«Υπάρχει κάτι που να αποπνέει αγάπη παρά φόβο στην πιο γνωστή στρατιωτική μονάδα της Ελλάδας, την προεδρική φρουρά». Έτσι ξεκινάει το αφιέρωμα του το Associated Press, στους «Έλληνες θεούς», όπως τους αποκαλεί, Εύζωνες της Προεδρικής Φρουράς για τη συμπλήρωση των 150 χρόνων από την ίδρυση τους. Μέσα από την ιστορική δράση των ευζωνικών ταγμάτων, οι εύζωνες έχουν αναχθεί σε σύμβολα γενναιότητας για τον ελληνικό λαό. Στις μέρες μας «εύζωνες» καλούνται οι στρατιώτες της Προεδρικής Φρουράς, οι οποίοι εκτελούν αποστολές συμβολικού χαρακτήρα, με κεντρική τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη και του Προεδρικού Μεγάρου.
Η ιστορία
Η ιστορία της Προεδρικής Φρουράς ξεκινά στης 12 Δεκεμβρίου του 1868 ως μάχιμο και τελετουργικό άγημα ταυτόχρονα. Οι Εύζωνοι (ευ + ζώνες = οι καλά ζωσμένοι) είναι επίλεκτοι στρατιώτες του ελληνικού στρατού, ευρύτερα γνωστοί ως τσολιάδες, από τη στολή που καθιερώθηκε επίσημα από τον Βασιλέα Όθωνα της Ελλάδας, την οποία έφερε και ο ίδιος σε επίσημες εμφανίσεις. Από το 1914, στα Ανάκτορα συγκροτείται η Ανακτορική Φρουρά ως ιδιαίτερη μονάδα ευζώνων. Στην πορεία των χρόνων πήρε διάφορες ονομασίες: Ανακτορική Φρουρά, Φρουρά Σημαίας, Φρουρά Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη, Βασιλική Φρουρά και τέλος Προεδρική Φρουρά από το 1974. Η έδρα της Προεδρικής Φρουράς από ιδρύσεως της βρίσκεται στην Οδό Ηρώδου Αττικού κοντά στο Προεδρικό Μέγαρο (πρώην ανάκτορα). Η σύνθεση αποτελούνταν από εθελοντές, υπαξιωματικούς ή οπλίτες, οι οποίοι συνήθως κατάγονταν από ορεινές περιοχές.
Η ένδοξη δράση των ευζωνικών ταγμάτων κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων υπήρξε καταλυτική με αποτέλεσμα οι εύζωνες να λάβουν στη συνείδηση του ελληνικού λαού την εικόνα ηρώων. Έντονη δράση είχαν τα ευζωνικά τάγματα και κατά τη διάρκεια των υπόλοιπων ένοπλων συγκρούσεων του 20ου αιώνα στις οποίες είχε εμπλακεί ο ελληνικός στρατός (Μικρασιατική Εκστρατεία, Πρώτος και Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος).
Από το 1914, ως ιδιαίτερη μονάδα ευζώνων συγκροτείται η Ανακτορική Φρουρά. Ο τίτλος της έχει μετατραπεί αρκετές φορές από τότε (Φρουρά Σημαίας, Φρουρά Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη, Βασιλική Φρουρά, Προεδρική Φρουρά). Η σημερινή της ονομασία είναι ‘Προεδρική Φρουρά’, η οποία της αποδόθηκε το 1974, μετά τη κατάρρευση της δικτατορίας Παπαδόπουλου.
Ιδιαίτερα ξεχωριστή θέση στην ιστορία των ευζωνικών ταγμάτων κατέχει το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων, κυρίως λόγω της δράσης του κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Πέρα από την αποτελεσματικότητα του κατά τη διάρκεια των πρώτων στρατιωτικών επιχειρήσεων, το Σύνταγμα αυτό απέκτησε φήμη για τη δράση του μετά την κατάρρευση του ελληνικού μετώπου και την αποσύνθεση του ελληνικού στρατού, τον Αύγουστο του 1922). Σελίδες Δόξας έχουν γράψει τα Ευζωνικά Συντάγματα και στο Έπος του ’40.
Η στολή
Η Ευζωνική στολή είναι παγκοσμίως γνωστή και εμφανίζεται ουσιαστικά με τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Μετά το 1821 η Φουστανέλα καθιερώνεται ως η επίσημη Εθνική ενδυμασία όλων των οπλαρχηγών και αγωνιστών της επανάστασης. Η Ευζωνική στολή φέρει και τον συμβολισμό της σκλαβιάς από τους Τούρκους αφού οι Δίπλες της Φουστανέλας είναι ίσες με τα χρόνια της σκλαβιάς (400). Η Ευζωνική στολή (Φουστανέλα) χρησιμοποιείται μόνο τις Κυριακές, Αργίες και στις περιπτώσεις αποδόσεων τιμών σε αρχηγούς κρατών η σε διαπιστευτήρια.
Η αποστολή σήμερα
Σήμερα όλες οι αποστολές της Προεδρικής Φρουράς έχουν τελετουργικό χαρακτήρα. Η πιο χαρακτηριστική αποστολή είναι η φύλαξη του Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη, που βρίσκεται στην Βουλή στο κέντρο της Αθήνας. Αναλυτικά οι αποστολές της Προεδρικής Φρουράς είναι οι εξής:
Συμβολική φύλαξη του Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη
Συμβολική φύλαξη του Προεδρικού Μεγάρου
Συμβολική φύλαξη της Πύλης του Στρατοπέδου
Επίσημη έπαρση και υποστολή της Ελληνικής Σημαίας στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Πραγματοποιείται κάθε Κυριακή και αργίες.
Απόδοση τιμών στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους αρχηγούς ξένων κρατών.
Απόδοση τιμών στους πρεσβευτές ξένων κρατών κατά την διάρκεια επίδοσης των διαπιστευτηρίων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Επίσημη Αλλαγή Φρουράς στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη κάθε Κυριακή πρωί στης 11:00
Τιμητική συνοδεία κάθε χρόνο του Αγίου Φως από τα Ιεροσόλυμα στην Αθήνα.
Συμμετοχή στις εκδηλώσεις της ομογένειας στην Νέα Υόρκη την 25η Μαρτίου και παρέλαση στην 5η Λεωφόρο
Τιμές στην δεξίωση για την καθιέρωση της Δημοκρατίας που γίνεται κάθε χρόνο στο Προεδρικό Μέγαρο
Συμμετοχή σε σημαντικά γεγονότα όπως, η απόδοση των μεταλλίων στους Μαραθωνοδρόμους των Ολυμπιακών του 2004
Συμμετοχή σε σημαντικές εκδηλώσεις για τον Ελληνικό Στρατό όπως στο Ελ Αλαμέιν και στο Ρίμινι.
Παυλόπουλος: Το σύμβολο της Ανδρείας
Στο πλαίσιο του εορτασμού των 150 ετών από την ίδρυση της Προεδρικής Φρουράς, παρουσιάστηκε σήμερα, σε ειδική εκδήλωση, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, η αναμνηστική σειρά γραμματοσήμων με θέμα «150 χρόνια Προεδρική Φρουρά» από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ).
«Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή γιατί ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχω την ευκαιρία ν’αποτίσω τον οφειλόμενο Φόρο Τιμής στην Προεδρική Φρουρά. Στην Προεδρική Φρουρά που επί 150 χρόνια δίνει τον δικό της αγώνα, παράλληλα με τον αγώνα του Λαού μας και του Έθνους μας. Και, ταυτοχρόνως, μας δίνει και ένα σημαντικό παράδειγμα: Αυτά τα 150 χρόνια, όπως είπα πριν, είναι χρόνια προσφοράς, ουσιαστικής και συμβολικής, δοθέντος ότι οι Εύζωνες υπήρξαν πάντοτε παρόντες στους αγώνες του Λαού μας και του Έθνους μας. Θα αναφέρω μόνο τους Βαλκανικούς Πολέμους, θα αναφέρω το Έπος της Αλβανίας, και όχι μόνο» δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Όπως ανέφερε: «Η Προεδρική Φρουρά, οι Εύζωνες, εκπροσωπούν, με το παράστημά τους αλλά και με το παράδειγμά τους, το σύμβολο της Ανδρείας, θα έλεγα του Ηρωϊσμού, αλλά και της Λεβεντιάς, ίδιον των Ελλήνων, της Ιστορίας τους και του Πολιτισμού τους. Και όχι μόνο εδώ, σε ολόκληρο τον Κόσμο. Και πρέπει να τονίσω ότι αυτή η προσφορά της Προεδρικής Φρουράς δεν είναι προσφορά μόνο για τους απόδημους Έλληνες. Στην ουσία, είναι μια προσφορά σε ολόκληρο τον Κόσμο, ως προς το τι είναι η Ελλάδα, τι είναι η Ιστορία της, τι είναι ο Πολιτισμός της, πώς οι Έλληνες αντιλαμβανόμαστε την εκπλήρωση του καθήκοντος απέναντι στην Πατρίδα αλλά και απέναντι στην Ανθρωπότητα».
