αν η δύναμη φτάσει αυτή ολόκληρη και δεν καταρριφθεί ολοκληρωτικά ή μερικώς από τουρκικά F-16, αντιαεροπορικούς πυραύλους τουρκικών φρεγατών, S-400 και φονικά drone. Μετά θα πρέπει να ακολουθήσει ένα πήγαινε-έλα ελικοπτέρων για να μεταφερθούν σιγά-σιγά οι υπόλοιπες δυνάμεις, αλλά και για να υπάρχει συνεχής εφοδιασμός. Ο Αερομεταφερόμενος Πόλεμος δυστυχώς είναι ακριβό σπορ και απαιτεί απόλυτη αεροπορική υπεροχή/ κυριαρχία, ώστε η αερομεταφερόμενη δύναμη να έχει ελπίδες επιβίωσης τόσο στον αέρα όσο και στο έδαφος.

Του απόπλου των αρματαγωγών προηγείται η ανάπτυξη των μονάδων κρούσης του Αρχηγείου Στόλου Πολεμικού Ναυτικού ώστε να εξασφαλιστούν ασφαλείς διάδρομοι πλεύσης των αποβατικών της Διοίκησης Αμφιβίων Δυνάμεων ενώ σε όλο τον πλου τα αρματαγωγά συνοδεύονται από φρεγάτες και άλλα μέσα του ΠΝ ώστε να τους εξασφαλίζεται διαρκής προστασίας έναντι απειλών.

Στη περίπτωση όπου τα αρματαγωγά εδρεύουν εντός του Παγασητικού κόλπου θα πρέπει μονάδες του Στόλου να απωλέσουν χρόνο και να πλεύσουν βόρεια ώστε να εισέλθουν στον Παγασητικό με στόχο από τη πρώτη στιγμή να συνοδεύουν τα έμφορτα αρματαγωγά. Σε άλλη περίπτωση που η 32 ΤΑΞΠΝ βρίσκεται στην Αττική οι μονάδες κρούσης του Στόλου αποπλέουν πρώτες από τη Σαλαμίνα και εξασφαλίζουν ασφαλείς διαδρόμους πλεύσης των αρματαγωγών ενώ διαθέτουν πολλά περισσότερα θαλάσσια δρομολόγια μέσα από τις Κυκλάδες και όχι μόνον ένα μέσα από το Διαύλο του Τρίκερι.

Πιό λογικό θα ήταν, να έχει προβλεφθεί η μεταφορά των ταγμάτων της 5ης ΑΜΤΑΞ με επιστρατευόμενα ταχύπλοα σκάφη και πλοία. Με δεκάδες σκάφη και πλοία να συρρέουν προς το νησί στόχο ή τα νησιά στοχους, θα υπήρχε ελπίδα να επιβιώσουν περισσότεροι στρατιώτες, να μεταφερθούν βαρέα όπλα και πολλά εφόδια, και να υπάρξει μαζική ενίσχυση. Γενικά, η ιδέα της αερομεταφοράς φαίνεται ότι δεν έχει αξιολογηθεί από τον ΕΣ σε ρεαλιστική βάση, αλλά μόνον σε “ευχολογική”… Θα ήταν προτιμότερο να υπάρχει στην Κρήτη μία Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού, τα τάγματά της οποίας θα μεταφέρονταν από οχηματαγωγά και σκάφη super fast στο προγεφύρωμα ή/ και τα λιμάνια, που θα είχαν καταλάβει οι Πεζοναύτες της 32 ΤΑΞΠΝ.

Συμπερασματικά, η ναυτική ισχύς και η ταχεία αντίδραση στο Αιγαίο θα εξασφαλιστούν με τον καλύτερο τρόπο αν εγκαταλειφθεί το σχέδιο της κατασκεύης νέου ναυστάθμου στον Βόλο και αν ακυρωθεί η απόκτηση των AAV-7 του USMC. Τα 200 και πλέον εκατομμύρια που θα εξοικονομηθούν  θα πρέπει να επενδυθούν στην ΠΑ ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω η ικανότητα επίτευξης αεροπορικής υπεροχής. Μόνον με την προϋπόθεση αυτή μπορούν να κινηθούν με ασφάλεια τόσο οι αμφίβιες όσο και οι αερομεταφερόμενες δυνάμεις.